Τις τελευταίες μέρες η ελληνική κοινωνική και πολιτική ζωή κινείται στον αστερισμό των εκρήξεων: Τη «βόμβα» του 4ου μνημονίου που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ πυροδότησε, καταδικάζοντας έναν ολόκληρο λαό σε διαρκή λιτότητα και ισοπεδώνοντας κάθε εργασιακή και κοινωνική κατάκτηση, διαδέχτηκε (τυχαία άραγε;) η «στρακαστρούκα» που έσκασε στα χέρια του δοτού πρώην πρωθυπουργού Λ. Παπαδήμου και η πρωτοφανής υστερία των καθεστωτικών κομμάτων και ΜΜΕ. Είναι λοιπόν εντυπωσιακό το γεγονός πως μέσα στον ορυμαγδό αυτόν η αστική τάξη της χώρας ως πολιτικό σύστημα αλλά και οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της έχουν τον χρόνο αλλά και την επιλογή να ασχοληθούν με την ιστορία, με αιχμή τις «χαμένες πατρίδες»! Το γεγονός γίνεται ακόμα πιο εντυπωσιακό καθώς στην επικοινωνιακή πλευρά κυριαρχούν – και εδώ-ορισμένα από τα πιο δυναμικά πρόσωπα του σύγχρονου ελληνικού επιχειρηματικού κόσμου όπως ο Μαρινάκης, ο Σαββίδης κι ο Μελισσανίδης.
Ο επίσημος ελληνικός πολιτικός κόσμος, με επικεφαλής τον υπουργό Εθνικής Αμύνης Π. Καμμένο και τον πρόεδρο της βουλής Ν. βούτση έδωσε το στίγμα του, υποδεχόμενος τα λείψανα 17 αξιωματικών και υπαξιωματικών που σκοτώθηκαν στην Κύπρο στα γεγονότα του 1964 και του 1974. Πέρα από την εύλογη οργή για την παρουσία του υπόδικου ναζί Κασιδιάρη μεταξύ των επισήμων, αποδεκτό πια μέλος του αστικού πολιτικού κόσμου, υπάρχει και η εύλογη απορία για την χρονική στιγμή που το ελληνικό κράτος «ενδιαφέρθηκε» για τη μεταφορά των λειψάνων και το σώου που έστησε ο Καμμένος: Παραμονές ενός Ιούνη που από όλες τις πλευρές διαμηνύεται πως θα είναι ιδιαίτερα θερμός στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με επίκεντρο την Κύπρο και κλειδί τις έρευνες που προγραμματίζονται στις αμφισβητούμενες ΑΟΖ.
Πόσο λοιπόν «τυχαία» η χρονική επιλογή; Και πόσο τυχαία η παρουσία του ιδεολογικού και πολιτικού απόγονου της αμερικανοκίνητης χούντας που έχει την κύρια ευθύνη για την τραγωδία της Κύπρου;
Ακόμα πιο εύλογη απορία προκαλεί ο έρωτας πολιτικών, εκκλησίας, επιχειρηματιών και τμήματος του πνευματικού κόσμου (οι λεγόμενοι και «πρόθυμοι»…) με τον ποντιακό ελληνισμό. Μέχρι τώρα την τραγική ιστορία χιλιάδων Ποντίων, που πλήρωσαν τα γεωπολιτικά παιχνίδια των μεγάλων δυνάμεων αλλά και των αστικών τάξεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, εκμεταλλεύονταν κυρίως δεξιοί και ακροδεξιοί πολιτευτές με επίκεντρο τη βόρεια Ελλάδα, χαρακτηριστικό δείγμα ο «Ζορό» Ψωμιάδης. Η εκμετάλλευση αυτή είχε έντονα τα στοιχεία της γραφικότητας. Όμως, με δεδομένη την ανυπαρξία ιδεολογικής παρέμβασης της Αριστεράς, είχε αποτελέσματα στη συλλογική μνήμη. Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα σοβαρεύουν λόγω της όξυνσης των αντιθέσεων μεταξύ των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας, στο πλαίσιο των ευρύτερων ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων με επίδικο τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών.
Όψιμο ενδιαφέρον
Τυπικά, ο στόχος είναι η αναγνώριση της «γενοκτονίας» των Ποντίων που, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της άποψης αυτής, συντελέστηκε μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Νεότουρκους. Το πρώτο ερώτημα είναι προφανώς γιατί τόση λαχτάρα έναν αιώνα μετά; Ας σκεφτούμε όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, πού και πότε ακούμε τη λέξη «γενοκτονία»; Την ακούμε σε ψηφίσματα καταδίκης της Τουρκίας με αφορμή την υπόθεση των Αρμενίων, ψηφίσματα που κατατίθενται στα κοινοβούλια των μεγάλων χωρών της Δύσης και χρονικά συμπίπτουν –όχι τυχαία φυσικά- πάντα με περιόδους που τα δυτικά ιμπεριαλιστικά κέντρα θέλουν, για τους δικούς τους λόγους, να πιέσουν την Τουρκία. Το ιδεολογικό και πολιτικό φορτίο μιας τέτοιας καταδίκης δεν πρέπει να υποτιμάται. Αν ήταν αμελητέο δεν θα υπήρχε τέτοια επιμονή από τη μεριά των Δυτικών ούτε τέτοια λυσσασμένη αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας, υπό όποιο καθεστώς.
Η εκτίμηση αυτή δεν έχει σχέση με την τέλεση ή όχι γενοκτονίας το 1915 με θύματα τους Αρμενίους. Προκαλεί γέλιο ή αηδία η «ευαισθησία» αμερικανών, άγγλων, γάλλων ή γερμανών για τους Αρμένιους, όταν οι ίδιοι βαρύνονται με πολύ χειρότερα εγκλήματα διαχρονικά. Είναι εξόφθαλμες οι πολιτικές σκοπιμότητες και αυτό θέλει να κάνει και η ελληνική πλευρά: Να εκμεταλλευτεί την κρίση στις σχέσεις Δύσης – Τουρκίας για να αποκομίσει οφέλη, αναδεικνύοντας θέμα γενοκτονίας των Ποντίων.
Δεν είναι καινοφανής επιλογή. Πριν χρόνια είχε προκαλέσει συζητήσεις η ένταξη, κατά απαίτηση ακροδεξιών και εκκλησιαστικών κύκλων, στην ύλη της Ιστορίας κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου ενός πρόσθετου, κακογραμμένου και χοντροκομμένα προπαγανδιστικού κεφαλαίου για τον ποντιακό ελληνισμό. Ο σκοπός ήταν σε πρώτο επίπεδο να «απαντηθούν» οι αιτιάσεις περί «εγκατάλειψης» των Ποντίων από τη μητέρα πατρίδα και ιδιαίτερα από τον Ελ. Βενιζέλο. Ο πραγματικός πολιτικός στόχος περιγράφεται στην τελευταία ενότητα με τίτλο «Η μεθοδευμένη εξόντωση (γενοκτονία) των Ελλήνων του Πόντου»: «Είναι γνωστή η γενοκτονία του αρμενικού λαού το 1915 από τους Νεότουρκους αλλά δεν είναι γνωστή η μεθοδευμένη εξόντωση των ελλήνων του Πόντου που έχει τις ίδιες αναλογίες, ποσοτικά και ηθικά με την γενοκτονία των Αρμενίων» (Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, σελ. 253).
Σήμερα η επιλογή αυτή, που χρόνια δουλευόταν, παίρνει πιο επιθετικά χαρακτηριστικά και –όπως πολλά άλλα – την «παίρνουν πάνω τους» τα πιο επιθετικά τμήματα του ελληνικού κεφαλαίου, και με ιδιαίτερους φυσικά σκοπούς.
Πρώτος και καλύτερος ο επίσημος χορηγός της «πρώτης φορά Αριστεράς». Διαβάζαμε πριν ένα χρόνο για τη συμφωνία του ΑΠΘ με το φιλανθρωπικό ίδρυμα «Ιβάν Σαββίδης»: «Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ του ΑΠΘ και της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης υπεγράφη στην Αίθουσα της Συγκλήτου από τον Πρύτανη του ΑΠΘ Περικλή Μήτκα και τον Ιβάν Σαββίδη. Το Σύμφωνο στοχεύει στην ανάπτυξη της συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης και της επιστήμης, καθώς επίσης και στην εμβάθυνση των γνώσεων, μέσω της εκμάθησης της γλώσσας ως φορέας πολιτισμού των παραδόσεων και της οργάνωσης πολιτιστικών ανταλλαγών, της υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων και φιλανθρωπικών έργων, καθώς και στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας».
Εθνική υπερηφάνεια και οικονομική …προκατάληψη
Ήταν χωρίς καμιά αιδώ η ξεκάθαρη παράδοση του προσανατολισμού της ερευνητικής και εκπαιδευτικής διαδικασίας στο κεφάλαιο, αυτό που η Αριστερά (όχι με την ένταση που θα έπρεπε..) κατήγγειλε. Ένα χρόνο μετά, η διαδρομή είναι ξεκάθαρη… Με μεγάλη «εθνική υπερηφάνεια» και με την παρουσία του προέδρου της Δημοκρατίας(!) ανακοινώνεται ότι «η επίσημη έναρξη λειτουργίας της Επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 31 Μαΐου 2017 και ώρα 17:00, στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ. Η Έδρα θα λειτουργήσει με την υποστήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος “Ιβάν Σαββίδης”».
Ο λόγος που ο Σαββίδης κάνει σημαία το συγκεκριμένο θέμα έχει και άλλες παραμέτρους: έχοντας πλήρη υποστήριξη από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ διαμορφώνει ένα ιδιόμορφο «κράτος» στη βόρεια Ελλάδα ελέγχοντας ουσιαστικά την οικονομία, την εκκλησία (η εικόνα του Άνθιμου να κάνει κήρυγμα τη νίκη του ΠΑΟΚ στον τελικό του κυπέλλου, αξέχαστη), τον τοπικό τύπο. Σε μια περιοχή που το ποντιακό, προσφυγικό στοιχείο είναι πολυπληθές ουσιαστικά ενδύεται το ένδυμα του «ποντιάρχη» και, εφόσον πρόκειται για «εθνικό» θέμα, του «εθνάρχη».
Η προσπάθεια αυτή του Σαββίδη να χρηστεί «εθνάρχης» δεν μπορούσε να μείνει φυσικά αναπάντητη από τον μεγάλο αντίπαλο, τον Μαρινάκη. Σε ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στο Πρώτο Θέμα στις 21/05 διαβάζουμε: «Με επισημότητα και με την παρουσία εκπροσώπων της πολιτειακής, πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του τόπου, πραγματοποιήθηκε σήμερα η τελετή των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου “Πυρρίχιο Πέταγμα”, στην πλατεία Αλεξάνδρας του Πειραιά. Το Μνημείο όπως και η ανακατασκευή της Πλατείας Αλεξάνδρας που το φιλοξενεί, είναι δωρεά του Προέδρου της ΠΑΕ Ολυμπιακός και πρώτου Δημοτικού Συμβούλου Πειραιά Βαγγέλη Μαρινάκη. Ο Πρόεδρος του Ολυμπιακού ανταποκρίθηκε αμέσως στο κάλεσμα που του απηύθυνε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Πόντιων Εκπαιδευτικών, καθώς εκτός των άλλων έχει άρρηκτους δεσμούς με τον Πόντο και την ιστορία του. Άλλωστε, η μητέρα του ηγέτη του Ολυμπιακού, Ειρήνη, έχει καταγωγή από τα ματωμένα ποντιακά χώματα και μάλιστα την ιστορική οικογένεια Υψηλάντη, η οποία προέρχεται από τα Ύψηλα της Τραπεζούντας».
Στην ομιλία του, ο …απόγονος των Υψηλάντηδων τόνισε: «Η ελευθερία μας, η διατήρηση της ταυτότητάς μας, η προάσπιση των αρχών και των αξιών, των ιδανικών μας, δεν ήταν αυτονόητα. Είχαν ένα βαρύ τίμημα, το οποίο πληρώσαμε πολλές φορές μέσα στους αιώνες… η σημερινή ημέρα είναι ξεχωριστή και για εμένα. Έχω την τιμή να έλκω την καταγωγή μου, από την πλευρά της μητέρας μου, Ειρήνης, από το γένος των Υψηλαντών».
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το σκηνικό συναγωνιζόταν σε κακογουστιά και ιλαρότητα το «μνημείο», όμως πόσο αστείο συνεχίζουμε να το θεωρούμε όταν τον Μαρινάκη – Υψηλάντη, εκτός από τον …ανεξάρτητο δήμαρχο Πειραιά, χειροκροτούσαν ο υπουργός Ναυτιλίας Κουρουμπλής, η βουλευτής Β΄ Πειραιά Νίνα Κασιμάτη, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο βουλευτής Ιωάννης Τραγάκης, η εκπρόσωπος του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου βουλευτής Β΄ Πειραιά, ο εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Δημήτρης Καρύδης, πρώην βουλευτής, ο Αθανάσιος Νίκου εκπρόσωπος από το «Ποτάμι», ο εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ Δημήτρης Καμμένος βουλευτής Β΄ Πειραιά, η εκπρόσωπος της Ένωσης Κεντρώων Θεοδώρα Μεγαλοοικονόμου, βουλευτής Β΄ Πειραιά, οι βουλευτές Γεωργία Γεννιά και Κώστας Κατσαφάδος, Θεόδωρος Φορτσάκης, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιάννης Κεφαλογιάννης και Λευτέρης Αυγενάκης, ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Γιώργος Γαβρίλης, ο Πρόεδρος ΤΕΙ Πειραιά Λάζαρος Βρυζίδης και πολλοί δήμαρχοι, όλοι οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων.
Στα γόνατα οι μητροπολίτες
Εκεί όμως που «έσκισε» τον Σαββίδη ήταν στα …θρησκευτικά! Στο σώου του Μαρινάκη «Παρευρέθησαν οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες Πειραιώς και Φαλήρου Σεραφείμ, Νικαίας Αλέξιος και Βέροιας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων» ενώ «στην τελετή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου, κατέληξε η λιτανευτική πομπή της Ιερής Εικόνας της Παναγίας Σουμελά, το Σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού, όπου τελέστηκε Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ».
Θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλά ακόμα τέτοια παραδείγματα. Είναι ωστόσο νομίζουμε αρκετά για να δείξουν σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο την ουσία. Όπως έκανε σε κάθε χώρα, σε κάθε εποχή και σε κάθε κρίσιμη καμπή η αστική τάξη, άριστος μαθητής του Μαρξ και στρατός που διδάχτηκε καλά, δεν επαναπαύεται στην γενική και αφηρημένη κυριαρχία της ιδεολογίας της αλλά την κάνει συγκεκριμένα ιδεολογήματα και οράματα που ενοποιούν την κοινωνία στους δικούς της στόχους, επιδρώντας αποφασιστικά στη συνείδηση των λαϊκών μαζών. Αυτό κάνει και σήμερα στην Ελλάδα, μπροστά στα μεγάλα γεγονότα και στις σπουδαίες ανακατατάξεις που έρχονται, σε κοινωνικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Δεκαετίες τώρα η Αριστερά μετρούσε την ιδεολογική επένδυση της άρχουσας τάξης με τα δικά της ιδεολογικά και αισθητικά μέτρα, ξεμπερδεύοντας με αφοριστικούς χαρακτηρισμούς. Η πικρή εμπειρία από το Μακεδονικό στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 δεν έγινε μάθημα. Ακόμα χειρότερα, τμήματά της, προεξάρχοντος του ΚΚΕ, απέφευγαν με κάθε τρόπο να αγγίξουν τέτοια ευαίσθητα θέματα που έρχονταν σε αντίθεση με εθνικιστικά χαρακτηριστικά τμήματος της εκλογικής βάσης της Αριστεράς.
Η ύπαρξη τέτοιων χαρακτηριστικών δεν πρέπει να μας παραξενεύει. Θα ήταν αφύσικο η κυρίαρχη ιδεολογία να μην επηρεάζει και τον κόσμο της Αριστεράς. Αν προστεθεί η ιδεολογική υποχώρηση, υποτίμηση και αδράνεια έχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Σήμερα υφίσταται, εκτός από την υποταγή ή την αδράνεια, και μια άλλη αντίδραση: Τμήματα της Αριστεράς λυγίζουν τη βέργα από την άλλη μεριά. Υπερτιμούν τον αρνητικό ρόλο της δικής μας αστικής τάξης και υποτιμούν πλήρως τον ρόλο της αστικής τάξης των γειτονικών χωρών και κυρίως του ιμπεριαλισμού. Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με την ανάγκη απάντησης στα εθνικιστικά παραληρήματα που περιγράψαμε παραπάνω, οδηγούν σε πολιτικά και ιστορικά ατοπήματα. Στο συγκεκριμένο θέμα, η προσπάθεια να παρουσιαστεί πως ουσιαστικά δεν έγινε κάτι ιδιαίτερο την περίοδο 1914-1923 στον Πόντο ή –ακόμα χειρότερα- να παρουσιαστούν οι Αρμένιοι και οι Έλληνες του Πόντου ως επιτιθέμενοι είναι ενδεικτική μιας τέτοιας λογικής που δεν μπορεί να στηριχτεί σε καμιά ιστορική ή έστω λογική βάση και το μόνο που επιτυγχάνει είναι να αποδυναμώνει την εικόνα και την επιρροή των αριστερών ιδεών.
Ξεπερνά κατά πολύ το χώρο, το σκοπό αλλά και τις δυνατότητες η απάντηση στα ιστορικά ερωτήματα. Άλλωστε το θέμα που είχε τεθεί με την περίφημη αποστροφή του πρώην υπουργού Παιδείας Ν. Φίλη πως επρόκειτο για «εθνοκάθαρση και όχι γενοκτονία» είναι ενδεικτικό της αντιμετώπισης. Μεγάλη μερίδα του Τύπου αλλά και των «πνευματικών ταγών» θεώρησε πως ο χαρακτηρισμός «εθνοκάθαρση» συνιστά περίπου κομπλιμέντο μιας και δεν ακούστηκε ο πολυπόθητος, για λόγους που προαναφέρθηκαν, χαρακτηρισμός «γενοκτονία». Αυτό που χωρίς κανέναν ενδοιασμό πρέπει να τονίσουμε και να παρουσιάσουμε ως απάντηση είναι η ιστορική αλήθεια. Το γεγονός δηλαδή πως για το θάνατο εκατομμυρίων Αρμενίων, Ποντίων, Τούρκων και άλλων μικρότερων εθνοτήτων την κύρια ευθύνη έχουν οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, ενδεικτικό το γεγονός πως η κατάσταση γίνεται δραματική μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου.
Εξίσου καθοριστικές οι επιδιώξεις των αστικών τάξεων όλων των εμπλεκομένων. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αντιμετώπιση του μόνου ρεαλιστικού σχεδίου, αυτού του μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθου για τη δημιουργία κράτους ομόσπονδου με την ειρηνική συνύπαρξη Τούρκων, Ελλήνων και Αρμενίων. Το σχέδιο αυτό πολεμήθηκε από τους εθνικιστικούς κύκλους και τις αστικές τάξεις όλων των εμπλεκομένων, από το σύνολο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Σχέδιο που είχε αποδειχτεί στην πράξη ρεαλιστικό την περίοδο 1916-1918 όταν στην περιοχή του Πόντου και υπό τη διοίκηση του πραγματικά διορατικού Χρύσανθου οι εθνότητες αυτές είχαν συνυπάρξει και μάλιστα σε περίοδο παγκόσμιου πόλεμου.
Στο βωμό σκοπιμοτήτων
Φυσικά και έγιναν ωμότητες, κυρίως από τη μεριά των ισχυρότερων και, τελικά, νικητών Τούρκων χωρίς να λείψουν παραδείγματα φρικαλεοτήτων και από τις άλλες πλευρές. Η προσπάθεια να επικεντρωθεί η συζήτηση στον χαρακτηρισμό συσκοτίζει τα κύρια ιστορικά και πολιτικά συμπεράσματα και υπηρετεί σύγχρονες σκοπιμότητες.
Άλλωστε, οι ίδιοι οι πρόσφυγες ήταν οι πρώτοι που σε σημαντικό βαθμό έβγαλαν τα συμπεράσματα αυτά. Τα ίδια τα βιώματά τους αλλά και η κτηνώδης, ρατσιστική αντιμετώπισή τους από τους «εθνικόφρονες» της Ελλάδας τους έκαναν τον κύριο αιμοδότη του εργατικού και αριστερού κινήματος. Σήμερα και εδώ επιχειρείται η αναθεώρηση της ιστορίας και η επιθετική αξιοποίηση αυτής της διαδικασίας για την άμβλυνση των ταξικών κριτηρίων και την ενίσχυση του ισοπεδωτικού εθνικισμού.
Αν νομίζουμε πως οι Σαββίδηδες ή οι Μαρινάκηδες ξοδεύουν αφειδώς τα ευρώ τους για προσωπικά καπρίτσια, δεν ζυγίζουμε σωστά. Οι πολιτικές ήττες μπορεί σύντομα να αντιστραφούν στο πεδίο της κοινωνικής πάλης, οι ιδεολογικές ήττες που χαράζουν ανεξίτηλα τις συνειδήσεις γενεών πολύ δύσκολα αντιστρέφονται. Ειδικά όταν είναι ήττες χωρίς καν μάχη.
πηγή: kommon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου