ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΗ Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΟΚΚΙΝΑ» ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ

Επίκαιρη και χρήσιμη εκδήλωση-συζήτηση πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου (4/12), στον χώρο της Εργατικής Λέσχης Ν. Ιωνίας - «υδραγωγείο», με το ενδιαφέρον θέμα: «Κόκκινα δάνεια – Κατασχέσεις - Πλειστηριασμοί. Να τους σταματήσουμε!», με κεντρικούς ομιλητές τη δικηγόρο κ. Μαρία Καρούτσου και τον αρχιτέκτονα κ. Κώστα Βουρεκά.

Πιο συγκεκριμένα, η κ. Καρούτσου αναφέρθηκε στη διαχείριση του θέματος των ιδιωτικών χρεών των πολιτών από το Κράτος και τις Τράπεζες τα χρόνια της Κρίσης, στον λεγόμενο νόμο «Κατσέλη» και στον θεσμό της «προσωπικής πτώχευσης» από το πρώτο μέχρι το τρίτο μνημόνιο, στον λεγόμενο «συνεργάσιμο» δανειολήπτη και στον «Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών», καθώς και στο δικαίωμα στην κατοικία, στον Νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στην απελευθέρωση των πλειστηριασμών.

Μεταξύ πολλών άλλων η κ. Καρούτσου ανέφερε πως: «Οι τελευταίες νομοθετικές εξελίξεις ολοκληρώνουν μια τομή, που άλλαξε ουσιαστικά το υποκείμενο της έννομης προστασίας.», συμπληρώνοντας ότι: Σιγά - σιγά καθίσταται σαφές ότι δεν είναι ανεκτή από την πολιτική που εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα ούτε η προστασία των ελάχιστων δικαιωμάτων, όταν η προστασία έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των δανειστών και με τα συμφέροντα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των τραπεζών. Πλέον η υπερχρέωση των οφειλετών δεν πρόκειται για μια ιδιωτική υπόθεση, αλλά είναι ζωτικής σημασίας για το σύστημα και για το κράτος, αφού για πρώτη φορά διατυπώνεται και σε νομοθέτημα ότι: «Η είσπραξη των ιδιωτικών χρεών (δηλαδή, των χρεών προς τις τράπεζες) αποτελεί ύψιστη κρατική αποστολή κορυφαίας σημασίας, είναι προτεραιότητα και καθήκον του κράτους.». Από εκεί και πέρα είναι φανερό για όλους ότι η λαϊκή κατοικία δεν θα προστατεύεται.».

Επίσης η κ. Καρούτσου επισήμανε πως: «Το πρώτο που άλλαξε μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου ήταν το γεγονός ότι το δημόσιο, που είχε το προνόμιο να εισπράττει πρώτο τις οφειλές των πολιτών και στη συνέχεια θα μπορούσαν να διεκδικούν και οι τράπεζες, πλέον το ποσό που μπορεί να πληρώνει ο οφειλέτης θα μοιράζεται στο δημόσιο και στις τράπεζες. Επίσης, καθορίστηκαν με ακρίβεια και με πάρα πολύ μεγάλη σχολαστικότητα τα απαραίτητα έγγραφα που πρέπει κάποιος να προσκομίσει για να πάρει την έγκριση υπαγωγής του στον νόμο «Κατσέλη», τα οποία έγγραφα πρέπει να καταθέτει με την αίτηση και όχι μέχρι το δικαστήριο. Και για να κάνει κανείς αίτηση απαιτείται να έχει όλες τις συμβάσεις και τις βεβαιώσεις οφειλών από τις ίδιες τις τράπεζες. Ακόμη, όσων οι αιτήσεις εκκρεμούν, πρέπει να ξαναπεράσουν από τις τράπεζες και να ξαναπάρουν όλα αυτά τα έγγραφα για να τα καταθέσουν και πάλι μέχρι τις 19 Φεβρουαρίου!».

Ακόμη, αναφερόμενη στον περίφημο «κώδικα δεοντολογίας», η κ.Καρούτσου τόνισε πως: «Σε αυτόν περιγράφεται ένας τρόπος διαπραγμάτευσης κι ένας τρόπος συνομιλίας του δανειολήπτη με την τράπεζα. Και βάζει κάποιους κανόνες στην τράπεζα που πρέπει να ακολουθήσει ως προς τον τρόπο που θα απευθυνθεί προς τον δανειολήπτη. Και για να μπορεί ο δανειολήπτης να ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη θα πρέπει να προσκομίζει έγγραφο της τράπεζας ότι είναι συνεργάσιμος. Στο πλαίσιο του κώδικα αυτού, που αυτές τις ημέρες τίθεται σε εφαρμογή, η τράπεζα στέλνει μια πρώτη επιστολή στους δανειολήπτες, που τα δάνειά τους είναι σε καθυστέρηση, αλλά δεν έχουν ακόμη καταγγελθεί, και τους ζητά να προσκομίσουν τα οικονομικά τους στοιχεία, για να ξεκινήσει μια συνομιλία για το αν μπορούν να ρυθμιστούν τα δάνειά τους. Αν ο δανειολήπτης δεν δώσει τα στοιχεία, θα τον ξανακαλούν σε 15 ημέρες με δεύτερη επιστολή, που θα του αναφέρουν πως αν δεν το κάνει στις επόμενες 15 ημέρες θα χαρακτηριστεί «μη συνεργάσιμος»! Αν προσκομίσει τα στοιχεία, στη συνέχεια θα του υποδειχθεί ο τρόπος που θα ξεχρεώνει. Όμως, τονίζω πως δεν έχει υποχρέωση να δεχτεί κάποιος τη ρύθμιση που θα του προτείνει η τράπεζα για να διατηρήσει την έννοια του συνεργάσιμου. Είναι απλά υποχρεωμένος να μπει στη διαδικασία να συνομιλήσει με την τράπεζα και να της δώσει τα στοιχεία που αυτή του ζητάει! Σύμφωνα με τον «κώδικα δεοντολογίας» προτείνει η τράπεζα κάποιες λύσεις, που αν τις δεχτεί ο δανειολήπτης προχωρά στην υπογραφή μιας σύμβασης, αλλιώς προβλέπεται και μια διαδικασία ενστάσεων. Θεωρητικά μπορεί κι ο πολίτης να προτείνει τη δική του λύση, αλλά αυτή είναι μια τυπική διαδικασία, που έχει σαν στόχο να βάλει τον κόσμο να συνομιλεί και πάλι με την τράπεζα. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία η τράπεζα θα κατηγοριοποιεί τα δάνεια! Πάντως καλό είναι οι πολίτες να συμβουλεύονται κάποιον δικηγόρο, γιατί κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή!».

Καταλήγοντας η κ. Καρούτσου τόνισε πως: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε ως κοινωνία είναι να αμφισβητήσουμε αυτή τη λογική, που θέλει ότι: για να ζούμε αξιοπρεπώς, θα πρέπει πρώτα να είναι ικανοποιημένες οι τράπεζες! Και αυτό που πρέπει να διεκδικήσουμε, δεν είναι τον προηγούμενο νόμο, που ήταν καλύτερος, αλλά θα πρέπει να υπάρχει ένα κίνημα που θα διεκδικεί σαν πρώτο πράγμα το απόλυτο ακατάσχετο του ακινήτου, που χρησιμεύει ως κατοικία μιας οικογένειας ή οποιουδήποτε ατόμου, μέχρι τουλάχιστον να υπάρξουν τέτοιες συνθήκες που θα μπορεί να υπάρχει η προσφορά μιας κοινωνικής κατοικίας για όλους!».

Αμέσως μετά πήρε τον λόγο ο κ. Βουρεκάς, ο οποίος αναφέρθηκε στην επιχειρούμενη διευθέτηση των «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα, στα «αρπακτικά» κεφάλαια στο πλαίσιο των διεθνών εξελίξεων, στο γενικότερο ζήτημα της κατοικίας στη χώρα μας, καθώς και στις μεταλλαγές στους τρόπους πρόσβασης σε αυτήν.

Ο κ. Βουρεκάς ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Είχα σκοπό να κάνω μια διαφορετική τοποθέτηση, η οποία είναι σε ένα γενικότερο επίπεδο, και αφορά κατά κάποιον τρόπο στο τι θα μπορούσαμε να πούμε για το ποιο είναι το σχέδιο, με βάση το οποίο υλοποιούνται όλα όσα αναφέρθηκαν πριν. Δηλαδή, ποιο είναι το σκεπτικό, ποιες είναι οι επιδιώξεις και οι στοχεύσεις σε σχέση με τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, την πρόσβαση στην κατοικία κ.τ.λ. . Το ποιο σχέδιο μπορεί να υπάρχει, ακόμη και για τις «ασήμαντες» κατοικίες, δεν μπορεί κανείς να το ξέρει με πολλές λεπτομέρειες ή να ισχυριστεί ότι θα είναι πάρα πολύ ακριβής στα λεγόμενά του. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για το ποιο είναι γενικά αυτό το σχέδιο, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τις Η.Π.Α., όπου αυτό έχει εφαρμοστεί, και η εσωτερική λογική του οποίου το οδηγεί και στη χρεωμένη περιφέρεια της Ευρώπης. Όπως είναι γνωστό, στις Η.Π.Α., η τρέχουσα οικονομική κρίση ξεκίνησε από τα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου, τα οποία δίνονταν σε χαμηλά οικονομικά στρώματα, τα οποία κάποια στιγμή σταμάτησαν να πληρώνονται. Έτσι, εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο, μέσω της κατασκευής χρηματοπιστωτικών προϊόντων με βάση τα εισοδήματα των οφειλετών. Η κατάσταση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα την ύπαρξη περισσότερων από 10 εκ. εξώσεων στις Η.Π.Α.! Το νούμερο μπορεί να ακούγεται πολύ μεγάλο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλο σε σύγκριση με αυτό που γίνεται στην Ελλάδα, με την εξής έννοια: το μεγαλύτερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στις Η.Π.Α. έφτασε το 2009 να είναι στο 9,7% των δανείων, ενώ στην Ελλάδα τα μεγέθη είναι πολύ μεγαλύτερα, φτάνοντας ακόμη και στο 50% των δανείων. Ο μηχανισμός με τον οποίο στις Η.Π.Α. «λύθηκε» το συγκεκριμένο ζήτημα, και ο οποίος νομίζω πως έχει άμεση σχέση σχετικά με το τι σχεδιάζεται για την Ελλάδα, έχει ως εξής: Όταν οι κατοικίες, λόγω αυτής της κατάστασης, έφτασαν στο κατώτατο επίπεδο της εμπορικής αξίας την οποία είχαν, δραστηριοποιήθηκαν μια σειρά από πολύ μεγάλες εταιρείες, με διάφορες μορφές, οι οποίες άρχισαν να αγοράζουν μαζικά ακίνητα και κόκκινα δάνεια, είτε από πλειστηριασμούς, είτε απευθείας από τις τράπεζες, καταβάλλοντας μικρό μέρος της τρέχουσας εμπορικής αξίας! Έτσι κατέληξαν είτε στο να επιβάλλουν μια ρύθμιση του δανείου (να δίνει με κάποιον τρόπο κάτι ο δανειολήπτης), είτε τη μετατροπή του κόκκινου δανείου σε έξωση και πλειστηριασμό (με ό,τι έσοδα μπορούσαν να πάρουν από αυτόν), είτε να μετατρέπουν το κόκκινο δάνειο σε μίσθωση, που βασικά αυτός ήταν ο στόχος των συγκεκριμένων κεφαλαίων. Δηλαδή, να περιέλθει το ακίνητο στην κυριότητά τους, και να το διαχειρίζονται οι ίδιοι, ενώ ο κάτοικος να παραμένει στο ακίνητο ως ενοικιαστής. Βέβαια, αυτό δεν αφορούσε όλων των ειδών τα ακίνητα, αλλά ενός συγκεκριμένου προφίλ, από το οποίο θεωρούσε το «κεφάλαιο», που το έχει στην κατοχή του, ότι θα μπορέσει με κάποιον τρόπο να το αξιοποιήσει.».

Συνεχίζοντας, ο κ. Βουρεκάς τόνισε πως: «Τώρα έχουν μετατρέψει αυτές τις ενοικιάσεις σε χρηματοπιστωτικά παράγωγα, με τη μορφή δομημένων ομολόγων, τα οποία περιέχουν μια σειρά από ρυθμίσεις. Για να κατασκευαστεί ένα ομόλογο αυτού του τύπου, από μια ενοικίαση, βασικά χρειάζονται δύο παράγοντες, από τους οποίους εξαρτάται και η αξιολόγηση του ομόλογου, το πόσο αξιόπιστο είναι, κι άρα με τι τιμή θα βγει στην αγορά. Ο ένας είναι μια σταθερή χρηματική ροή, την οποία θα λαμβάνει ως τοκομερίδιο αυτός που θα αγοράσει το ομόλογο, και το δεύτερο είναι μια εγγύηση για το τι θα γίνει σε περίπτωση που σταματήσει αυτή η χρηματική ροή. Μάλιστα η οποία εγγύηση είναι το ίδιο το ακίνητο, το οποίο έχει περιέλθει στην ιδιοκτησία του «κεφαλαίου». Ανάλογα με το πόσο αξιόπιστη και πόσο σταθερή θεωρείται η συγκεκριμένη χρηματική ροή, και το πόσο ισχυρή είναι η εγγύηση, καθορίζεται και σε διαφορετικό επίπεδο η αξία του ομολόγου, το επιτόκιο το οποίο δίνει και το πόσο εξασφαλισμένο θεωρείται έναντι πιθανού κινδύνου χρεοκοπίας! Αυτό στην πράξη έχει μια σειρά από συνέπειες, μια χαρακτηριστική των οποίων είναι ότι ενώ η ενοικίαση ακινήτων στις Η.Π.Α., όπως και στην Ελλάδα, δεν θεωρούνταν μια μεγάλη επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά μια δραστηριότητα κάποιων καθημερινών ανθρώπων, οι οποίοι είχαν ένα δεύτερο ακίνητο, κι ένα τρίτο, και τα ενοικίαζαν, πλέον η διαδικασία αυτή έχει οδηγήσει στο να γίνει η ενοικίαση ακινήτων μια μεγάλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Και σε ό,τι αφορά στην κατάσταση των δανειοληπτών, τα «κεφάλαια» αυτά αποδεικνύονται πολύ κακοί σπιτονοικοκύρηδες, με την έννοια ότι επιβάλλουν πολύ αυστηρές πληρωμές, οι οποίες πρέπει να γίνονται αυστηρά την 1^η κάθε μήνα, και για κάθε ημέρα καθυστέρηση υπάρχει πρόστιμο, ενώ υπάρχει περίπτωση κάποιος δανειολήπτης να χάσει το ακίνητό του, ακόμη κι αν ο ίδιος είναι τακτικός στις πληρωμές του, γιατί αν το πακέτο ακινήτων, το οποίο έχει μετατραπεί σε ομόλογο, για κάποιον άλλον λόγο χρεοκοπήσει, υπάρχει περίπτωση να εκποιηθούν τα ακίνητα σαν αποζημίωση για τους κατόχους των ομολόγων! Έτσι, υπάρχει πολύ σοβαρός κίνδυνος όλο αυτό να μετατραπεί σε μια νέα φούσκα ακινήτων, όπως αυτή η οποία προκάλεσε την κρίση του 2009, μόνο που αυτή τη φορά δεν θα βασίζεται στα έσοδα τα οποία εισπράττονται από δάνεια, αλλά στα έσοδα τα οποία θα εισπράττονται από ενοίκια!».

Επίσης, αφού ο κ. Βουρεκάς επισήμανε πως: «Η πρώτη χώρα στην οποία επεκτάθηκε η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι η Ισπανία», αναφέροντας το σχετικό ιστορικό, τόνισε πως: «Αυτό που διαφαίνεται για την Ελλάδα είναι πως θα αποτελέσει την επόμενη αγορά, που θα ανοίξει για αυτή την δραστηριότητα!».

Ακολούθησαν ερωτήσεις του κοινού προς τους ομιλητές καθώς και τοποθετήσεις, όπως της δημοτικής σύμβουλου της παράταξης «εκτός σχεδίου», κ. Αγγελικής Βάσιλα, η οποία μεταξύ άλλων τόνισε πως: «Πρέπει να σκεφτούμε πολύ περισσότερο τι πρέπει να κάνουμε το επόμενο διάστημα και πώς θα συμβάλλουμε στο να υπάρξει μια οργάνωση από την πλευρά του κόσμου, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις κατασχέσεις, τις εξώσεις κ.τ.λ. .Ίσως θα πρέπει να γίνουν διάφορες προσπάθειες λαϊκών συνελεύσεων σε κάθε γειτονιά, με αυτό σαν αποκλειστικό θέμα! Δεν πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας αν ο νόμος αυτός είναι λίγο καλύτερος ή λίγο χειρότερος από τον προηγούμενο, αλλά αυτός ο νόμος πρέπει να καταργηθεί! Κι αυτό προϋποθέτει μια οργάνωση του κόσμου, στην οποία σαν Εργατική Λέσχη νομίζω πως μπορούμε να συμβάλλουμε ενεργά!».

 
Παναγιώτα Σούγια


πηγή: ionianet.gr