 |
| Γυναίκες από το κίνημα «Γυναίκες Εξαπολύουν την Ειρήνη» λαμβάνουν μέρος στην τελική φάση του ταξιδιού ειρήνης στην Ιερουσαλήμ, στις 8 Οκτωβρίου 2017. (Yonatan Sindel/Flash90) |
Άρθρο της Orly Noy μεταφρασμένο από το +972, το οποίο είχε πρωτοδημοσιευτεί στα εβραϊκά στο Local Call.
Μια πρόσφατη συγκέντρωση που οργανώθηκε από την οργάνωση «Γυναίκες εξαπολύουν την ειρήνη» μπορεί να φάνηκε κοσμοϊστορική, παρόλα αυτά αγνόησε 50 χρόνια στρατιωτικής κατοχής, ενώ ανακύκλωσε τα ίδια τετριμμένα σχήματα λόγου για τον ρόλο των γυναικών σε βίαιες συγκρούσεις.
Έφτασα νωρίς και με πολλές επιφυλάξεις στη συγκέντρωση που οργάνωσαν οι «Γυναίκες Εξαπολύουν την Ειρήνη», στο Πάρκο της Ανεξαρτησίας στην Ιερουσαλήμ, την περασμένη εβδομάδα. Ήταν η κορύφωση ενός δεκαπενθήμερου «Ταξιδιού στην Ειρήνη» όπου χιλιάδες Ισραηλινές και Παλαιστίνιες γυναίκες πορεύτηκαν μέσα από το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη για να απαιτήσουν ειρηνική επίλυση στη σύγκρουση. Παρακολουθώ την οργάνωση από τότε που σχηματίστηκε, μετά τον πόλεμο στη Γάζα το 2014. Από τη μια μεριά, ένα μαζικό κίνημα υποστήριξης της ειρήνης είναι μια καλοδεχούμενη αλλαγή. Από την άλλη πλευρά, τι ακριβώς λένε; Και το πιο σημαντικό: τι δεν λένε; Πώς μπορεί η λέξη κατοχή να είναι παντελώς απούσα από μια οργάνωση που αποσκοπεί στο να τερματίσει τη σύγκρουση;
Έφτασα νωρίς, αποφασίζοντας να καθίσω σε ένα καφέ κατά μήκος της διαδρομής της πορείας. Μετά από μερικά λεπτά, δύο γυναίκες ντυμένες στα λευκά και μιλώντας αραβικά κάθισαν δίπλα μου. Τις ρώτησα εάν έπαιρναν μέρος στην πορεία∙ απάντησαν ναι. Μετά από μια σύντομη συζήτηση, ρώτησα μια από τις γυναίκες, μια Παλαιστίνια-Ισραηλινή από την Τζάφα, αν δεν την ενοχλεί που οι Γυναίκες που Εξαπολύουν την Ειρήνη ποτέ δεν υπονοούν καν τη λέξη «κατοχή».
«Αυτή ήταν η απόφαση που πάρθηκε», απάντησε υπεκφεύγοντας. Όταν ρώτησα άλλη μια φορά εάν την ενοχλεί, είπε: «και βέβαια με ενοχλεί. Με ενοχλεί ως γυναίκα, ως Παλαιστίνια, ως Ισραηλινή, αλλά αυτό αποφάσισαν. Ότι θα πρέπει να μιλήσουμε για το μέλλον, έχουμε ήδη μιλήσει πάρα πολύ για το παρελθόν». Αλλά η κατοχή δεν είναι παρελθόν, επέμεινα. Είναι και παρα-είναι το παρόν. «Έχεις δίκιο, αλλά τι να κάνουμε; Να συνεχίσουμε να καθόμαστε σπίτι; Χρειάζεται να κάνουμε κάτι να αλλάξουμε την πραγματικότητα».
Η συζήτησή μας διακόπηκε από την πορεία, που ξαφνικά πλησίασε. Πληρώσαμε και σπεύσαμε να βγούμε έξω. Η εικόνα ήταν συναρπαστική: χιλιάδες γυναίκες – και άντρες – ντυμένες όλες στα λευκά, να πορεύονται και να τραγουδούν τραγούδια ειρήνης στο κέντρο της Ιερουσαλήμ. Αυτή, βέβαια, δεν είναι συχνή εικόνα. Ήταν τόσος πολύς ο κόσμος που οι περαστικοί απλά κοιτούσαν με το στόμα ανοιχτό∙ τα γνωστά ακροδεξιά συνθήματα που συνήθως ακούγονται εναντίον άλλων διαδηλώσεων – συνήθως πολύ μικρότερων, ιδιαίτερα στην Ιερουσαλήμ – σχεδόν δεν ακούστηκαν. Ως κάτοικος Ιερουσαλήμ, ήταν παράξενο και συναρπαστικό να συμμετέχω σ’ όλο αυτό.
Ισραηλινές
και Παλαιστίνιες από τις «Γυναίκες Εξαπολύουν την Ειρήνη» κάνουν πορεία
κοντά στη
Νεκρά Θάλασσα, στη Δυτική Όχθη, απαιτώντας από τους ηγέτες
τους να κάνουν περισσότερα για
την ειρήνη, 8 Οκτωβρίου 2018. (Flash90)
Σύμφωνα με εκτιμήσεις άνετα έφτασαν τις 30.000 οι γυναίκες – στην συντριπτική τους πλειονότητα Εβραίες – που γέμισαν το πάρκο, περιμένοντας να αρχίσει η συγκέντρωση. Όταν μαζεύτηκε ο κόσμος, ξεκίνησε η συγκέντρωση με μια ερμηνεία του κλασικού τραγουδιού του Λέοναρντ Κοέν “Hallelujah,” σε τρεις γλώσσες (αγγλικά, αραβικά και εβραϊκά), από την Γιαέλ Ντέκελμπαουμ και το σχήμα Prayers of the Mothers. Πολύ γρήγορα συνειδητοποίησα ότι οι «μητέρες» ήταν η λέξη κλειδί εδώ. Σχεδόν κάθε γυναίκα που μίλησε στη συγκέντρωση, με εξαίρεση τις νεότερες, αναφέρθηκε στη μητρότητα. Η Άντι Αλτσίλερ, μια επιχειρηματίας στην εκπαίδευση, χρησιμοποίησε το σύνθημα «καρδιά με καρδιά, μήτρα με μήτρα», που μ’ έκανε να φουντώσω νευρικά μέσα στο κρύο της Ιερουσαλήμ. Ζούμε σε μια χώρα όπου οι μήτρες των γυναικών παρατίθενται από το καθεστώς ως εκκολαπτήρια μελλοντικών στρατιωτών (η Αλτσίλερ, που πρόσφατα γέννησε το πρώτο της παιδί, μίλησε επίσης για το να είσαι γυναίκα ενός μελλοντικού στρατιώτη), ενώ από την άλλη πλευρά οι μήτρες μας παρατίθενται για να μιλήσουμε για τον ρόλο μας ως μητέρες που θέλουμε την ειρήνη. Αυτό σε αντίθεση με το γυναίκες που απλά ζητούν δικαιοσύνη, για παράδειγμα. Η εξίσωση της γυναικείας ιδιότητας με την μητρότητα, ήταν εξοργιστική για να το θέσω ευγενικά.
Άλλο ένα σύνθημα που κυκλοφόρησε ήταν το kulan, όλες οι γυναίκες. Το κίνημα, καθώς φαίνεται, περιλαμβάνει όλα τα είδη γυναικών – Εβραίες και Παλαιστίνιες, θρησκευόμενες και κοσμικές, Μιζραχί και Ασκενάζι, γυναίκες που ζουν στις πόλεις και εκείνες που ζουν μακριά από τα οικονομικά κέντρα, ΛΟΑΤΚ, δεξιές, αριστερές, κεντρώες, νέες μετανάστριες και παλιές Ισραηλινές. Όλοι οι τύποι των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης μιας εποίκου η οποία, όπως το έθεσε, ζει στην «όμορφη και αιμορραγούσα Σαμάρια». Ναι, ακόμα κι εκείνη θέλει ειρήνη. Αλλά πως μας βλέπει να πετυχαίνουμε την ειρήνη; «Όταν δεκάδες χιλιάδες γυναίκες μπορούν να μιλήσουν για τα δύσκολα ζητήματα, η ηγεσία μας δεν θα μπορεί να μας αγνοήσει». Αλλά ποια είναι αυτά τα δύσκολα ζητήματα που πρέπει να συζητήσουμε; Μήπως η προκλητική και αυξανόμενη παρουσία των εποικισμών, όπως αυτός στον οποίο εκείνη ζει, και η οποία αποκλείει κάθε πιθανότητα ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους; Όχι. Τότε μήπως η κατοχή και τα σημεία ελέγχου (checkpoints) από τα οποία εκείνη περνάει καθημερινά επιστρέφοντας σπίτι της; Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Τα εγκλήματα πολέμου; Όχι. Μια έποικος από τη Δυτική Όχθη μπορεί τόσο εύκολα να στέκεται στη σκηνή και να μιλά για την ανάγκη «να μιλήσουμε για τα δύσκολα θέματα», επειδή γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα αυτά δεν θα συζητηθούν. Διαφορετικά ίσως να μην μπορούσε να συμμετάσχει στο κίνημα εξαρχής.
Η ενοχλητική λέξη
Στην πραγματικότητα, τα αιτήματα του κινήματος είναι τόσο ασαφή που ακόμα και ο Νετανιάχου θα μπορούσε να συμμετάσχει αν ήθελε. Τα αιτήματά του θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε: «διαπραγματεύσεις για την ειρήνη που να περιλαμβάνουν γυναίκες». Αυτό όλο κι όλο. Αλλά τι θα πουν αυτές οι γυναίκες όταν καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Ποια είναι τα αιτήματά τους; Ποιες οι κόκκινες γραμμές; Είναι ένα μυστήριο. Ακόμα και η Παλαιστίνια ομιλήτρια – η μόνη που ήρθε από τα κατεχόμενα εδάφη, από τη Χεβρώνα, μια πόλη που ζει υπό [καθεστώς] απαρτχάιντ – δεν ανέφερε τη λέξη κατοχή ούτε μια φορά. Δεν μίλησε καν στα αραβικά, για όνομα του Θεού, παρά στα αγγλικά. Ούτε λέξη για τα checkpoints ή τις δυσκολίες που υπέμεινε ακόμα και για να πάρει άδεια από τον ισραηλινό στρατό για να εισέλθει στο Ισραήλ. Κατοχή; Ξεχάστε τη. Μιλάμε για σύγκρουση – μια πολύ πιο όμορφη, πιο συμμετρική λέξη σε σχέση με την κατοχή. Ήταν σχεδόν ειρωνικό το γεγονός ότι η μόνη φορά που η λέξη κατοχή χρησιμοποιήθηκε στην εξέδρα, ήταν από τον μοναδικό άντρα που μίλησε, τον πρώην βουλευτή της Κνεσέτ Σακίμπ Σναάν [ΣτΜ: Δρούζος], του οποίου ο γιος Καμίλ σκοτώθηκε κατά την αιματηρή επίθεση στο Όρος του Ναού, πριν τρεις μήνες. Ίσως το γεγονός ότι είναι άντρας του επιτρέπει να μιλάει έτσι. Εμείς οι γυναίκες πρέπει να μιλάμε για τη μήτρα, να φοράμε λευκά, και να ελπίζουμε στην ειρήνη. Πώς θα πετύχουμε την ειρήνη; Ρωτήστε τους άντρες.
Ισραηλινοί
στρατιώτες συλλαμβάνουν έναν Παλαιστίνιο κατά τη διάρκεια επιδρομής
στην πόλη
Χεβρώνα της Δυτικής Όχθης, 20 Σεπτεμβρίου 2017. (Wisam
Hashlamoun/Flash90)
Ωστόσο, η πολιτική υπό την ηγεσία γυναικών που είδα στην Ιερουσαλήμ ήταν το ακριβώς αντίθετο από αυτό. Ήταν το είδος που μονάχα ενισχύει αυτές τις υφιστάμενες δομές κυριαρχίας. Ήταν μια πολιτική στην οποία το να είσαι γυναίκα σημαίνει να φοράς λευκά, να τραγουδάς και να χορεύεις. Σημαίνει να είσαι γυναίκα και μήτρα, να κάθεσαι σπίτι και να φροντίζεις τα παιδιά στρατιώτες. Σημαίνει να ζητάς ευγενικά από τους άντρες να κάνουν ειρήνη πια. Αντί για μια επανάσταση των γυναικών, είδαμε γυναίκες που απαιτούν αλλαγή αλλά δεν μπορούν να αποφασίσουν τι στο καλό αλλαγή θέλουν να δουν. Γυναίκες που μονάχα εδραιώνουν την άποψη ότι η πολιτική είναι μια βρώμικη λέξη με την οποία οι γυναίκες δεν πρέπει να ασχολούνται – που επιφυλάσσεται μόνο για τους άντρες.
Καμία συμμετρία
Ισραηλινές
και Παλαιστίνιες από τις «Γυναίκες Εξαπολύουν την Ειρήνη» κάνουν πορεία
κοντά στη
Νεκρά Θάλασσα, στη Δυτική Όχθη απαιτώντας από τους ηγέτες
τους να κάνουν περισσότερα για
την ειρήνη, 8 Οκτωβρίου 2017. (Flash90)
Καθώς χιλιάδες γυναίκες τραγουδούσαν τραγούδια για την ειρήνη και την αδελφοσύνη στην Ιερουσαλήμ την Κυριακή, μια ρουκέτα εξαπολύθηκε από τη Γάζα προς το Ισραήλ, στην οποία το Ισραήλ απάντησε με επίθεση στη Λωρίδα. Μπορούμε ακόμα και να αρχίσουμε να παλεύουμε μ’ αυτήν την πραγματικότητα χωρίς να μιλάμε για την πολιορκία [αποκλεισμό]; Χωρίς να χρησιμοποιούμε τη λέξη κατοχή;
Ναι, το να μιλάς για την κατοχή δεν είναι δημοφιλές και μπορεί ακόμα και να μειώσει δραστικά τον αριθμό των συμμετεχουσών στην επόμενη πορεία. Αλλά ίσως θα έπρεπε να ακούσουμε τα λόγια της εποίκου: μέχρι να μπορέσουμε να μιλήσουμε για τα δύσκολα θέματα, είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τίποτα στον πραγματικό κόσμο. Ακόμα κι αν όλες φορέσουμε λευκά και μιλήσουμε για τις μήτρες μας – στα εβραϊκά, τα αραβικά και τα αγγλικά.
πηγή: dejavugr.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου