ΒRΕΧΙΤ: Αναζητώντας τρόπο για την κωλοτούμπα

Πώς είναι δυνατόν πολιτικοί καριέρας να παραιτούνται αμέσως μόλις κερδίζουν ένα κρίσιμο δημοψήφισμα; Φαντάζει απίστευτο, όμως είναι αυτό που συνέβη την περασμένη βδομάδα στο στρατόπεδο του BREXIT. Την αρχή έκανε ο πρώην Δήμαρχος του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος αποσύρθηκε από την κούρσα της διαδοχής του Κάμερον στην προεδρία του Συντηρητικού Κόμματος και στην πρωθυπουργία. Αυτός που θεωρούνταν ένας από τους δελφίνους που θα σφάζονταν γι' αυτή τη θέση παραιτήθηκε γιατί ο φίλος του υπουργός Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ, που ήταν κι αυτός στο στρατόπεδο του BREXIT, δήλωσε ότι δεν είναι κατάλληλος και έθεσε και ο ίδιος υποψηφιότητα! Αυτό επικαλέστηκε ως λόγο της απόσυρσής του κι αν θέλετε πιστέψτε τον…


Ο δεύτερος μεγάλος νικητής του στρατοπέδου του BREXIT, ο Νάιτζελ Φάρατζ, παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματός του (UKIP), δηλώνοντας ότι επιτεύχθηκε πλέον ο στόχος του για έξοδο από την ΕΕ και πλέον επιθυμεί ν’ ασχοληθεί με τον… εαυτό του! Οπως δήλωσε, κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος ζητούσε την χώρα του πίσω, τώρα ζητά τη ζωή του πίσω! Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που ο Φάρατζ παραιτείται από την ηγεσία του UKIP. Και δυο μέρες μετά την ανακοίνωση της παραίτησής του έδωσε συνέντευξη-σόου στο Ευρωκοινοβούλιο, για να ανακοινώσει ότι εκτός από τον εαυτό του, θα ασχολείται και με παροχή συμβουλών σε όσους θέλουν να οργανώσουν δημοψηφίσματα απόσχισης των χωρών τους από την ΕΕ. Αυτή η δήλωση, όμως, αν την πάρουμε τοις μετρητοίς, προδιαγράφει δράση πολιτικού συμβούλου εκτός Βρετανίας. Δεν είναι, λοιπόν, τουλάχιστον περίεργο, ένας πολιτικός καριέρας που χρόνια πασχίζει να βρεθεί στο κέντρο της βρετανικής πολιτικής, να αποχωρεί τη στιγμή που τα όνειρά του φαίνεται να γίνονται πραγματικότητα;

Το γεγονός ότι οι πολιτικοί υπερασπιστές του BREXIT παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλο δεν είναι φυσικά τυχαίο. Αντίθετα, δείχνει ότι δε θέλουν (ή τους απαγορεύεται) να διαχειριστούν την «καυτή πατάτα» της κωλοτούμπας που θα πρέπει να κάνουν για να μετατρέψουν το ΟΧΙ σε ΝΑΙ. Δεν έχουν πάρει φαίνεται τα σχετικά μαθήματα από τον Τσίπρα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πίσω από τις παραιτήσεις κρύβονται οι καπιταλιστές που απαιτούν από τους πολιτικούς διαχειριστές της εξουσίας τους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.

Η γενική γραμματέας του Βρετανικού Συνδέσμου Βιομηχανιών (CBI), Κάρολιν Φέρμπερν, επανέλαβε ότι απαιτείται να ξεκινήσει από σήμερα μια στενή σχέση μεταξύ κυβέρνησης και επιχειρήσεων, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να δοθεί το μήνυμα πως η βρετανική οικονομία παραμένει ανοιχτή και πως θα πρέπει να προστατευθεί το σύστημα απουσίας δασμών στην Ενιαία Αγορά της ΕΕ, καθώς και η επιχειρηματική προσβασιμότητα που είχαν οι καπιταλιστές στο πλαίσιο των διεθνών εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ (με τρίτες χώρες, δηλαδή). Ζήτησε, επίσης, να εγγυηθεί η κυβέρνηση την παραμονή των μη βρετανών υπηκόων της ΕΕ που εργάζονται στη χώρα. Δεν παρέλειψε να κάνει υποδείξεις και για τις διαδικασίες διαδοχής στο Συντηρητικό Κόμμα, λέγοντας ότι «οι αγορές και οι επιχειρηματικές αποφάσεις δε μπορούν να περιμένουν οχτώ βδομάδες» και γι’ αυτό θα πρέπει να τεθεί ένα σύντομο χρονοδιάγραμμα εκλογής νέου πρωθυπουργού (βλ. http://news.cbi.org.uk/news/firms-need-to-see-clear-brexit-plan-taking-shape-now/).

Ο πρόεδρος του CBI, Πολ Ντρέσλερ, ήταν ακόμα πιο καυστικός. Μιλώντας στη διάσκεψη του Φόρουμ Υποδομών, είπε τα εξής: «Ας είμαστε ξεκάθαροι, μετά το Brexit ο κόσμος δε θα μας περιμένει. Οι άλλες χώρες δε θα ενδιαφέρονται για τις δικαιολογίες μας. Ο ανταγωνισμός είναι λυσσαλέος και ακόμα πιο πρόθυμος να κερδίσει πλεονέκτημα από την αδυναμία μας... Αν η Βρετανία δε δράσει τώρα, μπορεί να χάσουμε μέχρι και πάνω  από 30 δισ. στερλίνες μέχρι το 2030 μόνο στο εμπόριο με τις οικονομίες των BRICs (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα)... Εντωμεταξύ, η χασούρα μας θα δώσει κέρδος στους ανταγωνιστές μας. Από τα 30 δισ. στερλίνες του εμπορίου με τις BRICs, που θα χάσουμε μέχρι το 2030, τα 15 δισ. θα πάνε στην Γερμανία και τα 7.5 δισ. στη Γαλλία» (http://news.cbi.org.uk/news/after-brexit-put-national-interest-ahead-of-political-interests-on-infrastructure-cbi-president/). Ποιος είπε ότι ο άγριος ανταγωνισμός δεν μαίνεται στην «Ενωμένη Ευρώπη»;

Τα παζάρια με την ΕΕ (ουσιαστικά με τη Γερμανία) σίγουρα έχουν πάρει φωτιά, παρά το γεγονός ότι επίσημα δεν ανακοινώνεται τίποτα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ισχύει το γνωστό ρητό: «υπάρχουν πράγματα που γίνονται και δε λέγονται και πράγματα που λέγονται και δε γίνονται». Ετσι λειτουργεί η αστική πολιτική. Σ’ αυτά τα πλαίσια αναζητιέται μία νέα ισορροπία που θα βγάλει τη Βρετανία από το αδιέξοδο, χωρίς όμως να φανεί ότι ανατρέπει τη θέληση του λαού.

Μια τέτοια διαδικασία περιγράφει σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Πώς να αποφύγουμε το BREXIT» ο βρετανικός Economist, ένα από τα παλαιότερα και εγκυρότερα αστικά έντυπα, με ιδιαίτερους δεσμούς με το χρηματιστικό κεφάλαιο και εμφανή πολιτική επιρροή και παρέμβαση εδώ και δεκαετίες. Ο Economist υπογραμμίζει ότι το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό κι όχι δεσμευτικό χαρακτήρα, συμπληρώνοντας ότι η όποια συμφωνία επιτευχθεί με την ΕΕ θα απέχει από αυτό που υποσχέθηκαν οι πολιτικοί που ήθελαν την έξοδο από την ΕΕ. Δηλαδή, να απολαμβάνουν πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά, όπως και τώρα, αλλά  να πληρώνουν λιγότερα στις Βρυξέλλες και να θέτουν φραγμούς στην ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών από την ΕΕ.

«Η δυσαρέσκεια θα αυξηθεί, ειδικά αν η βρετανική οικονομία υποστεί ύφεση καθώς η επιχειρηματική εμπιστοσύνη και οι επενδύσεις θα καταρρεύσουν», προειδοποιεί ο Economist. Και τονίζει: «Θα αυξηθούν οι εκκλήσεις να το ξανασκεφτούμε. Η απειλή ενός σκοτσέζικου βέτο είναι απίθανο να βυθίσει το BREXIT. Η διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για να αναιρέσει το αποτέλεσμα του πρώτου (το παραδοσιακό μέσο, όταν χώρες όπως η Ιρλανδία και η Δανία ψήφισαν να μπλοκάρουν τις ευρωπαϊκές συνθήκες) δείχνει πολιτικά αδύνατη, παρά τα εκατομμύρια υπογραφές για την επανάληψή του. Ομως, ο συνδυασμός του χρόνου, των γεγονότων και του Κοινοβουλίου θα μπορούσε – πιθανώς – να μετατρέψει το Brexit σε Bremain» (http://www.economist.com/blogs/economist-explains/2016/06/economist-explains-27).

Η αναμενόμενη ανάδειξη της υπερμάχου της παραμονής στην ΕΕ, υπουργού Εσωτερικών, Τερέζα Μέι, στη θέση του Κάμερον (ήδη η Μέι κέρδισε πανηγυρικά στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών της κοινοβουλευτικής ομάδας του Συντηρητικού Κόμματος) είναι το πρώτο βήμα για την «κωλοτούμπα». Η Μέι εμφανίζεται σκληρή μόνο στο ζήτημα της μετανάστευσης, δείχνοντας πού θα δώσει το βάρος της πολιτικής της δράσης μέσα στην ΕΕ. Εαν αυτό λυθεί, ποιος μπορεί να αποκλείσει την διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για να μετατραπεί το Brexit σε Bremain; Ας σημειωθεί πως η Μέι έχει δηλώσει ότι δεν προτίθεται να υποβάλει αίτηση για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασίλειου, σύμφωνα με το άρθρο 50 της Συνθήκης της ΕΕ. Και χωρίς τέτοια αίτηση, η Βρετανία θα εξακολουθήσει να παραμένει πλήρες μέρος της ΕΕ. Είναι ο παράγοντας «χρόνος» που γράφει ο Economist. Και στη λαϊκή θυμοσοφία ο χρόνος θεωρείται ο καλύτερος γιατρός…




ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ

Ποια αυτονομία;

Ούτε ο περονόσπορος στ' αμπέλια δεν κάνει τέτοια ζημιά. Το ένα μετά το άλλο τα γκεσέμια της βρετανικής αστικής πολιτικής εγκαταλείπουν τα πόστα τους και τραβούν προς την ιδιώτευση ή προς αναζήτηση παρασκηνιακού ρόλου.

Πρώτος ο πρωθυπουργός Κάμερον κίνησε τις διαδικασίες διαδοχής του, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την ήττα του Bremain στο δημοψήφισμα. Με το που είδαν την κίνησή του οι βαρόνοι του Εργατικού Κόμματος, είπαν στον δικό τους πρόεδρο: «τον πούλο κι εσύ, γιατί δεν έδωσες αγώνα, άσε που υποψιαζόμαστε ότι μπορεί και να ψήφισες Brexit». Ο Κόρμπιν προς το παρόν ανθίσταται, αλλά είναι τόσο ξεπουπουλιασμένος πια που δύσκολα θα γλιτώσει το τσουρούφλισμα.

Οι παραιτήσεις αυτών που ηττώνται είναι σε σημαντικό βαθμό αναμενόμενες σε μια «ώριμη» αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, όπως η Βρετανία. Πώς να ερμηνεύσει, όμως, κανείς τις παραιτήσεις των νικητών; Πρώτος παραιτήθηκε ο «πολύς» Μπόρις Τζόνσον, ο επικεφαλής της καμπάνιας του Brexit από τους Συντηρητικούς. Ο έτερος Καππαδόκης αυτής της ομάδας, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ, κατέβηκε μεν στην κούρσα της διαδοχής, αλλά ήταν σαν να έλεγε «μην με ψηφίζετε». Για να σώσουν τα προσχήματα οι οπαδοί του  Βrexit στους Τόρηδες στηρίζουν την αναπληρώτρια υπουργό Ενέργειας Αντρεα Λίντσομ, η οποία στην πρώτη ψηφοφορία έχασε με 165-66 από την οπαδό του Bremain Τερίζα Μέι, που πλέει πλησίστια προς την αρχηγία του κόμματος και την πρωθυπουργία.

«Πιστεύω πως ούτε η Αντρεα Λίντσομ ούτε ο Μπόρις Τζόνσον είναι στην πραγματικότητα υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ», είπε στο περιθώριο τηλεοπτικής εκπομπής (με το μικρόφωνο ανοιχτό, ώστε ν' ακουστεί) ο Κεν Κλαρκ, βετεράνος βουλευτής των Συντηρητικών, που έχει περάσει από διάφορα υπουργικά πόστα. «Βασικά, δεν νομίζω ότι τους ένοιαζε και πολύ το αποτέλεσμα», υπερθεμάτισε ο συνομιλητής του σερ Μάλκολμ Ρίφκιντ, υπουργός της Θάτσερ και του Μέιτζορ, σε υψηλόβαθμα υπουργεία, όπως το Εξωτερικών και το Αμυνας. Δυο βετεράνοι Τόρηδες φρόντισαν να εξευτελίσουν δημόσια τους συναδέλφους τους οπαδούς του Brexit.

Κι αν δεχτούμε ότι οι Τόρηδες είναι σε θέση να καθαρίσουν τις γραμμές τους από τους υποστηρικτές του Brexit, πώς να εξηγήσουμε την παραίτηση του Νάιτζελ Φάρατζ από την ηγεσία του UKIP, του κόμματος που φτιάχτηκε με σκοπό την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και που ήταν σχεδόν προσωποπαγές, χτισμένο γύρω από τον Φάρατζ; Η δικαιολογία ότι θέλει ν' αφιερωθεί στον εαυτό του δεν μπορεί να σταθεί ούτε ως κρύο αγγλικό χιούμορ.

Η αστική πολιτική έχει μια σχετική αυτονομία από την αστική τάξη, την τάξη των κεφαλαιοκρατών. Αυτή η σχετική αυτονομία πολλές φορές έχει δημιουργήσει κρίσεις. Οπως έλεγε ο Ενγκελς, αυτές οι κρίσεις μπορούν να σφραγίσουν μικροπεριόδους, όμως σε τελική ανάλυση θα επιβληθεί η θέληση της τάξης των κεφαλαιοκρατών.

Με το πέρασμα στο μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού αυτή η σχετική αυτονομία σμικρύνθηκε μέχρις εξαφάνισης. Οι μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι, τα τραστ και τα καρτέλ που οικοδομούν, εκπροσωπούνται απευθείας στο πολιτικό επίπεδο. Εχουν τη δυνατότητα να ανεβοκατεβάζουν πολιτικούς στα αστικά κόμματα και να ρυθμίζουν τη σύνθεση κυβερνήσεων.

Και πάλι, όμως, μπορεί να συμβεί η στραβή, αν για κάποια περίοδο κυριαρχήσει η ατομική βουλιμία κάποιων αστών πολιτικών. Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι πως, μόλις γίνει η στραβή, οι αντιδράσεις της αστικής τάξης είναι αστραπιαίες και αποφασιστικές. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στη Βρετανία τις τελευταίες μέρες. Οχι μόνο οι ηττημένοι του δημοψηφίσματος αλλά και οι νικητές υποχρεώνονται σε απόσυρση. Υποχρεώνονται, δεν το επιλέγουν. Τιμωρούνται γιατί για δικούς τους πολιτικάντικους λόγους είτε αγνόησαν τη θέληση της μεγάλης κεφαλαιοκρατίας της Βρετανίας είτε απέτυχαν να κάνουν πράξη αυτή τη θέληση. Η υλοποίηση του μεταλλαγμένου Bremain θα ανατεθεί σε άλλους πολιτικούς.

Π.Γ.

πηγή: eksegersi.gr