ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2014 Κρίκος μιας επίθεσης χωρίς ημερομηνία λήξης

Πρόσθετα μέτρα 6 δισ. ευρώ. Μεγαλώνουν τα χαράτσια, νέες περικοπές στα κονδύλια για τις λαϊκές ανάγκες

Την αποφασιστικότητα της συγκυβέρνησης να επιταχύνει την αντιλαϊκή πολιτική αποτυπώνει το σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού που κατέθεσε στη Βουλή την περασμένη βδομάδα. Χωρίς χρονοτριβή ξεκίνησαν και οι συζητήσεις και οι «επεξεργασίες» για την εφαρμογή «συμπληρωματικών μέτρων» που σχεδιάζονται από κοινού με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (ΕΕ - ΔΝΤ - Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).

Τα παραπάνω αποτελούν αλληλένδετους κρίκους με το υπό διαμόρφωση «Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2014 - 2017», που εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική της ΕΕ, στο νέο «δημοσιονομικό πλαίσιο» για την περίοδο 2014 - 2020.

Οι βασικές προβλέψεις

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2014 ενσωματώνει πρόσθετα μέτρα ύψους 6 δισ. ευρώ. Στο επίκεντρο βρίσκεται το παραπέρα χτύπημα των κρατικών δαπανών που αφορούν στην κάλυψη στοιχειωδών κοινωνικών αναγκών (Ασφάλιση, Υγεία, Πρόνοια), ενώ παράλληλα προβλέπεται μπαράζ από νέας και παλαιότερης κοπής ασήκωτους φόρους.

Η πρεμούρα της συγκυβέρνησης καθώς και της τρόικας έχει να κάνει με το βαθμό «εισπραξιμότητας», δηλαδή με τα ποσά που τελικά θα καταφέρουν να βάλουν στο χέρι προκειμένου να πετύχουν τους στόχους για τα «πρωτογενή πλεονάσματα». Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού γίνεται λόγος και για τη διαμόρφωση του λεγόμενου «ηλεκτρονικού περιουσιολογίου», όπου θα καταχωρηθούν και δαπάνες των λαϊκών νοικοκυριών, ακόμη και για ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, τηλέφωνο. Σε αυτό το πλαίσιο, στήνουν νέες φορο-θηλιές, διαμορφώνουν τα νέας κοπής «τεκμαρτά εισοδήματα», επί των οποίων στη συνέχεια υπολογίζουν φόρους και χαράτσια. Για τη «φορολογική συμμόρφωση» εντείνουν και την επιχείρηση κατάσχεσης μισθών, συντάξεων, τυχόν άλλων μικροεισοδημάτων.

Οι κεντρικές προβλέψεις του Κρατικού Προϋπολογισμού διαμορφώνονται ως εξής:

-- Η συγκυβέρνηση προσδοκά αναιμική ανάκαμψη του παραγόμενου ΑΕΠ, της τάξης του 0,6% το 2014, στα 183,1 δισ. ευρώ, έναντι της βύθισης κατά 25% την περίοδο 2008 - 2013.

-- Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα απογειωθεί στα 3 δισ. ευρώ (από 812 εκατ. ευρώ για το 2013) και θα φτάσει στο 1,6% του ΑΕΠ (από 0,4% φέτος). Η διαμόρφωσή του σημαίνει ότι τα κρατικά έσοδα θα είναι περισσότερα από τις δαπάνες, στις οποίες όμως δεν υπολογίζονται οι τόκοι για τα δάνεια και τα χρεολύσια του κρατικού χρέους. Η όποια απόκλιση από τους στόχους συνεπάγεται την κλιμάκωση των αντιλαϊκών μέτρων.

-- Η επίσημη ανεργία αναμένεται στο 24,5%, ενώ η πτώση του επιπέδου της κατανάλωσης θα συνεχιστεί με ρυθμό 1,6%. Εξαιτίας της αντιλαϊκής πολιτικής και της ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου αναμένεται αύξηση των «επενδύσεων» σε ποσοστό 5%.

Νέο «μαχαίρι» σε Κοινωνική Ασφάλιση και περίθαλψη

Το σύνολο των πρωτογενών δαπανών, δηλαδή αυτών που αφορούν σε Κοινωνική Ασφάλιση, Πρόνοια, μισθούς, συντάξεις κ.ά., διαμορφώνεται στα 41,9 δισ. ευρώ (από 44,8 δισ. ευρώ το 2013), με πτώση 6,4%.

Οι άγριες περικοπές σε Κοινωνική Ασφάλιση και περίθαλψη αποτελούν την αιχμή του δόρατος: Οι δαπάνες για κοινωνικά επιδόματα, παροχές υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς και τα κονδύλια για τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων θα περικοπούν περαιτέρω κατά 3,1 δισ. ευρώ.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι κρατικές επιχορηγήσεις προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης περικόπτονται κατά 2,3 δισ. ευρώ, πέφτοντας στα 12,8 δισ. ευρώ (από 15 δισ. το 2013). Η πτώση σε σχέση με το 2013 φτάνει στο 14,7%. Ειδικότερα, η κρατική επιχορήγηση στα ασφαλιστικά ταμεία καρατομείται στα 10,9 δισ. ευρώ (από 12,3 δισ. το 2013), ή κατά 1,4 δισ. (11,4%). Για τα νοσοκομεία προβλέπονται 1,1 δισ. (από 1,6 δισ. το 2013), με μείωση 35%. Για τον ΕΟΠΥΥ προβλέπονται μόλις 774 εκατ. (από 1,1 δισ.), με μείωση 30%.

Σε ό,τι αφορά στον «ενοποιημένο κοινωνικό προϋπολογισμό»:

• Οι συνολικές δαπάνες το 2014 μειώνονται στα 35,393 δισ. ευρώ, από τα 40,146 δισ. ευρώ το 2013. Δηλαδή, οι δαπάνες για συντάξεις, Υγεία και επιδόματα, που αφορούν εργαζόμενους, άνεργους και συνταξιούχους, θα είναι μειωμένες κατά 4,753 δισ. ευρώ.
• Το κονδύλι για τις συντάξεις μειώθηκε από 25,1 δισ. ευρώ το 2011, στα 23,1 δισ. ευρώ το 2014. Σε σχέση με φέτος, το κονδύλι είναι περίπου το ίδιο (μεγαλύτερο κατά 100 εκατομμύρια ευρώ). Στην πράξη, όμως, η κατάσταση των συνταξιούχων θα χειροτερέψει, αφού ο αριθμός των δικαιούχων θα είναι μεγαλύτερος. Πολύ περισσότερο που με τη λεγόμενη «Εισφορά Αλληλεγγύης», το χαράτσι δηλαδή που μπαίνει στις συντάξεις για το λογαριασμό του ΑΚΑΓΕ, θα τους αφαιρεθούν 565 εκατομμύρια ευρώ, από 430 εκατ. φέτος.
• Για τους άνεργους, το κονδύλι για επιδόματα μένει καθηλωμένο στα φετινά επίπεδα (1,449 δισ. ευρώ, από 1,430 δισ. ευρώ φέτος), παρά τη δραματική αύξηση του αριθμού τους, που θα συνεχιστεί και το νέο έτος.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται μια σειρά μέτρα που θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά από το 2014, όπως:

-- Κατάργηση του ΕΚΑΣ σε όσους χαμηλοσυνταξιούχους δεν έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος ηλικίας. Υπολογίζεται ότι εντός του 2014 θα χάσουν το ΕΚΑΣ περίπου 60.000 σημερινοί δικαιούχοι.

-- Περικοπές στα επιδόματα ανεργίας μέσω της εφαρμογής ακόμη πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.

-- Περικοπή της δαπάνης για την καταβολή τριτεκνικών και πολυτεκνικών επιδομάτων μέσω της εφαρμογής ακόμη πιο αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων.

Φόροι και χαράτσια

Στα 45,7 δισ. ευρώ προδιαγράφεται το σύνολο των φορολογικών εσόδων, από τα οποία μόνο 3,9 δισ. ευρώ είναι η συμμετοχή των κάθε είδους εταιρειών (νομικά πρόσωπα). Οι εισπράξεις από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας διογκώνονται σε ποσοστό 41,4% και σε απόλυτα μεγέθη στα 3,9 δισ. ευρώ (από 2,8 δισ. το 2013). Στα 2,65 δισ. ευρώ φτάνει το νέο χαράτσι για τα ακίνητα. Ακόμη 1 δισ. ευρώ προβλέπονται από τις δόσεις που τρέχουν για τα χαράτσια μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, που αναμένεται να πληρωθούν τους πρώτους μήνες του 2014.

Οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων διογκώνονται σε ποσοστό 11,5% φτάνοντας τα 12,9 δισ. ευρώ, ενώ οι φόροι πάνω στη λαϊκή κατανάλωση (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κ.ά.) διαμορφώνονται στα 14 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για την «απόδοση» αντιλαϊκών μέτρων που έχουν ήδη ψηφιστεί, όπως:

-- Η αναβάθμιση της φοροληστείας απέναντι στους φτωχομεσαίους αγρότες. Ο φόρος καθορίζεται στο 13% και θα ξεκινά από το πρώτο ευρώ «καθαρού εισοδήματος».

-- Η νέα κλίμακα φορολόγησης μισθωτών και συνταξιούχων, που αφορά στα φετινά εισοδήματα (2013), τα οποία θα δηλωθούν στην Εφορία και θα εκκαθαριστούν το 2014.

-- Η κατάργηση των φοροελαφρύνσεων και των εκπτώσεων φόρου για τα παιδιά.

-- Η απογείωση των φόρων στους αυτοαπασχολούμενους και μικροεπαγγελματίες, οι οποίοι, εκτός των άλλων, συνθλίβονται με φορολογικό συντελεστή 26%, που εφαρμόζεται από το πρώτο ευρώ εισοδήματος κ.ά.

Με «κούρεμα» ή χωρίς...

Το κρατικό χρέος διαμορφώνεται στα 321 δισ. ευρώ ή στο 174,8% του ΑΕΠ για το 2014. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η μάζα του κρατικού χρέους από 239,7 δισ. ευρώ που ήταν το Δεκέμβρη του 2007, στο τέλος του 2013 - παρά το «κούρεμα» του 2012 - έφτασε στα 321 δισ. ευρώ (αύξηση 81,3 δισ. ευρώ ή 14%), επιβεβαιώνοντας πλήρως τις εκτιμήσεις που από την πρώτη στιγμή είχε διατυπώσει το ΚΚΕ: Η αντιλαϊκή κυβερνητική πολιτική που υλοποιείται στο όνομα της μείωσης του κρατικού χρέους, μαζί με τη χρεοκοπία εκατομμυρίων νοικοκυριών που θα προκαλέσει, οδηγεί και σε αύξηση του ίδιου του χρέους. Στη βάση της αντιλαϊκής επέλασης και των αξιολογήσεων από την τρόικα, η συγκυβέρνηση προσδοκά, από το β' εξάμηνο του 2014, την αναζήτηση δανεικών από τις χρηματαγορές.

Το ΚΚΕ

Σε ανακοίνωσή του για το σχέδιο του προϋπολογισμού το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, μεταξύ άλλων, επισημαίνει: «Η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι το αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής και σηματοδοτεί την κρατική στήριξη προς όφελος του κεφαλαίου. Στον Κρατικό Προϋπολογισμό αναδεικνύεται η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για την επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών. Αυτές οδηγούν σε νέες ανατροπές στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, σε χιλιάδες απολύσεις από τον δημόσιο τομέα, σε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Μέσα από την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, τις ιδιωτικοποιήσεις και την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας επιχειρείται η βελτίωση του επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος προκειμένου να επιτευχθεί η ανάκαμψη από το 2014. Μια ανάκαμψη αναιμική και αβέβαιη, βασισμένη στα αποκαΐδια των εργασιακών συνθηκών».

«Διορθωτικά» μέτρα και συνέχεια στα παζάρια

«Ορισμένα στοιχεία του ελληνικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε την Πέμπτη ίσως είναι υπό αίρεση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του επιτρόπου Ο. Ρεν, σύμφωνα με τον οποίο, τις «επόμενες εβδομάδες, θα διευκρινιστεί αν θα απαιτηθούν περαιτέρω προσαρμογές» και «το ενδεχόμενο να παρουσιάσει η Ελλάδα τροποποιημένο ή συμπληρωματικό προϋπολογισμό».

Στις 2 του Δεκέμβρη επανέρχονται στην Αθήνα τα υψηλόβαθμα κλιμάκια της τρόικας, προκειμένου να συνεχίσουν την αντιλαϊκή κοπτορροπτική γύρω από τα δημοσιονομικά και χρηματοδοτικά «κενά». Στις 9 Δεκέμβρη συνέρχεται στις Βρυξέλλες το Γιούρογκρουπ με προγραμματισμένη ατζέντα την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες:

-- Στα 700 εκατ. ευρώ υπολογίζει η συγκυβέρνηση τα πρόσθετα φορολογικά έσοδα από την εκτιμώμενη ανάκαμψη του ΑΕΠ (0,6% το 2014). Η τρόικα από την πλευρά της υπολογίζει το ίδιο κονδύλι στα 100 - 120 εκατ. ευρώ, δηλαδή υπάρχει μια διαφορά 600 εκατ. ευρώ, που επίσης μεταφράζεται σε πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα. Αποκλίσεις δεκάδων εκατομμυρίων εντοπίζονται και γύρω από τη μείωση της φοροδιαφυγής.

-- Η συγκυβέρνηση από την πλευρά της ολοκληρώνει ένα ένα τα «προαπαιτούμενα» από τα ήδη συμφωνημένα αντιλαϊκά μέτρα, όπως είναι η διαμόρφωση του τελικού σχεδίου για τις απολύσεις και για τα προγράμματα «διαθεσιμότητας» δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων από το στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ενώ είναι απόλυτα βέβαιο ότι το συγκεκριμένο μέτρο θα συμπεριλάβει και εργαζόμενους στις υπό «αναδιάρθρωση» βιομηχανίες ΕΑΣ, ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ.

Ηδη προετοιμάζονται τα «διορθωτικά» μέτρα, πέρα από αυτά που προβλέπονται στον προϋπολογισμό για το 2014. Το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στη συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας, η οποία μέχρι το τέλος του 2013 θα έχει εντοπίσει τους λεγόμενους «φόρους υπέρ τρίτων», οι οποίοι αποτελούν πηγή εσόδων για ασφαλιστικά ταμεία και άλλους φορείς, για να καταργήσουν τους «μη ανταποδοτικούς» από αυτούς και να ενσωματώσουν άλλους στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, επιφέροντας νέα πλήγματα κυρίως σε βάρος επικουρικών ασφαλιστικών ταμείων. Τα εν λόγω ποσά, σύμφωνα με μελέτες, φτάνουν στα 3 δισ. ευρώ το χρόνο. Από αυτά, 2 δισ. αφορούν σε έσοδα ασφαλιστικών ταμείων (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, Ταμεία δικηγόρων, λιμενικών κ.ά.). Ακόμη 1 δισ. ευρώ αφορά στη χρηματοδότηση των ΟΤΑ.

Α. Σ.