H θλίψη της Πρωτομαγιάς και η ιστορική προοπτική

Αλλη μια θλιμμένη Πρωτομαγιά. Τα μεγάλα λόγια και τα αγωνιστικά προσκλητήρια, που ακούγονται ακόμη και από εκείνους που έχουν ξεπουλήσει με τον πιο απροκάλυπτο τρόπο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, ακούγονται σαν εφιαλτικό ηχητικό μοτίβο σε μια πραγματικότητα που καθημερινά γίνεται ολοένα και πιο μαύρη.

 

Πέντε χρόνια μετά την έναρξη των Μνημονίων, η εργατική τάξη και όλος ο εργαζόμενος λαός δε βιώνουν απλώς μια στερημένη ζωή μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, αλλά βιώνουν τις χειρότερες όψεις της απόλυτης εξαθλίωσης. Εκμεταλλευόμενη την κρίση του συστήματός της, η κεφαλαιοκρατία προχώρησε σε μια στρατηγικού χαρακτήρα επίθεση, ολοκληρώνοντας την κινεζοποίηση των εργαζόμενων. Ο εργασιακός μεσαίωνας δεν είναι πια ένα σύνθημα. Είναι ζωντανή πραγματικότητα, στην οποία θέλουν να μας σπρώξουν όσο γίνεται πιο βαθιά, για να μη μπορούμε να βγούμε απ’ αυτή και να περιοριζόμαστε σε μια μάχη οπισθοφυλακών, διεκδικώντας το ένα ή το άλλο επιμέρους αίτημα, χωρίς να μπορούμε ν’ αλλάξουμε την κατάσταση.

 

Αυτό πλέον είναι γενικά παραδεκτό, γι’ αυτό και τη μέρα-σύμβολο του εργατικού αγώνα εκείνο που πρέπει ν’ απασχολεί κάθε εργάτη, κάθε εργαζόμενο είναι το πώς αυτό κατέστη δυνατό και πώς μπορούμε να βγούμε απ’ αυτόν τον εφιάλτη.

 

Η τάση του κεφαλαίου, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, να επιδιώκει την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, μέσω της οποίας επιτυγχάνει το μέγιστο κέρδος, είναι μια αντικειμενική τάση μέσα στον καπιταλισμό. Ο βαθμός που το επιτυγχάνει αυτό, όμως, εξαρτάται από την πορεία της ταξικής πάλης. Από το πόσο ισχυρή, οργανωμένη και αποτελεσματική είναι η αντίσταση της εργατικής τάξης. Η τάση του κεφαλαίου δεν καταργείται ποτέ μέσα στον καπιταλισμό, όμως η ταξική πάλη του προλεταριάτου μπορεί να ανακόψει την ορμή της, να ακυρώσει πλευρές της, να καθυστερήσει την εφαρμογή των πιο καταστροφικών μέτρων.

 

Ολόκληρη η ιστορία του εργατικού κινήματος τους τελευταίους δυο αιώνες είναι ιστορία πάλης ενάντια στους συνεχείς σφετερισμούς του κεφαλαίου. Το αίμα των εργατών του Σικάγου σφράγισε τους αγώνες για το 8ωρο, όπως προηγουμένως το αίμα των Κομμουνάρων του Παρισιού έβαλε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία τη δυνατότητα ενός εργατικού κράτους, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Οι εργατικοί αγώνες των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, συχνά βίαιοι και αιματηροί, οδήγησαν σε μια σειρά κατακτήσεις, ειδικά όταν τα βήματα των εργατών φωτίζονταν από τη νίκη της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και τη δημιουργία του πρώτου εργατικού κράτους, που αναπτυσσόταν θυελλώδικα έχοντας βάλει τους καπιταλιστές και το σύστημά τους στο μουσείο.

 

Οταν, λοιπόν, χάνουμε κατά κράτος σε μια μάχη με τις δυνάμεις του κεφαλαίου, όταν χάνουμε ακόμη και τα στοιχειωδέστερα δικαιώματα, όταν μετά από δεκαετίες ξαναέχουμε εργατικές οικογένειες που δεν έχουν να φάνε, τότε οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως ο εχθρός μας νίκησε γιατί εμείς δεν ήμασταν στοιχειωδώς οργανωμένοι σε ταξική βάση, στοιχειωδώς ικανοί ακόμη και για μια οργανωμένη άμυνα που θα καθυστερούσε την επέλαση του αντίπαλου.

 

Χρόνια τώρα, παλεύουμε κάτω από ξένες σημαίες. Αρκούμασταν στο λίγο, ξεχάσαμε τι σημαίνει να είσαι εργάτης, εμπιστευόμασταν τον κάθε λαοπλάνο, παρασυρόμασταν από τις σειρήνες μιας ψεύτικης ευμάρειας, χτίζαμε μικροαστικά όνειρα αγνοώντας τι σημαίνει καπιταλισμός. Κι όταν η κρίση χτύπησε και ο ταξικός εχθρός εξαπέλυσε τη βίαιη επίθεσή του, αιφνιδιαστήκαμε, χάσαμε το μπούσουλα, νομίσαμε ότι αρκεί ο θυμός και η αλλαγή της ψήφου για ν’ αλλάξουν μια κατάσταση που ξεπηδούσε από την ίδια την ουσία του καπιταλιστικού συστήματος.

 

Αν κάτι πρέπει να μας προβληματίσει (τουλάχιστον), την Πρωτομαγιά του 2015, είναι η καταπληκτική συνάφεια που υπάρχει ανάμεσα στην καταστροφική πορεία της κρίσης, στη διαχείρισή της από τις δυνάμεις του κεφαλαίου και την πολιτική διαχείριση από τα αστικά κοινοβουλευτικά κόμματα. Οι «αντιμνημονιακοί» του 2010 έγιναν συγκυβέρνηση το 2011 και νέα συγκυβέρνηση το 2012, για να παραχωρήσουν τη θέση τους στους εναπομείναντες «συνεπείς αντιμνημονιακούς», που έφτιαξαν συγκυβέρνηση το 2015, για να συνεχίσουν την ίδια πολιτική, επιδιώκοντας κάποια μικρομερεμέτια της, που θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν αλώβητοι την πορεία τους στην εξουσία. Φτάσαμε έτσι στο σημείο να εμφανίζονται σήμερα γκάλοπ που, για να βοηθήσουν τη συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου, λένε ότι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού θέλει «πάση θυσία» να υπογραφεί η νέα μνημονιακή συμφωνία!

 

Για να σπάσει ο κύκλος των Μνημονίων και της κινεζοποίησης, πρέπει να σπάσει ο πολιτικός κύκλος του μεσσιανισμού και της ανάθεσης. Και για να γίνει αυτό, πρέπει η εργατική τάξη να πάψει να συγκεντρώνεται κάτω από ξένες σημαίες. Πρέπει ν’ αποκτήσει δική της φωνή, συμβατή όχι μόνο με τα άμεσα συμφέροντά της, αλλά και με το ιστορικό πρόταγμα της κοινωνικής απελευθέρωσης. Πρέπει να οργανωθεί πολιτικά.

 

Ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα ιστορικά τελειωμένο. Ενα σύστημα εχθρικό προς τους εργαζόμενους. Ενα σύστημα εχθρικό ακόμα και για τον αέρα που αναπνέουμε. Οι εργαζόμενοι είναι οι μοναδικοί παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου. Από τη δική τους εργασία δημιουργούνται τα πάντα. Οι καπιταλιστές σαν παράσιτα απομυζούν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος αυτού του πλούτου. Σε περιόδους κρίσης, το μέγεθος της εκμετάλλευσης, το μέγεθος της αδικίας φαίνονται πιο καθαρά. Αυτό το ιστορικά τελειωμένο σύστημα, όμως, μπορεί και διαιωνίζει την ύπαρξή του, καταδικάζοντας την κοινωνική πλειοψηφία στη φτώχεια, τη μιζέρια, ακόμα και την πείνα, όσο η εργατική τάξη του το επιτρέπει, όσο δεν βρίσκει απέναντί του ένα ρωμαλέο επαναστατικό κίνημα που θ’ απαιτήσει να περάσουν τα μέσα παραγωγής σ’ αυτούς που τα δημιούργησαν και τα κινούν, να περάσει το προϊόν της παραγωγής σ’ αυτούς που το παράγουν, να γίνει ο κοινωνικός πλούτος κτήμα της εργαζόμενης κοινωνίας.

 

Αν το καθήκον της πολιτικής οργάνωσης της εργατικής τάξης φαίνεται σαν ανάβαση στο Εβερεστ, ας αναλογιστούμε πως όπως καμιά βουνίσια κορφή δεν έμεινε απάτητη, έτσι κι αυτό το καθήκον κάθε άλλο παρά ακατόρθωτο είναι. Και είναι μονόδρομος!