Ανιθαγενείς χωρίς φωνή στην Ε.Ε. Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας με αφορμή τις ευρωπαϊκές εκλογές 23 Mαΐου 2014

Αυτήν την εβδομάδα εκατομμύρια πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) θα επιλέξουν αυτούς που θα αναλάβουν τα ηνία της Ευρώπης για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ωστόσο, η φωνή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων χωρίς ιθαγένεια δεν θα ακουστεί, παρότι πολλοί από αυτούς γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ε.Ε.

Περισσότεροι από 400.000 ανιθαγενείς ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τους συναντάμε και στα 28 κράτη μέλη, σε υψηλότερα όμως ποσοστά στις χώρες της Βαλτικής. Πολλοί ανιθαγενείς  παραμένουν «αόρατοι»,  δεν απολαμβάνουν τα βασικά δικαιώματά τους, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της επανειλημμένης ή παρατεταμένης κράτησης, αλλά και της ένδειας. Από την άλλη, ορισμένοι ανιθαγενείς διαθέτουν άδειες μόνιμης παραμονής, πληρώνουν φόρους και χαίρουν καλύτερης μεταχείρισης. Ωστόσο, κανείς ανιθαγενής στην Ε.Ε., δεν έχει τα ίδια δικαιώματα που έχουν οι πολίτες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος της ψήφου σε εθνικές ή ευρωπαϊκές εκλογές. Η απόκτηση ιθαγένειας θα έβαζε τέλος στο καθεστώς ανιθαγένειας και θα αναγνώριζε το δεσμό τους με τη χώρα όπου γεννήθηκαν, όπου έχουν ζήσει για χρόνια, για δεκαετίες, για όλη τους τη ζωή ή ακόμη και για πολλές γενιές.

Σύμφωνα με δέσμευση της Ε.Ε. το Σεπτέμβριο του 2012, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσχωρήσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση του 1954 για το Καθεστώς των Ανιθαγενών, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι ανιθαγενείς θα απολαμβάνουν τα βασικά τους δικαιώματα αναμένοντας  την απόκτηση ιθαγένειας. Σήμερα, μόνο τέσσερα κράτη μέλη της Ε.Ε. – η Κύπρος, η Εσθονία, η Μάλτα και η Πολωνία - δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης. Επιπλέον, τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να προσχωρήσουν στη Σύμβαση του 1961 για τη Μείωση της Ανιθαγένειας και να την εφαρμόσουν θεσπίζοντας νόμους για την πρόληψη  της ανιθαγένειας.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί τα νεοεκλεγέντα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διασφαλίσουν την εξάλειψη του καθεστώτος ανιθαγένειας στην Ευρώπη. Προς τούτο, τα κράτη μέλη μπορούν να διευκολύνουν τους ανιθαγενείς να αποκτήσουν ιθαγένεια. 

Επιπλέον, μπορούν να λάβουν μέτρα ώστε να προλαμβάνεται  η γέννηση ανθρώπων ως ανιθαγενών ή το να καθίστανται ανιθαγενείς αργότερα στη ζωή τους. 

Η Ύπατη Αρμοστεία θα ξεκινήσει μια Παγκόσμια Εκστρατεία για την εξάλειψη της ανιθαγένειας μέσα στο 2014 κι έχει δεσμευτεί να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η ανιθαγένεια είναι σε μεγάλο βαθμό ένα τεχνητό πρόβλημα που σε ορισμένες περιπτώσεις έχει βασανίσει ολόκληρες γενιές οικογενειών, αλλά που μπορεί να λυθεί στη διάρκεια της ζωής μας.

Για περισσότερες πληροφορίες για την ανιθαγένεια στην Ευρώπη: 

UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Mapping Statelessness in The

United Kingdom, 22 November 2011, available at:

http://www.refworld.org/docid/4ecb6a192.html

UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Mapping Statelessness in the

Netherlands, November 2011, available at:

http://www.refworld.org/docid/4eef65da2.html

UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Mapping Statelessness in

Belgium - Summary Report, October 2012, available at:

www.refworld.org/docid/5100f3412.html

European Network on Statelessness, Childhood Statelessness In Europe: Issues,

Gaps and Good Practices, April 2014, available at:

http://www.refworld.org/docid/5343a45f4.html

The EUDO CITIZENSHIP/UNHCR Database on Protection Against Statelessness

in Europe, http://eudo-citizenship.eu/databases/protection-against-statelessness

Υ.Α., 22 Μαΐου 2014

πηγή:  unhcr.gr