Κάποιες σκέψεις για το ρόλο της νεολαίας στην Τοπική αυτοδιοίκηση. Άρθρο του Αρσένη Πρελορέντζου*

Είναι γεγονός πως η πλειοψηφία της νεολαίας αδιαφορεί για την πολιτική και κυρίως αδιαφορεί για την ενασχόληση της με αυτή. Είναι δικαιολογημένο αυτό; Προφανώς και είναι. Μπορεί όμως η πολιτική αποστασιοποίηση να δώσει διέξοδο στα προβλήματα της νεολαίας; Σαφώς και όχι.

Γιατί όμως είναι δικαιολογημένο; Γιατί άραγε ένας νέος αδιαφορεί για το τι γίνεται στο πολιτικό σκηνικό της χώρας του,αλλά και της τοπικής κοινωνίας του; Οι λόγοι που έχουν συμβάλει σε αυτό είναι πολλοί.

Αρχικά, το σύστημα μέσα από τους αγγελιοφορούς του, τα media, καταβάλλει τεράστια προσπάθεια να περάσει με έναν τρόπο την αντίληψη πως όλοι είναι το ίδιο. Πως όλοι νοιάζονται να εκλεγούν προκειμένου να απολαύσουν τα προνόμια που συνδέονται με αυτήν την εκλογή και προκειμένου να πετύχουν την επιδίωξη των δικών τους προσωπικών στόχων. Ως ένα σημείο σε αυτό το επιχείρημα υπάρχει μια μεγάλη δόση αλήθειας καθώς όλες οι κυβερνήσεις και όλες οι δημοτικές αρχές που ανήκουν ιδεολογικά στον ίδιο χώρο με αυτές τις κυβερνήσεις και ασπάζονται ακριβώς τις ίδιες ιδέες επιδίωξαν την επίτευξη των προσωπικών τους φιλοδοξιών και υπηρέτησαν πιστά τα συμφέροντα των οικονομικά ισχυρών, καθώς εξαρτούνται άμεσα από αυτές.  Σκοπός όμως του επιχειρήματος  «όλοι ίδιοι είναι» δεν είναι να προβάλει τα παραπάνω αλλά να καταδικάσει στη συνείδηση  όλων μας πολιτικές κινήσεις και πολιτικές συλλογικότητες ( παρατάξεις και οργανώσεις ) που η λογική τους και οι στόχοι τους απέχουν μακριά από τους στόχους όλων των προηγούμενων. Φοβούνται ότι κάτι καινούργιο, με όραμα και ιδέες μπορεί να τους χαλάσει την σούπα και να έρθει σε ρήξη με τα συμφέροντα που πρεσβεύουν και τοπικά, και συνολικά στην κοινωνία.

Ένας άλλος λόγος που η νεολαία δικαιολογημένα θα μπορούσε να πει κανείς ότι απέχει από την ενασχόληση με τα κοινά είναι η παιδέια που έχει λάβει. Παιδεία κεντρικά σχεδιασμένη από τους κυβερνώντες ώστε να διατηρηθεί η αίσθηση του ότι πει ο « αρχηγός»,  δηλαδή της αντίληψης ότι κάποιος κατέχει όλη την γνώση και την αλήθεια. Αυτό προέρχεται από το ότι ο δάσκαλος έχει πάντα δίκιο, ο καθηγητής του γυμνασίου – λυκείου ξέρει τα πάντα, ότι ο καθηγητής του πανεπιστημίου είναι ο σοφός και η αυθεντία. Εσκεμμένα δεν καλλιεργείται η κριτική και δημιουργική σκέψη γιατί υπάρχει ο φόβος της απόρριψης του παλιού και σάπιου καθεστώτος, το οποίο δεν προσφέρει  καμία προοπτική για την ζωή μας.

Τρίτος και ίσως ο σημαντικότερος λόγος είναι η λογική της ανάθεσης που έχουν περάσει στις προηγούμενες γενιές και προσπαθούν να καλλιεργήσουν και στην δικιά μας γενιά. Μιας καθυστερημένης για την εξέλιξη της κοινωνίας  λογικής του «ψήφισε με για να σου φτιάξω εγώ τα πράγματα»,  για να σου λύσω εγώ τα προβλήματα , για να σου αλλάξω εγώ την ζωή σου. Μια λογική της εύκολης  λύσης, καθώς αναθέτεις τα προβλήματα σου στους άλλους. Μια τέτοια όμως λογική δεν θα μπορούσε να ήταν γόνιμη και πετυχημένη μέχρι σήμερα αν δεν υπήρχε το συγκεκριμένο σύστημα παιδείας που αναλύσαμε πιο πάνω.

Αν αυτή η λογική έχει καλλιεργηθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή 1 φορά, σε τοπικό επίπεδο έχει καλλιεργηθεί πολύ περισσότερες.

Ένας άλλος λόγος που έχει συμβάλει στην αποστροφή της νεολαίας από την πολιτική είναι ότι κανένας πολιτικός φορέας δεν έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο, ένα πρόγραμμα για την  γενιά μας που βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο να καταστραφεί. Ακόμα και η τοπική κοινωνία αδιαφορεί πλήρως για τα προβλήματα της γενιάς μας.

Παρ όλα αυτά όμως είναι σωστό να τους αφήσουμε ανοιχτό το πεδίο απέχοντας από τα κοινά τόσο σε ευρύτερο επίπεδο όσο και σε τοπικό; Όπως είπαμε και πριν όχι.

 Επιτρέποντάς τους να μας μεταδώσουν την άποψη του « όλοι ίδιοι είναι» μας εμποδίζουν στην πραγματικότητα να τους αμφισβητήσουμε, να τους κάνουμε σκληρή κριτική, να τους ανατρέψουμε. Η απάντηση μας σε αυτό το επιχείρημα είναι ότι αυτοί που κυβερνούν και εξουσιάζουν κεντρικά αλλά και σε τόπικο επίπεδο είναι πράγματι ίδιο μεταξύ τους. Εμείς όμως είμαστε διαφορετικοί. Έχουμε σκέψεις, όνειρα, όραμα, θέληση και πίστη να αλλάξουμε την κοινωνία μας, να αλλάξουμε τις γειτονίες μας προς όφελος όλων μας, να αναπτύξουμε πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις και όχι πελατειακές, να ζήσουμε και όχι να επιβιώσουμε όπως θέλουν. Για αυτό το λόγο πρέπει να δράσουμε όλοι μαζί γιατί δεν είμαστε όλοι ίδιοι, γιατί δεν είμαστε σαν και αυτούς.

Πρέπει να απορρίψουμε την λογική της ανάθεσης γιατί αν αποδεχτούμε αυτή τη λογική σημαίνει ότι αποδεχόμαστε και λιγότερη δημοκρατία, καθώς αποφασίζουμε να απουσιάζουμε από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, αποδεχόμαστε άλλοι να δρουν και να αποφασίζουν για εμάς. Αποδεχόμαστε αυτή την κοινωνία που έχουμε.

Ως κοινωνία, αλλά και ως νεολαία οφείλουμε να αντισταθούμε και να παλέψουμε ως το τέλος για την ανατροπή αυτής της πολιτικής . Μια μάχη που επιβάλλεται όμως να την δώσουμε και σε τοπικό επίπεδο. Πρέπει να παλέψουμε για την υιοθέτηση και την εφαρμογή άλλων τρόπων λήψης αποφάσεων, μακριά από την λογική της ανάθεσης και του παραγοντισμού. Πρέπει να διεκδικήσουμε τη δημιουργία ενός άλλου υποδείγματος οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας, με βασικό χαρακτηριστικό τη συμμετοχή από τα κάτω. Πρέπει εμείς οι ίδιοι να αποφασίζουμε για τις ζωές μας για αυτό πρέπει να αγωνιστούμε όλοι μαζί για την θεσμοθέτηση λαϊκών συνελεύσεων και συνελεύσεις γειτονιάς που ο κάθε κάτοικος θα έχει λόγο και δεν έχουν αυτές οι συνελεύσεις απλά συμβουλευτικό χαρακτήρα στο δήμο. Πρέπει να διεκδικήσουμε στα δημοτικά συμβούλια να συμμετέχουν όλες οι συλλογικότητες της πόλης μας. Πρέπει να εφαρμόσουμε θεσμούς όπως δημοψηφίσματα και συμμετοχικός προϋπολογισμός γιατί μόνο φτιάχνοντας νέους θεσμούς αμφισβητείς και απορρίπτεις τους προηγούμενους και αποδεικνύεις ότι ένας άλλος τρόπος κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης είναι εφικτός έστω και σε τοπικό επίπεδο αρχικά.

Ως νεολαία οφείλουμε να διεκδικήσουμε πολιτιστικά στέκια, κέντρα αναψυχής, κινηματογραφική λέσχη με χαμηλό εισιτήριο, δημοτικό  ραδιόφωνο σε συνεργασία με άλλους Δήμους και ανοιχτό σε όλες τις φωνές, κέντρα άθλησης, δημοτική και ποιοτικά αναβαθμισμένη βιβλιοθήκη, θεατρική ομάδα καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά των φτωχότερων στρωμάτων με μαθήματα ξένων γλωσσών και μουσικής. Πρέπει να παλέψουμε για να χτίσουμε συμβούλια νεολαίας που θα έχουν αντιπρόσωπο, αιρετό και ανακλητό, στο δημοτικό συμβούλιο που θα γνωστοποιεί τους προβληματισμούς της νεολαίας και τα αιτήματα της.

Ως νεολαία  μπορούμε να φτιάξουμε την γειτονιά που θέλουμε. Μια γειτονιά που θα έχει φτιαχτεί από εμάς, μια γειτονιά χωρίς φασισμό χωρίς πελατειακές σχέσεις, μια γειτονιά που ο καθένας την φαντάζεται τώρα μακριά. Τώρα πρέπει να αγωνιστούμε, τώρα πρέπει να ξεσηκωθούμε, τώρα πρέπει  να παλέψουμε, τώρα να τους ανατρέψουμε και εδώ και σε όλη την κοινωνία. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα, δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα. Αντίθετα έχουν να χάσουν πολλά και να ξεβολευτούν. Από εδώ και πέρα πρέπει να καταλάβουμε πως ήρθε η δικιά μας στιγμή.

* Οικονομολόγος, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τη "Δύναμη Πολιτών"