Στην Ελεύθερη Ελλάδα τα χρόνια της Κατοχής (Μαρτυρία του Γουντχάουζ)

"Αναδημοσιεύσεις από τον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας" http://www.kosmosnf.gr

Όσα καταχωρώ σήμερα στον «Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας «περιλαμβάνονται σε δημοσίευμα του Γερμανού ιστορικού Χάιντς Ρίχτερ, που είδε το φως της δημοσιότητας στο περιοδικό «Αντί» το 1975 – ας διαβαστούν με προσοχή, διότι συν τοις άλλοις περικλείουν και πολλή ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ…

«Με την πάροδο των πρώτων μηνών του 1943 το Αντάρτικο απώθησε τις Ιταλικές δυνάμεις κατοχής στις μεγαλύτερες πόλεις και το καλικαίρι του ’43 ελέγχονταν από τους αντάρτες τα ορεινά μέρη και οι λιγότερο κατοικημένες περιοχές. Οι δυνάμεις κατοχής περιορίστηκαν περισσότερο στο να ελέγχουν τις μεγάλες διαμετακομιστικές αρτηρίες. Μέχρι το καλοκαίρι του 1943 στα Ελληνικά βουνά είχε γεννηθεί ένας νέος κόσμος. Παλιές δημοκρατικές παραδόσεις της Αυτοδιοίκησης από την εποχή της Τουρκοκρατίας ξαναζούσαν και πάλι. Ακόμα και ο Γουντχάουζ, που συνήθως είναι πολύ προσεκτικός, γράφει:

«Η ορεινή Ελλάδα ήταν ήδη ένας διαφορετικός κόσμος … Οι αντάρτες απλώθηκαν σε κάθε ορεινό χωριό και σε πολλά του κάμπου … […]


Η πρωτοβουλία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ δικαιολογεί την επικράτησή του […]. Αφού εξασφάλισε τον έλεγχο όλης της χώρας, εκτός από τις κύριες συγκοινωνίες που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί, έδωσε (το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ) πράγματα που πριν ποτέ δεν ήταν γνωστά. Η επικοινωνία στα βουνά, με ασύρματο, ταχυδρομείο και τηλέφωνο, δεν υπήρξε ποτέ τόσο καλή, πριν ή μετά (από την περίοδο αυτή). Ακόμη και αυτοκινητόδρομοι επισκευάστηκαν και εχρησιμοποιήθηκαν από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Οι επικοινωνίες των, συμπεριλαμβανομένου και του ασυρμάτου, επεξετάθηκαν μέχρι Κρήτης και Σάμου, όπου οι αντάρτες είχαν ήδη αρχίσει την δράση τους. Τα πλεονεκτήματα του πολιτισμού και της «κουλτούρας» ξεχύθηκαν στα βουνά για πρώτη φορά. Σχολεία, τοπικές κυβερνήσεις, δικαστήρια και κοινωφελείς υπηρεσίες προς κοινό καλό, τα οποία ο πόλεμος ανέστειλε, τέθηκαν πάλι σε λειτουργία. Θέατρα, εργαστήρια, κοινοβουλευτικές συγκεντρώσεις άρχισαν για πρώτη φορά. Η κοινωνική ζωή οργανώθηκε στην θέση του εκ παραδόσεως ατομικισμού του Έλληνος χωρικού …

[…] το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ άνοιξε τον δρόμο στην δημιουργία ενός πράγματος που οι Κυβερνήσεις της Ελλάδος παραμέλησαν: ένα οργανωμένο Κράτος στα Ελληνικά βουνά … Ό,τι κι αν έκαναν οι άλλες οργανώσεις ή η Βρεταννική Στρατιωτική Αποστολή, το ελεύθερο ορεινό Κράτος θα εδημιουργείτο. Εκείνο που η παρουσία των αξιωματικών συνδέσμων της Βρεταννικής Στρατιωτικής Αποστολής μπορούσε να εξασφαλίσει ήταν το Κράτος αυτό να μην γίνει κομμουνιστικό μονοπώλιο» (*)

---

(*) Παρμένο αυτούσιο στα ελληνικά από το «Μήλον της έριδος», Σελ. 146-147″.

Κώστας Π. Παντελόγλου