από την εφημερίδα της CGT, "Κόκκινο και Μαυρο"
Αδικαιολόγητες αμηχανίες
Τετάρτη 27/09/2017 - 22:50Όταν συμβαίνουν στην Καταλωνία αλλαγές τόσο δραστικές, όπως αυτές που έχουν γίνει από την εποχή των μαζικών διαδηλώσεων της 15 Μαΐου του 2011, δεν μπορεί κανείς να μην νιώθει κάποια αμηχανία.
Τι θα μπορούσε να έχει συμβεί έτσι ώστε κάποια από τα μαχητικότερα τμήματα της καταλανικής κοινωνίας να περάσουνε από την "περικύκλωση του κοινοβουλίου" το καλοκαίρι του 2011, στην υπέράσπιση των "Καταλανικών Θεσμών" το Σεπτέμβριο του 2017;
Τι θα μπορούσε να έχει συμβεί στα παραπάνω τμήματα έτσι ώστε να περάσουν από το να αντιμετωπίζουν την Καταλανική Αστυνομία και τις ενέργειες ενοχοποίησης που αυτή διέπραξε (όπως αυτές απέναντι στους Esther Quintana ή Andrés Benítez), στο να χειροκροτούν τώρα την παρουσία της στους δρόμους και να ανησυχούν μήπως και δεν έχει πλήρη "αστυνομική αυτονομία";
Τι θα μπορούσε να έχει συμβεί στα παραπάνω τμήματα ώστε να περάσουν από την καταγγελία της Καταλάνικης Κυβερνησης για τις αντικοινωνικές της πολιτικές, στο να ψηφίσουν πρόσφατα τον προϋπολογισμό της;
Αλλά επίσης, τί έχει συμβεί έτσι ώστε συγκεκριμένα τμήματα του αναρχοσυνδικαλισμού να έχουν περάσει από τις διαβεβαιώσεις ότι "οι ελευθερίες ποτέ δεν θα κατακτηθούν ψηφίζοντας", στο να υπερασπίζονται τώρα το να δοθεί αυτή η δυνατότητα στους πολίτες;
Ο κατάλογος των ερωτήσεων θα μπορούσε να επεκταθεί κατά πολύ. Επίσης θα μπορούσαν να δοθούν πολλές απαντήσεις στις λιγοστές ερωτήσεις που τέθηκαν παραπάνω.
Πράγματι, μπορεί κανείς να καταφύγει σε παράγοντες όπως η εξάντληση του κύκλου της μεταπολίτευσης (από το 78 και μετά), η οικονομική κρίση μαζί με τις αντίστοιχες περικοπές και την επισφάλεια, η εγκτάσταση της Δεξιάς στην Ισπανική Κυβέρνηση μαζί με τις αυταρχικές της πολιτικές και τον περιορισμό των ελευθεριών, η σκανδαλώδη διαφθορά του πλειοψηφικού κόμματος, κ.λ.π.
Ωστόσο, νομίζω ότι θα ήταν αφελές να αποκλείσει κανείς από αυτές τις απαντήσεις την τεράστια έκρηξη των εθνικιστικών συναισθημάτων. Μια έκρηξη στην οποία αναμφίβολα συνέβαλε η ενίσχυση των παραγόντων που μόλις ανέφερα, αλλά που έχει επίσης λάβει πολλά καύσιμα από τις δομές της κυβέρνησης της Καταλωνίας, κυρίως μέσω του ελέγχου της στα καταλάνικά δημόσια ΜΜΕ.
Τόσα χρόνια επίμονου ερεθισμού των εθνικιστικών αντανακλαστικών δεν θα μπορούσαν να μην έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις υποκειμενικότητες.
Η κατεύθυνση της διεύρυνσης της βάσης του κινήματος της ανεξαρτησίας εκ μέρους του Καταλανικού εθνικισμού είχε και συνεχίζει να ἐχει εξαιρετική επιτελική επιτυχία. Η δύναμη που έχει το αφήγημα που χτίστηκε πάνω στο «δικαίωμα του αποφασίζειν» στη βάση της εικόνας της κάλπης και πάνω στην απαίτηση της ελευθερίας του εκλέγειν, ήταν εξαιρετική. Επίσης κατάφερε τέλεια να κρύψει το ότι ήταν όλα μια καμπάνια της κυβέρνησης για να προωθήσει αυτό το αφήγημα.
Σήμερα η estelada [σημαία του καταλανικού εθνικισμού] είναι χωρίς αμφιβολία το συναισθηματικά φορτισμένο σύμβολο κάτω από το οποίο κινητοποιούνται οι μάζες. Και είναι ακριβώς αυτή η πτυχή που δεν πρέπει να υποτιμούν αυτοί που, χωρίς να είναι εθνικιστές, βλέπουν στις κινητοποιήσεις υπέρ του δημοψηφίσματος, μια ευκαιρία που οι Ελευθεριακοί δεν θα έπρεπε να χάσουν ώστε να ανοίξουν χώρους δυνατοτήτων, αν όχι επαναστατικών –τουλάχιστον φορέων ισχυρής κοινωνικής αναταραχής– και να ριχτούν στη μάχη που φέρνει αντιμέτωπες τις κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Καταλωνίας.
Δεν πρέπει να την υποτιμούν. Γιατί όταν ένα κίνημα πάλης είναι σε μεγάλο βαθμό εθνικιστικό, και είναι έτσι στην συγκεκριμένη περίπτωση, οι πιθανότητες μιας απελευθερωτικής αλλαγής είναι απολύτως μηδενικές.
Θα ήθελα να μοιραστώ την αισιοδοξία των συναδέλφων που θέλουν να προσπαθήσουν να ανοίξουν ρωγμές στην τρέχουσα κατάσταση για να ανοίξουν απελευθερωτικούς δρόμους. Όμως δεν μπορώ να κλείσω τα μάτια μου στο προφανές: οι λαϊκές εξεγέρσεις και τα κινήματα των κοινωνικών δικαιωμάτων, ποτέ δεν είναι διαταξικές, πάντα βρίσκουν τις κυρίαρχες τάξεις συγκεντρωμένες από τη μιά πλευρά του οδοφράγματος.
Οι διαδικασίες εθνικού αυτοπροσδιορισμού, και το συγκεκριμένο κίνημα είναι ακριβώς αυτό, πάντα προτάσσουν ένα ιχυρό διαταξικό περιεχόμενο.
Αυτές οι διαδικασίες πάντα συναδελφώνουν τους εκμεταλλευτές και τους εκμεταλλευόμενους με σκοπό την επίτευξη ενός στόχου που ποτέ δεν θα είναι το ξεπέρασμα των κοινωνικών ανισοτήτων. Το αποτέλεσμα, επιβεβαιωμένο από την ιστορία, είναι ότι οι διαδικασίες της αυτοδιάθεσης των εθνών πάντα καταλήγουν στην αναπαραγωγή της ταξικής κοινωνίας και στην υποταγή των λαϊκών στρωμάτων, αφού πριν αυτά χρησίμευσαν ως το κρέας για τα κανόνια σε αυτές τις αναμετρήσεις.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να παλεύουμε ενάντια στους κυρίαρχους εθνικισμούς και ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να τους καταστρέψουμε. Πρέπει όμως να το κάνουμε καταγγέλοντας συνέχεια τους ανερχόμενους εθνικισμούς αντί να συντασσόμαστε μαζί τους με το πρόσχημα ότι η κοινή πάλη προσφέρει δυνατότητες για ξεπέρασμα των σχεδίων τους ή για να στριμώξει αυτούς οι οποίοι το μόνο που επιδιώκουν είναι η δημιουργία ενός νέου εθνικού κράτους που θα το ελέγχουν.
Ας μην αμφιβάλει κανείς, αυτοί οι συνταξιδιώτες θα είναι οι πρώτοι που θα μας καταστείλουν όταν δεν θα μας χρειάζονται πια. Για αυτό θα πρέπει να έχουμε το νου μας ώστε να μην είμαστε αυτοί που θα τους βγάλουμε τα κάστανα από τη φωτιά.
..............................
Αμηχανίες Νο 2 (και μερικές βεβαιότητες) την παραμονή της 1ης Οκτώβρη
στάλθηκε Σάββατο 30/09/2017
Είναι πολύ αργά για να αναπτύξω τους παράγοντες που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση. Μεταξύ αυτών είναι σίγουρα η οργή μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Καταλωνίας κατά της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος (PP), το οποίο προέβη σε μια σειρά από αδιαμφισβήτητα επιθετικές ενέργειες, αλλά και η συνεχής και παρατεταμένη διέγερση των εθνικιστκών αντανακλαστικών μέσω του αυστηρού ελέγχου των Καταλανικών ΜΜΕ από την Καταλανική κυβέρνηση όπως και, ας μην ξεχνάμε, η ισχυρή θέληση των πολιτικών και οικονομικών ελίτ της Καταλωνίας στο να αποκτήσουν πρόσβαση σε ένα μεγαλύτερο βαθμό εξουσίας, ενθουσιασμένες από την προοπτική του να μετατραπούν σε Κράτος.
Αυτό που απαιτεί η τρέχουσα περίσταση, από μια ελευθεριακή προοπτική, είναι μάλλον ένας προβληματισμός σχετικά με τις στρατηγικές και προσεγγίσεις, στις οποίες έχει εισέλθει ένα τμήμα των αναρχικών και των ευρύτερων ελευθεριακών σχηματισμών στους οποίους αυτοί εντάσσονται. Και ομολογώ ότι αυτός ο προβληματισμός μου προκαλεί αυξημένη αμηχανία, αλλά και την ίδια στιγμή με οδηγεί στο να επαναφέρω κάποιες βεβαιότητες αγκυροβολημένες στη μνήμη των ελευθεριακών αγώνων.
Η αμηχανία είναι αναπόφευκτη όταν βλέπουμε πως σταδιακά μπορεί κανείς να μεταβεί από την προφανή συμπάθεια και τη συμμετοχή σε ένα πολυ-δημοψήφισμα συνδεδεμένο με το σύνθημα «δικαίωμα στο αποφασίζειν για τα πάντα» (το οποίο παρεπιτόντως είχε κατασταλεί από την Καταλανική Κυβέρνηση το 2014) μέχρι την υποστήριξη ενός μονο-δημοψηφίσματος που προβλέπει το «δικαίωμα στο αποφασίζειν» εφόσον αυτό εκφάζεται σε εθνικά πλαίσια.
Η αμηχανία είναι αναπόφευκτη, όταν παρατηρεί κανείς πως μπορεί αδιόρατα να γίνει η διολίσθηση από το να καλεί κανείς σε κινητοποιήσεις (πράγμα θετικό), στο να καλεί κανείς για προσέλευση στις κάλπες για την συμμετοχή στο δημοψήφισμα. Αμηχανία γιατί, ποια είναι η ουσία της ερώτησης και ποιος είναι ο σκοπός; Για να γινει μια μεγάλη κινητοποίηση κατά της κυβέρνησης και των κατασταλτικών μηχανισμών της, ή για να γεμίσουν οι κάλπες; Η δύναμη της κινητοποίησης θα καθοριστεί από τον αριθμό των ψηφοδελτίων στις κάλπες ή από τον πλήθος του κόσμου στους δρόμους και την αποφασιστικότητά του να παλέψει;
Είναι σαφές ότι το νεύρο της λαϊκής διαμαρτυρίας παίρνει σήμερα τη μορφή της υπεράσπισης της κάλπης (το «δικαίωμα στην ψήφο» σε αυτό το δημοψήφισμα, και την πραγματική υλοποίηση αυτού του δικαιώματος: «ψηφίζοντας»). Όμως, από τη θέση των Αναρχικών είναι άραγε απαραίτητο να καλούν σε προσέλευση στις κάλπες η ακόμη και να συμμετέχουν στις εκλογικές επιτροπές προς υπεράσπιση του δημοψηφίσματος, με στόχο να συνδεθούν με τη λαϊκή διαμαρτυρία και να προσπαθούν να την ριζοσπαστικοποιήσουν; Δεν μπορεί κανείς όμως να αντιμετωπίσει την καταστολή μαζί με τον κόσμο χωρίς να νομιμοποιήσει το δημοψήφισμα που αντιπαραθέτει τις δύο κυβερνήσεις, κάθε μια εκ των οποίων έχει την υποστήριξη μέρους των πολιτών; Πρέπει κανείς να φωνἀζει «θα ψηφίσουμε» αντί για «θα αντισταθούμε» ή «θα νικήσουμε» για να συμμετέχει νομότυπα στην κινητοποίηση;
Η εναλλακτική λύση για όσους δεν θέλουν να υπερασπιστούν τις κάλπες δεν είναι να μην κάνουν τίποτα. Η εναλλακτική λύση δεν προκύπτει από την σκοπιά του ψευτοδιλήμματος μεταξύ αυτών που θα πάρουν το μέρος των υποστηριχτών του δημοψηφίσματος ή αυτών που θα μείνουν στο περιθώριο της λαϊκής πάλης. Και, φυσικά, παλεύοντας ενάντια στο κεφάλαιο και το κράτος, ακόμα και αυτή τη στιγμή, είναι απολύτως συμβατό με την άρνηση της συμπόρευσης κάτω από εθνικές σημαίες όπως αυτή έχει προκυρηχτεί από μια κυβέρνηση, τους βουλευτές της και την αστυνομία της.
«Η Νομιμότητα σκοτώνει», μας θυμίζει ο Santiago López Petit σε ένα ενδιαφέρον κείμενό του (“Prendre partit en una situació estranya”). Φυσικά έτσι είναι, αλλά το ίδιο κάνει και η νομιμότητα στην οποία στηρίζεται «η απαραίτητη ηθοποιός» και κύριος αρχιτέκτονας του δημοψηφίσματος, δηλαδή η Καταλανική κυβέρνηση. Το να τιναχτεί στον αέρα η ισπανική νομιμότητα είναι κάτι εξαιρετικά πολύτιμο (... αν αυτό επιτυγχάνεται πραγματικά, πέρα από τις ρωγμές που έχουν ήδη συμβεί), ωστόσο δεν είναι πια τόσο πολύτιμο εάν αυτο γίνεται μέσω της συμμόρφωσης απέναντι σε μια άλλη συγκροτημένη νομιμότητα (όσο και να θέλει κανείς να την καταργήσει στη συνέχεια αφού πρώτα την αποδέχτηκε). Δεν θα ήταν πιο συνεπές να μην συμβάλει στην ισχυροποίησή της άμεσα και να προσπαθήσει να τη σπάσει παραβιάζοντας την προτροπή της για προσέλευση στο δημοψήφισμά «της»;
Φυσικά, είναι αδύνατο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα του διακυβεύματος της Κυβέρνησης της Καταλωνίας. Τι μπορεί να συμβεί την Κυριακή και τις επόμενες ημέρες; Ποιος μπορεί να ξέρει; Αυτό που είναι προφανές είναι ότι η κυβέρνηση του λαϊκού κόματος (PP) είναι ήδη πλέον σημαντικά αποδυναμωμένη τόσο στη διεθνή σκηνή, όπως και στην Καταλωνία, αλλά και σε κομμάτια της ισπανικής κοινής γνώμης στα οποία, ευτυχώς, δεν αρέσουν οι κατασταλτικές ενέργειες. Αυτό που φαίνεται επίσης πιθανό είναι ότι, ανεξάρτητα από την τεταμένη κατάσταση, το βράδυ της Κυριακής και στις 2 Οκτωβρίου και αφού κλειστούν στο κοινοβούλιο οι βουλευτές οπαδοί της ανεξαρτησίας και αφού γίνουν καταλήψεις χώρων στο στίλ της Ουκρανικής πλατείας του Μεϊντάν (σε λιγότερο αιματηρή έκδοση), θα ανοίξει κάποιος χώρος για να ηρεμήσει το παιχνίδι, "για να αποκατασταθεί η τάξη" και να γίνει δυνατή η έναρξη κάποιων διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο κυβερνήσεων από την θέση ισχύως που θα έχει πετύχει η κάθε πλευρά.
Διαπραγμάτευση για την ικανοποίηση των αιτημάτων των συνδικάτων που συγκάλεσαν τη γενική απεργία στις 3 Οκτωβρίου; Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για αυτό, επειδή το κύριο σενάριο δεν είναι εργατικός αγώνας ούτε ταξική πάλη. Εκτός αν έχουμε νεκρούς και η γενική απεργία γενικευτεί. Η είσοδος των CGT και CNT (σ.σ. αναρχοσυνδικαλιστικές συνομοσπονδίες) σε αυτή την μάχη θα έχει υπηρετήσει μόνο το μετερίζι των οπαδών της ανεξαρτησίας και σε καμμιά περίπτωση αυτό των εργαζομένων.
Εύχομαι να κάνω λάθος. Όμως δεν πιστεύω ότι κάνω λάθος στην πρόβλεψη ότι θα ενισχυθεί ο ισπανικός εθνικισμός, πράγμα που μόνο μπορεί να δώσει φτερά στην άκρα δεξιά αλλά και θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια εκλογική νίκη του Λαϊκού Κόματος (PP), αν το κοινοβούλιο διαλυθεί σύντομα.
Δεν ξέρω αν η προοπτική της ενίχυσης του καταλανικού εθνικισμού μπορεί να είναι μια παρηγοριά για όσους έχουν και την παραμικρή ελευθεριακή ευαισθησία. Αν αυτό είναι μια επιτυχής πρόβλεψη, με όλο το σεβασμό για τους συναδέλφους που έχουν άλλες αναλύσεις –ομοίως σεβαστές όπως και αυτή που εκφράζεται εδώ–, θα ήτανε εξόφθαλμο το σφάλμα που διαπράττεται από συγκεκριμένα τμήματα του αναρχισμού και που βασίζεται σε μια πολύ, μα πολύ, κοντόφθαλμη προοπτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου