Σχετικά με τη δήλωση του Σεφέρη ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών (Μάρτιος 1969)

"Αναδημοσιεύσεις από τον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας" http://www.kosmosnf.gr

Στιγμιότυπο από την κηδεία του Γιώργου Σεφέρη, 22 Σεπτεμβρίου 1971

Όσα ακολουθούν τα διατύπωσε η Μαρώ Σεφέρη, συνομιλώντας με τους Αντώνη Φωστιέρη και Θανάση Νιάρχο, και έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό “Η Λέξη” (τεύχος 53, Μάρτης-Απρίλης 1986):

“… Τη δήλωση κατά της δικτατορίας τη σκεφτότανε από πολύ καιρό. Όταν μάλιστα ήμασταν στο Πρίνστον είχε αποφασίσει να την κάνει από εκεί, αλλά μετά μετάνιωσε. “Όχι”, λέει, “δεν θα την κάνω στο εξωτερικό, θα πάω πίσω και θα την κάνω στην πατρίδα μου”. Όταν γυρίσαμε εδώ, είχε ήδη αρχίσει κάποια κίνηση κατά της χούντας με πρωτοβουλία του Γιάγκου Πεσμαζόγλου. Να συγκεντρωθούν κάποιοι λογοτέχνες και να κάνουν μια κοινή δήλωση. …



Ο Γιώργος αντέδρασε. “Δεν δέχομαι”, είπε, “αν κάνω δήλωση, θα την κάνω μόνος μου”. Έτσι έγραψε το γνωστό κείμενο αναλαμβάνοντας μόνος του όλη την ευθύνη. Ο Πεσμαζόγλου βοήθησε πολύ στο να το στείλει έξω και να γίνει γνωστό. Εγώ πήρα πολλά αντίγραφα, τα έβαλα σε φακέλους και πήγα και τα μοίρασα σ’ όλες τις εφημερίδες εκτός από την “Εστία”. Ο Σεφέρης είχε καθίσει στου “Ζώναρς” και με περίμενε. Όταν τέλειωσα το μοίρασμα, πήγα τον βρήκα και φύγαμε αμέσως για τους Δελφούς μαζί με τον Ιταλό εκδότη Έντσο Κρέα.

Όταν γυρίσαμε στην Αθήνα πολλοί φοβόνταν να μας πλησιάσουν. … Λίγες μέρες μετά, ήρθε στο σπίτι ένας απ’ αυτούς τους μυστικούς της χούντας με τα καπέλα και τα μαύρα γυαλιά και ρώτησε τον Σεφέρη γιατί έκανε την δήλωση. “Άκουσε να δεις”, του λέει, “εγώ ήμουνα έξω κι όμως γύρισα στον τόπο μου και έκανα τη δήλωση στην Ελλάδα. Δεν κρύφτηκα από κανέναν, την έστειλα σ’ όλες τις εφημερίδες, και τις ξένες και τις ελληνικές. Αν θέλετε, πιάστε με”. Εκείνος του έκανε και μερικές άλλες ερωτήσεις και σηκώθηκε κι έφυγε.

Λίγο αργότερα όμως, ο Πιπινέλης μάς πήρε τα διαβατήρια για να μην μπορούμε να ταξιδέψουμε κι αυτό μάς έφερε πολλές δυσκολίες…”

Κώστας Π. Παντελόγλου