ΕΕΜΕΚΕ: 1ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

1^ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

«Εξουσίες, επιστημονική ουδετερότητα και εγκληματολογικός λόγος»

50 χρόνια Howard Becker “Whose side are we on?”

Αθήνα, 24-27 Μαΐου 2016

Αμφιθέατρο Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ακαδημίας 18)

Αίθουσα 102 «Γ. Λάββας», τμήματος ΕΜΜΕ ΕΚΠΑ, Γρυπάρειο Μέγαρο, Σοφοκλέους 1

Την επόμενη βδομάδα (Τρίτη 24 Μαΐου έως Παρασκευή 27 Μαΐου) θα πραγματοποιηθεί το πρώτο συνέδριο της ΕΕΜΕΚΕ με θέμα «Εξουσίες, επιστημονική ουδετερότητα και εγκληματολογικός λόγος».

Σκοπός του συνεδρίου:

Το «έγκλημα» είναι σχεδόν καθημερινά στην επικαιρότητα: μετανάστευση, προσφυγική κρίση, εγκληματικότητα του δρόμου, ναρκωτικά, οργανωμένο έγκλημα, κρατικό έγκλημα κ.λπ. Και ακολουθεί η συζήτηση γύρω από αυτό: ποινικός νόμος, απονομή δικαιοσύνης, δόγμα της ασφάλειας, στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, σωφρονιστική μεταχείριση, κρίση της φυλακής κ.ο.κ. 

Το «έγκλημα», λοιπόν, είναι ένα θέμα ενταγμένο στην ημερήσια διάταξη με όλους, εμπλεκόμενους και μη, να εκφέρουν άποψη. Και ύστερα, ο εγκληματολογικός λόγος πώςθα μπορούσε να μην πάρει θέση; Ο HowardBecker, το καλοκαίρι του 1966, από το βήμα του Συνεδρίου της Αμερικάνικης Εταιρείας για τη Μελέτη των Κοινωνικών Προβλημάτων αμφισβήτησε την επιστημονική ουδετερότητα, εγκαινιάζοντας μια εποχή ριζικής θεωρητικής και μεθοδολογικής ανανέωσης της κοινωνιολογίας του εγκλήματος και της κοινωνιολογίας γενικότερα. Είχε πει τότε «Να έχουμε αξίες ή όχι; Το ερώτημα είναι πάντα μαζί μας (…) Αυτό το δίλημμα, το οποίο φαίνεται τόσο οδυνηρό σε πολλούς, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, και κατά ένα σκέλος του είναι φανταστικό. Για να υπάρχει ένα τέτοιο δίλημμα, πρέπει να υποθέσουμε, όπως κάνουν ορισμένοι φαινομενικά, ότι είναι όντως δυνατόν να κάνουμε έρευνα που είναι ανεπηρέαστη από προσωπικές και πολιτικές συμπάθειες. Η γνώμη μου είναι πως αυτό δεν είναι δυνατόν και συνεπώς το ερώτημα δεν είναι εάν θα πρέπει να παίρνουμε θέση, δεδομένου ότι αναπόφευκτα γίνεται αυτό, αλλά μάλλον ποια θέση παίρνουμε, δηλαδή με ποιανού το μέρος βρισκόμαστε…». 

Στην Ελλάδα, ο εγκληματολογικός λόγος, παρόλη τη σχετική ανάπτυξή του σε πανεπιστημιακό επίπεδο, είναι διπλά περιθωριοποιημένος. Πρώτα από την πολιτεία, η οποία παραμένει εγκλωβισμένη σε μια γραφειοκρατικού τύπου αντίληψη, η οποία βρίσκεται σε μόνιμη διάσταση με την ουσιαστική εγκληματολογική έρευνα και τον προβληματισμό. Και έπειτα, είναι αποκομμένος από το ίδιο το πεδίο του, με την έννοια ότι η παραγόμενη εγκληματολογική γνώση σπάνια απευθύνεται σε ευρύτερα ακροατήρια, και ακόμη σπανιότερα μετασχηματίζεται σε παρέμβαση στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Έτσι, η Εταιρεία, με το σκεπτικό ότι σε περιόδους κρίσεων όπου όλα επαναπροσδιορίζονται, κρίνει απαραίτητο τον δημιουργικό αναστοχασμό για την πορεία της Εγκληματολογίας και της εγκληματολογικής έρευνας. Αναζητά, λοιπόν, το σημερινό επιστημολογικό και κοινωνικό διακύβευμα που διαμορφώνεται υπό αυτές τις συνθήκες για την Εγκληματολογία, ιδίως για την Εγκληματολογία στην Ελλάδα.

Πώς απαντάμε στο δίλημμα περί επιστημονικής ουδετερότητας;

Ο Becker, με την παρέμβασή του, έφερε στο κέντρο των ενδιαφερόντων των κοινωνικών επιστημόνων τα φαινόμενα της παρέκκλισης, της παραβατικότητας και του κοινωνικού ελέγχου. Η κριτική κοινωνιολογική σκέψη, που εγκαινιάστηκε πριν 50 χρόνια, έχει καταστήσει πια σαφές πως η επιστημονική ουδετερότητα αποτελεί ένα εργαλείο με βάση το οποίο συγκροτήθηκαν «καθεστώτα» επιλεκτικής γνώσης και εξουσίες επί της γνώσης, εντός και εκτός ακαδημαϊκού χώρου και άλλες, κυρίως συναρτημένες με το ποινικοκατασταλτικό σύστημα και την επιλεκτική λειτουργία του. Ακόμα, η επιστημονική ουδετερότητα χρησιμοποιήθηκε και για να διαπραχθούν οι μεγαλύτερες παραβιάσεις δικαιωμάτων. Μάλιστα, έχει σημασία να υπενθυμίσουμε ότι ο λόγος περί επιστημονικής ουδετερότητας, που παραπέμπει στην αντικειμενικότητα και την ιδεολογικά και κοινωνικά ουδέτερη «επιστημονική» αλήθεια, έχει συμβάλει ώστε σε πολλές περιπτώσεις να απαξιώνεται κάθε κριτική προσέγγιση που εμπλέκει στην συζήτηση πολιτικές και ανάγκες που καθιστούν κατανοητή τη σχέση θεσμών, ποινικού φαινομένου και κοινωνίας. Σήμερα, σε διεθνές επίπεδο υπάρχουν πολλές ενδείξεις πως η επιρροή του εγκληματολογικού λόγου στην κατάστρωση της αντεγκληματικής πολιτικής είναι φθίνουσα, καθώς έχει επικρατήσει η μαθηματικοποίηση των κοινωνικών προβλημάτων περιλαμβανομένου και του εγκληματικού ζητήματος. Κατά συνέπεια μειώνεται και η ουσιαστική συμβολή του λόγου αυτού σε σχέση με τα ίδια τα προβλήματα και την πράξη της αντεγκληματικής πολιτικής. 

Εύλογα προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: Με ποια επιστηµονική αξιοπιστία µπορεί κάποιος να ερευνήσει το εγκληματικό ζήτημα και συνολικά το ποινικό φαινόμενο εάν δεν θέσει ερωτήµατα για τις αιτίες τους και εάν δεν αναλύσει τους δοµικούς, τους µακρο- και µικροκοινωνικούς παράγοντες που τα σηµατοδοτούν; Μπορούν οι εγκληµατολόγοι να περιοριστούν στην αποστασιοποιηµένη από την κοινωνική πραγµατικότητα επιστηµονική ουδετερότητα και να µην θέσουν προς έρευνα το εγκληµατικό ζήτηµα ως πολιτικό ζήτηµα, σε ότι αφορά τις αιτίες, την συγκρότησή, την αντιµετώπισή του αλλά και την ιστορία του; Πολύ περισσότερο από ένα σύµπτωµα ή ένα λάθος ζωής, δεν αποτελεί το εγκληµατικό ζήτηµα ένα απόλυτα κοινωνικό ζήτηµα, αντικείµενο δηµόσιων πολιτικών και αποτέλεσµα µιας διαδικασίας διαλογής κοινωνικών στρωµάτων για µια θέση στην κοινωνική ιεραρχία;

Με άλλα λόγια, η ίδια η αναζήτηση των αιτίων του εγκλήµατος και της αντίδρασης σε αυτό δεν µπορεί να µην θέσει ερωτήµατα σχετικά µε τις κοινωνικές σχέσεις που το παράγουν, τις εξουσίες των τυπικών και άτυπων υποσυστηµάτων που παράγουν και αναπαράγουν την κοινωνική παρέκκλιση, την εγκληµατοποίηση, την υπερβολή, τις νοοτροπίες ζωής και τους υποπολιτισµούς ασύµµετρης βίας (όλων των ειδών) κρατικών εγκληµάτων και διαφθοράς, την µετατροπή της διακριτικής ευχέρειας σε αυθαιρεσία και την πρόταξη της σκοπιµότητας έναντι της νοµιµότητας.

Η θεματολογία του συνεδρίου; 

Εννιά είναι οι θεματικές ενότητες που θα απασχολήσουν τους σύνεδρους (αναλυτικά βλ. το επισυναπτόμενο πρόγραμμα). 

1)      Ο λόγος της θεωρίας, λόγος της εξουσίας [24/5]: Οι εισηγήσεις αφορούν α) το πλαίσιο της ριζοσπαστικής εγκληματολογίας στη σύγχρονη Ελλάδα, β) την προσέγγιση της σκέψης του Becker, γ) την ιστορική αναδρομή της εγκληματολογικής σκέψης στην Ελλάδα. 

2)      Το εγκληματικό ζήτημα, διεπιστημονικές διαστάσεις [24/5]: Οι εισηγήσεις διακρίνονται σε τρία μέρη, με το πρώτο να αφορά την ιστορία του εγκλήματος, το δεύτερο την ιστορία των θεσμών καταστολής και της αστυνομίας και το τρίτο συζητά για την κοινωνιολογία, τη φιλοσοφία και την ψυχιατρική και συγκεκριμένα τις επιδράσεις στην εξέλιξη του εγκληματολογικού λόγου. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται α) το λαθρεμπόριο και η αποικιοκρατική εξουσία στην Δωδεκάνησο της Ιταλοκρατίας (1912-1936), β) ο άοπλος χαρακτήριας της αστυνομίας Πόλεων στην δεκαετία του 1920 και γ) τα ναρκωτικά από την εγκληματοποίηση στην εγκληματογένεση κατά το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται α) το έγκλημα και η ιστορία από την πλευρά των σωμάτων ασφαλείας, β) οι όψεις της ιστορίας του ελληνικού κράτους και των μηχανισμών ελέγχου μέσα από «ευαίσθητες» αρχειακές σειρές και γ) η ιστορία της καταστροφή των ατομικών φακέλων πολιτικών φρονημάτων. Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται α) ο πανοπτισμός και η βιοεξουσία ως ερμηνευτικά παραδείγματα του αντιβουλησιαρχικού μεταμοντερνισμού, β) ο νεωτερικός και σύγχρονος φιλοσοφικός λόγος για το έγκλημα και τον κοινωνικό έλεγχο, γ) η ανάπτυξη της ψυχιατροδικαστικής επιστήμης στην Ελλάδα και δ) ο γενετικός λόγος και η εξουσία στη γενετικοποίηση της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς. 

3)      Έρευνα και αξιολογική ουδετερότητα [24/5]: Οι εισηγήσεις αφορούν α) τη σημασία της έρευνας για τον θεωρητικό λόγο στην εγκληματολογία, β) την έννοια της αξιολογικής ουδετερότητας στις κοινωνικές επιστήμες και στην εγκληματολογία, γ) την αξιολογική ουδετερότητα και μεθοδολογική αμεροληψία στην επιστημονική έρευνα και δ) την έρευνα πεδίου στην πολιτισμική εγκληματολογία. 

4)      Νεοφιλελευθερισμός, κρίση, αντίσταση, επικίνδυνες τάξεις [25/5]: Οι εισηγήσεις διακρίνονται σε δύο μέρη, το πρώτο αφορά την κρίση και τις επανοριοθετήσεις του κανονικού και του δεύτερο την επικινδυνότητα. Στο πρώτο μέρος οι ομιλίες περιλαμβάνουν α) την ποιητική ρητορική και συγκεκριμένα τις έννοιες «παρέκκλιση» και «κρίση» (2008-2015), β) τις μορφές αντίστασης «από τα κάτω» στην κατασταλτική αντιμετώπιση του κράτους κατά τη μνημονιακή εποχή, γ) την τρέχουσα νεοφιλελεύθερη παρέμβαση του δικαίου στις εργασιακές σχέσεις και δ) τα κέντρα κράτησης μεταναστών και ιδιαίτερα τον πανοπτισμό και το κράτος εκτάκτου ανάγκης. Στο δεύτερο μέρος, οι εισηγήσεις παρουσιάζουν α) τη διαχρονική λειτουργία της έννοιας της επικινδυνότητας στις ποινικές επιστήμες, β) τις προκλήσεις και τα αδιέξοδα της θετικιστικής σκέψης και εκτείνεται στο φάσμα από την επικινδυνότητα στην αναλογιστική πρόγνωση κινδύνου, γ) την εγκληματικότητα των ισχυρών και την επικινδυνότητα ως ζεύγος παραπληρωματικών εννοιών και δ) την εξέλιξη της έννοιας της επικινδυνότητας στις συστάσεις του συμβουλίου της Ευρώπης. 

5)      Εγκλήματα του κράτους-εγκληματικές οικονομίες [25/5]:  Η ενότητα αυτή διακρίνεται σε δύο μέρη, με το πρώτο να περιλαμβάνει τις εγκληματικές οργανώσεις και εγκληματικές επιχειρήσεις και το δεύτερο τα εγκλήματα κράτους και τις εγκληματικές οικονομίες. Στο πρώτο μέρος, οι εισηγήσεις αφορούν α) το παράδειγμα του οργανωμένου εγκλήματος όσον αφορά την ποινική δικαιοσύνη και τις εξουσίες, β) το κρατικό-επιχειρηματικό έγκλημα στην Ελλάδα την εποχή των μνημονίων και γ) μια κριτική προσέγγιση του «οικονομικού» εγκλήματος. Στο δεύτερο μέρος, συζητείται α) η προκαταρκτική εξέταση και ο ρόλος του ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου και συγκεκριμένα η εμπειρία από το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας, β) η πράσινη εγκληματολογία σε σχέση με την οικονομική εγκληματικότητα κατά του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, γ) το έγκλημα κατά της άγριας ζωής στην Κρήτη και δ) η κριτική στη μαλθουσιανή θεωρία του GarrettHardin«Ηθική της σωσίβιας λέμβου» μέσα από παράδειγμα της γενοκτονίας στην Ρουάντα. 

6)      Παλιές και νέες διαστάσεις του εγκληματικού ζητήματος [25/5]: Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει τέσσερα μέρη, με το πρώτο να αφορά τις εξαρτήσεις, το δεύτερο την πορνεία, το τρίτο τον έλεγχο και την κοινωνία της πληροφορίας και το τέταρτο τον αθλητισμό της βίας. Στο πρώτο μέρος οι εισηγήσεις αφορούν α) μια ριζοσπαστική προσέγγιση της χρήσης παράνομων ουσιών από τοξικοεξαρτημένους χρήστες και β) τα πορίσματα μελέτης για τα εναλλακτικά/ευεργετικά μέτρα στη νομοθεσία περί ναρκωτικών. Στο δεύτερο θα συζητηθεί α) η πορνεία στα ΜΜΕ και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης κατά την τρίτη βδομάδα του Νοεμβρίου του 2015 και β) οι πολλαπλές νομιμοποιήσεις του πελάτη πορνικών υπηρεσιών στην Ελλάδα του 2015-16. Στο τρίτο παρουσιάζεται α) το ψηφιακό έγκλημα ως αντικείμενο μελέτης και της κοινωνικής πληροφορικής και β) οι δυσχέρειες διερεύνησης και οι στρατηγικές πρόληψης και αντιμετώπισης του κυβερνοεγκλήματος από αστυνομικής και εγκληματολογικής πλευράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος της ενότητας οι εισηγήσεις περιλαμβάνουν α) τις όψεις επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου του εγκλήματος σε μεγάλα αθλητικά γεγονότα και β) τον προσδιορισμό του περιεχομένου της οπαδικής βίας στον αθλητικός, του μανιχαϊσμού και της ασφάλειας. 

7)      Μητρόπολη και κοινωνική ζωή [26/5]: Η έβδομη ενότητα διακρίνεται σε πέντε μέρη με το πρώτο να αφορά το χώρο, τους διαχωρισμούς και την ασφάλεια, με επίκεντρο την περίπτωση της Αθήνας, το δεύτερο την πόλη ως πεδίο φόβων και συγκρούσεων, το τρίτο τους νέους «εν κινδύνω» και το πρόβλημα της παραβατικής συμπεριφοράς, το τέταρτο τη γυναίκα, την οικογένεια, τους δράστες και τα θύματα και το πέμπτο τις μετακινήσεις πληθυσμών και συγκεκριμένα τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τα καθεστώτα παρανομίας. Στο πρώτο οι εισηγήσεις εστιάζουν α) στις πολιτικές για το χώρο και τον εγκληματολογικό λόγο, έχοντας ως παράδειγμα το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης για την Αθήνα, β) την ασφάλεια στην πόλη μέσα από τις πολιτικές των σημερινών δημοτικών αρχών στο Παρίσι (A. Hidalgo) και την Αθήνα (Γ. Καμίνης) και δ) τη διασπορά του ποινικού ελέγχου και την κοινωνικοχωρική απομόνωση. Στο δεύτερο θα παρουσιαστούν α) έρευνες φόβου του εγκλήματος β) ο ρόλος των στερεότυπων σε συγκρούσεις δημόσιων συναθροίσεων στην Ελλάδα, γ) τα πορίσματα έρευνας για τα προβλήματα και τις προοπτικές από την εφαρμογή του θεσμού των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης της εγκληματικότητας στην Ελλάδα και δ) τα κυριότερα ευρήματα μιας ποιοτικής έρευνας για το μοντέλο της διαδικαστικής δικαιοσύνης στην ελληνική περίπτωση περί εμπιστοσύνης στην αστυνομία. Στο τρίτο μέρος οι εισηγήσεις αφορούν α) συμπεράσματα μια εμπειρικής έρευνας για τους παράγοντες επιρροής και την αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας στην Κύπρο, β) την ασφαλιστική διαχείριση και το λόγο περί επιστημονικής ουδετερότητας στην περίπτωση του StructuredAssessmentViolenceRiskinYouth (SAVRY), γ) την κατασκευή του «σχολικού εκφοβισμού», με αναφορά στον εγκληματολογικό λόγο, την επιστημονική ουδετερότητα και την ψυχολογικοποίηση και δ) τις δράσεις του τμήματος Ψυχιατροδικαστικής αναφορικά με την παραβατικότητα ανηλίκων. Στο τέταρτο μέρος, οι εισηγήσεις αφορούν α) σύγχρονες ευρωπαϊκές και διεθνείς μορφές αντιμετώπισης των δραστών σεξουαλικών εγκλημάτων, β) παρεμβάσεις με δικαστική εντολή και «επιβεβλημένη βοήθεια» και γ) ενδυνάμωση της επανορθωτικής δικαιοσύνης, εστιάζοντας στις διεθνείς τάσεις και τις σύγχρονες προκλήσεις. Στο πέμπτο μέρος θα συζητηθεί α) ο ρόλος της ελληνικής αστυνομίας στη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, β) θέσεις και εμπειρία του γραφείου Ελλάδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και γ) προκλήσεις και συνέπειες για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναφορικά με το προσφυγικό ζήτημα και τις πολιτικές ασύλου. 

8)      Φυλακή – επανένταξη [27/5]: Η ενότητα αυτή διακρίνεται σε τρία μέρη, με το πρώτο να αφορά τις πειθαρχίες, τις εξουσίες και την επανένταξη, το δεύτερο τη ζωή εντός και μετά τη φυλακή και το τρίτο τον κόσμο των κρατουμένων. Στο πρώτο μέρος οι εισηγήσεις παρουσιάζουν α) συν-τροπικότητα της πειθαρχίας και της κυβερνολογικής στην ελληνική φυλακή, β) ανάλυση του λόγου των επαγγελματιών ψυχολόγων σε πλαίσια κράτησης και γ) την ποινική καταστολή και την κοινωνική επανένταξη, απαντώντας στο ερώτημα “Whosesideareweon?” Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται α) ο χρόνος μετά τη φυλακή στην εποχή της ύστερης νεωτερικότητας, β) μια επανεξέταση της «ευαλωτότητας» των κρατουμένων όσον αφορά τις κοινωνικές ανισότητες και τη φυλακή στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και γ) τα δεινά του εγκλεισμού και τις αυτοκτονίες κατά τη διάρκεια της έκτισης της ποινής. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, οι εισηγήσεις αφορούν α) την περίπτωση των κρατουμένων για εγκλήματα του λευκού κολάρου, με έμφαση την κοινωνική ιεραρχία και τη φυλακή, β) τις μητέρες κρατούμενες στις γυναικείες φυλακές και τον κατ’ οίκον περιορισμό, μελετώντας μια περίπτωση εγκλεισμού εντός της κοινωνίας, γ)  ερευνητικά δεδομένα για τις συνθήκες εγκλεισμού των ανήλικων κρατουμένων και δ) κοινωνικές αναπαραστάσεις των εγκλείστων ενήλικων μαθητών γύρω από το παρα-ποινικό και περι-ποινικό τομέα, με αφορμή την περίπτωση του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας στη δικαστική φυλακή Κορυδαλλού. 

9)      Αποκαταστατική δικαιοσύνη – Ένα άλλο παράδειγμα [27/5]: Οι εισηγήσεις αυτής της ενότητας αφορούν α) συγχρονες οπτικές και επιστημολογικά ζητήματα για την αποκαταστατική δικαιοσύνη, β) την ποινική διαμεσολάβηση στην ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών και ιδιαίτερα το ζήτημα της ενδυνάμωσης του θύματος έναντι της δευτερογενούς θυματοποίησης και γ) τη συνδιαλλαγή σε ένα επανορθωτικό πλαίσιο μεταχείρισης των ανήλικων παραβατών και το ρόλο του επιμελητή ανηλίκων ως διαμεσολαβητή. 

10)  Το ΔΣ της Ε.Ε.Μ.Ε.Κ.Ε. θα παρουσιάσει τα συμπεράσματα και τις προοπτικές για την εγκληματολογία στην Ελλάδα, κλείνοντας έτσι τις εργασίες του συνεδρίου.

Οι διοργανωτές του συνεδρίου

Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Εγκλήματος και του Κοινωνικού Ελέγχου (ΕΕΜΕΚΕ) ιδρύθηκε την άνοιξη του 2015. Η ΕΕΜΕΚΕ είναι επιστημονικό σωματείο και διοικείται από το Διοικητικό της Συμβούλιο, που εκλέγεται από τη ΓΣ και έχει διετή θητεία. Στη σύνθεση του ΔΣ μετέχουν οι εξής Εγκληματολόγοι: 

Σ. Βιδάλη Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής  Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (πρόεδρος ΔΣ).

Β. Αρτινοπούλου, Καθηγήτρια και Πρόεδρος στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου (αντιπρόεδρος ΔΣ). 

Ν. Κουλούρης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής  Επιστήμης Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Ο. Θεμελή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (ταμίας).

Στρ. Γεωργούλας, Αναπληρωτής Καθηγητής, στο Τμημα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Γρ. Λάζος, Καθηγητής, στο Τμήμα Πρόεδρος στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Γ. Παπανικολάου, ΑναπληρωτήςΚαθηγητής, στοSchool of Social Sciences Business and Law, ΠανεπιστήμιοτουTeesside.

Σκοπός της εταιρείας είναι η προαγωγή της θεωρίας και της έρευνας στην Εγκληµατολογία, τη Σωφρονιστική, τη Θυµατολογία, την Αστυνοµική, την Εγκληµατολογική Ψυχολογία και τα συναφή µε αυτές πεδία της Αντεγκληµατικής Πολιτικής όπως και πεδία της που συνδέονται µε το ∆ίκαιο (∆ίκαιο Ανηλίκων, Σωφρονιστικό ∆ίκαιο, Αστυνοµικό ∆ίκαιο) και εκτείνονται σε επιµέρους, εξειδικευµένα πεδία του Ποινικού και του ∆ηµοσίου ∆ικαίου. Η σύγχρονη Κριτική Προσέγγιση οδηγεί σε ένα διάλογο για την Πολιτική Οικονοµία του εγκληµατικού ζητήµατος που σηµατοδοτεί τις θεωρητικές και ερευνητικές κατευθύνσεις και συναρτάται µε όλο το φάσµα των Κοινωνικών Επιστηµών, υπό το πρίσµα της Κοινωνικής ∆ικαιοσύνης και της Αποκαταστατικής ∆ικαιοσύνης, µε έµφαση στην κατοχύρωση και την προστασία των ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου.

Ειδικότερα σκοποί της Εταιρείας, σύµφωνα µε το καταστατικό της είναι: 1) η επεξεργασία και η ανάπτυξη θεωρητικών προτύπων, έρευνας και προτάσεων για την αντιµετώπιση του εγκλήµατος και τη λειτουργία του ποινικοκατασταλτικού συστήµατος, 2) η ανάπτυξη επιστηµονικών συνεργασιών µε άλλους επιστηµονικούς κλάδους, µε επιστηµονικούς φορείς του ίδιου ή άλλων κλάδων, όπως και µε εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύµατα του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, µε διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές Αρχές, 3) η διασύνδεση µε την κοινότητα, την τοπική κοινωνία, τα κοινωνικά κινήµατα, τις µη κυβερνητικές οργανώσεις και νοµικά πρόσωπα δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου που έχουν συναφείς σκοπούς ή αναπτύσσουν πολιτικές στα πεδία ενδιαφέροντος της Εταιρείας, 4) η επεξεργασία µεθόδων διδασκαλίας και εκπαίδευσης φοιτητών ΑΕΙ και επαγγελµατιών σε θέµατα σχετικά µε τις Εγκληµατολογικές Επιστήµες και 5) η ανάπτυξη παρεµβάσεων που έχουν στόχο την ευαισθητοποίηση και ενηµέρωση του πληθυσµού και την αλλαγή των δηµόσιων πολιτικών.

Η εταιρεία εκδίδει το ενημερωτικό της δελτίο «Εγκληματολόγοι». Αν θέλετε να το λαμβάνετε ηλεκτρονικά στείλτε μέιλ στο grsscsc@gmail.com, διαφορετικά μπορείτε να το αναζητήσετε στον ιστότοπο της εταιρείας www.eemeke.org.

  

Δελτίο Τύπου

1^ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Την ερχόμενη εβδομάδα (Τρίτη 24 έως Παρασκευή 27 Μαΐου) στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο (Ακαδημίας 18, Αθήνα) θα πραγματοποιηθεί το πρώτο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Εγκλήματος και του Κοινωνικού Ελέγχου (ΕΕΜΕΚΕ) με θέμα "Εξουσίες, επιστημονική ουδετερότητα και εγκληματολογικός λόγος".

Το συνέδριο είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και διοργανώνεται από το ΔΣ της εταιρείας που αποτελείται από τους: Καθηγήτρια Σοφία Βιδάλη (πρόεδρο), Καθηγήτρια Βάσω Αρτινοπούλου (Αντιπρόεδρο) Επίκουρο Καθηγητή Νίκο Κουλούρη (Γραμματέα), Αναπληρώτρια ΚαθηγτήτριαΟλγαΘεμελή (Ταμία) και τους Καθηγητή Γρηγόρη Λάζο, και Αναπληρωτές Καθηγητές Στράτο Γεωργούλα και Γιώργο Παπανικολάου, ως μέλη.

Η ΕΕΜΕΚΕ, που ιδρύθηκε το 2015 από εγκληματολόγους, πανεπιστημιακούς και μη από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, αποτελεί μια πρωτοβουλία που έχει στόχο την προαγωγή της σύγχρονης κριτικής θεωρίας και κοινωνικής έρευνας για το εγκληματικό φαινόμενο υπό το πρίσμα της Κοινωνικής και της Αποκαταστατικής Δικαιοσύνης, με έμφαση στην κατοχύρωση και την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Αναζητώντας το επιστημολογικό και κοινωνικό διακύβευμα που διαμορφώνεται σήμερα για την Εγκληματολογία στη χώρα μας και διεθνώς, πλήθος καταξιωμένοιαλλάκαι νέοι Έλληνες ακαδημαϊκοί και ερευνητές, θα παρουσιάσουν και θα συζητήσουν ζητήματα εγκληματολογικής θεωρίας, τη σχέση της θεωρίας και της νομικής πράξης με την πραγματικότητα, μεθοδολογίες και πορίσματα νέων ερευνών για το εγκληματικό ζήτημα και το ποινικό φαινόμενο και όλα αυτά, για πρώτη φορά συστηματικά, ως ζητήματα που συνδέονται με ευρύτερες πολιτικές διαδικασίες και συνθήκες.

Το ΔΣ και τα μέλη της ΕΕΜΕΚΕ, έχοντας σαφή κριτική θέση απέναντι στην κυρίαρχη και στην Ελλάδα «επιστημονική ουδετερότητα», επαναφέρουν προς προβληματισμό το θεμελιώδες ζήτημα, που είχε θέσει πριν 50 χρόνια ο HowardBecker, δηλαδή, ότι το ερώτημα «δεν είναι εάν θα πρέπει να παίρνουμε θέση, δεδομένου ότι αυτό γίνεται αναπόφευκτα, αλλά μάλλον ποια θέση παίρνουμε, δηλαδή με τίνος το μέρος είμαστε».

Συνολικά θα παρουσιαστούν 74 ομιλίες που στο μεγαλύτερο μέρος τους επιλέχθηκαν από την Επιστημονική Επιτροπή του συνεδρίου μέσα από μια διαδικασίααξιολόγησης καικρίσης πολλών περισσότερων υποβληθεισών προτάσεων, ενώ ορισμένες θα παρουσιαστούν από προσκεκλημένους ομιλητές. Οι ομιλίες αποτυπώνουν τις διάφορες πτυχές του εγκληματικού ζητήματος στη σημερινή συγκυρία, αναδεικνύουν τoν Κριτικό λόγο στη Εγκληματολογία στη χώρα μας, αλλά και διανοίγονται και σε διεπιστημονικούς προβληματισμούς, μέσα από συμβολές επιστημόνων του ποινικού δικαίου, της σύγχρονης ιστορίας, της πολιτικής φιλοσοφίας και πολιτικής κοινωνιολογίας, της ψυχιατρικής, της ψυχολογίας κλπ.

Οι προβληματισμοί για τη σχέση της θεωρίας και της έρευνας με τις κοινωνικές συνθήκες, θα πλαισιωθούν και από τις συνεισφορές επαγγελματιών από όλο το φάσμα του ποινικοκατασταλτικού συστήματος και θα επικεντρωθούν στις επιλεκτικές προσεγγίσεις του κυρίαρχου λόγου για το έγκλημα, στα εγκλήματα του κράτους και των ισχυρών, στις νέες διαστάσεις του εγκλήματος, στις διαδικασίες εγκληματοποίησης, στις πολιτικές πρόληψης και καταστολής, επανένταξης αλλά και στα κρίσιμα ζητήματα κοινωνικού αποκλεισμού, παρανομίας και εκμετάλλευσης της ανθρώπινης εξαθλίωσης (π.χ ναρκωτικά, φυλακές προσφυγικό, ενδοοικογενειακή βία, μαζική επιτήρηση οπαδική βία κλπ) .

Ειδικότερα οι εισηγήσεις που θα παρουσιαστούν εντάσσονται στις εξής θεματικές ενότητες:

- Ο λόγος της θεωρίας, λόγος της εξουσιας

- Το εγκληματικό ζήτημα, διεπιστημονικές διαστάσεις

- Έρευνα και αξιολογική ουδετερότητα

- Νεοφιλελευθερισμός, κρίση, αντίσταση, επικίνδυνες τάξεις

- Εγκλήματα του κράτους - εγκληματικές οικονομίες 

- Παλιές και νέες διαστάσεις του εγκληματικού φαινομένου 

- Μητρόπολη και κοινωνική ζωή

- Φυλακή-επανένταξη

- Αποκαταστατική δικαιοσύνη, ένα άλλο παράδειγμα

Το συνέδριο θα κλείσει την παρουσίαση από το ΔΣ της ΕΕΜΕΚΕ των συμπερασμάτων αλλάκαι μια συζήτηση για τις προοπτικές της Εγκληματολογία στην Ελλάδα. 

Για το Δ.Σ.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Σοφία Βιδάλη Καθηγήτρια, Δ.Π.Θ.

 

1ο Συνέδριο ΕΕΜΕΚΕ: τελικό πρόγραμμα

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΑΠΟ ΕΔΩ

Επιστημονική Επιτροπή

-Καθηγήτρια Έφη Αβδελά, Παν/μιο Κρήτης
-Καθηγήτρια Βασιλική Αρτινοπούλου, Πάντειο Παν/μιο, Αντιπρόεδρος ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Καθηγήτρια Σοφία Βιδάλη, Δ.Π.Θ, Πρόεδρος ΕΕΜΕΚΕ
-Αναπληρωτής Καθηγητής Στράτος Γεωργούλας, Παν/μιο Αιγαίου, Μέλος ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Αναπληρωτής Καθηγητής Μανώλης Δαφέρμος, Παν/μιο Κρήτης
-Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Όλγα Θεμελή, Παν/μιο Κρήτης, Ταμίας ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Επίκουρος Καθηγητής Νικόλαος Κουλούρης, Δ.Π.Θ., Γραμματέας ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Καθηγητής Γρηγόρης Λάζος, Πάντειο Παν/μιο, Μέλος ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Αναπληρωτής Καθηγητής Γιώργος Παπανικολάου, Teesside University, UK, Μέλος ΔΣ ΕΕΜΕΚΕ
-Καθηγήτρια Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου, Α.Π.Θ.

Θεματικές Ενότητες

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι. Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ, ΛΟΓΟΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ. ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
-Α. ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
-Β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΑΣ/ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΑΡΧΕΙΑ
-Γ. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ: ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ: ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ IV. ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ, ΚΡΙΣΗ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΤΑΞΕΙΣ
-Α. ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ
-Β. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ V. ΚΡΑΤΟΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ - ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ
-Α. ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ -ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
-Β. ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ VI. ΠΑΛΙΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
-Α. ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ: … ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ;
-Β. ΠΟΡΝΕΙΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ
-Γ. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ
-Δ. Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ VII. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
-Α. ΧΩΡΟΣ, ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
-Β. «ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΥΝΟΜΟΙ»: Η ΠΟΛΗ ΠΕΔΙΟ ΦΟΒΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
-Γ. ΝΕΟΙ «ΕΝ ΚΙΝΔΥΝΩ» ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
-Δ. ΓΥΝΑΙΚΑ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΔΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΘΥΜΑΤΑ
-Ε. ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ VΙΙΙ. ΦΥΛΑΚΗ - ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ
-Α. ΠΕΙΘΑΡΧΙΕΣ, ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ
-Β. Η ΖΩΗ ΕΝΤΟΣ
-Γ. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ
ΕΝΟΤΗΤΑ VI. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ/ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

grsscsc.conference@gmail.com

• Μαργαρίτα Γασπαρινάτου, Δρ. Eγκληματολογίας, Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., Δικηγόρος
• Ιωάννα Δρόσου, Υ/Δ Σωφρονιστικής, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δημοσιογράφος
• Πάρη Ζαγούρα, Υ/Δ Εγκληματολογίας, Νομική Σχολή ΕΚΠΑ, Επιμελήτρια Ανηλίκων
• Άννα Κασάπογλου, Δρ Εγκληματολογίας, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δ.Π.Θ.
• Δημήτρης Κόρος, Δρ Σωφρονιστικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης Δ.Π.Θ., Δικηγόρος
• Νικόλαος Κουλούρης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης Δ.Π.Θ.
• Χρήστος Κουρούτζας, Υ/Δ/ Κοινωνιολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
• Αλεξάνδρα Κουφούλη, Υ/Δ Εγκληματολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κλινική Ψυχολόγος
• Γιάννης Πέτσας, Υ/Δ Σωφρονιστικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής & Εκπαιδευτικής Πολιτικής Παν/μιο Πελοποννήσου
• Ειρήνη Σταμούλη, Δρ. Εγκληματολογίας, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δ.Π.Θ., Δικηγόρος 
• Σοφία Σπυρέα, Υ/Δ Σωφρονισιτκής Πολιτκής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολτικής Επιστήμης Δ.Π.Θ., υπότροφος Ιδρύματος Ωνάση

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΕΜΕΚΕ 3o Εργαστήριο: «Σκοποί της ποινής, ποινική μεταχείριση και κοινωνική επανένταξη: Για μια σύγχρονη κριτική στάση της Εγκληματολογίας απέναντι στο ποινικό ζήτημα»

Συντονιστές / Εισηγητές: Ό. Θεμελή, Ν. Κουλούρης, Γ. Νικολόπουλος.
Προσκεκλημένοι εισηγητές: Μ. Αναγνωστάκη, Ε. Βελέντζα, Σ. Γιοβάνογλου, Ά. Κασάπογλου, Δ. Κόρος, Φ. Μηλιώνη, Σ. Σπυρέα.

Ημερομηνίες διεξαγωγής: Παρασκευή 1 Απριλίου 2016, ώρες 15.00΄ - 19.00΄,  ΔΣΑ, Ακαδημίας 60 και Παρασκευή, 8 Απριλίου 2016, ώρα 18.00, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ Γρυπάρειο Μέγαρο, Σοφοκλέους και Αριστείδου, Αθήνα.

Η κριτική εγκληματολογική προσέγγιση της ποινικής καταστολής τοποθετείται πέρα από το «νομικό συλλογισμό» (D. Melossi), που αποτελεί προνομιακό πλαίσιο ανάλυσης της παραδοσιακής ποινολογίας, αποκαλύπτοντας ότι η διάσταση ανάμεσα στους διακηρυγμένους στόχους και τα πραγματικά αποτελέσματα της ποινικής μεταχείρισης εξυπηρετεί, εντέλει, την πολιτική χρησιμότητα της «αποτυχίας της φυλακής» (M. Foucault) και τη διασπορά του κοινωνικού ελέγχου (S. Cohen). Στο εξής, το ενδιαφέρον της ανάλυσης στρέφεται στην πραγματική χρήση και λειτουργία της ποινής στις ποικίλες, ιδρυματικές και εξωιδρυματικές μορφές της, όπως διαμορφώνεται σε ιστορικά καθορισμένες συνθήκες οργάνωσης των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων.

Σ’ αυτή την προοπτική αμφισβητούνται οι νομιμοποιητικές ρητορικές της ποινικής καταστολής και επιχειρείται να δειχθεί ότι «οι ποινικές πρακτικές συνιστούν ένα ιδιαίτερο θεσμικό πεδίο (“institutional site”), που συμπυκνώνει και αναπαράγει - με τους δικούς του όρους - μια ολόκληρη σειρά κοινωνικών σχέσεων», οι οποίες «δεν ασκούν, απλώς, «επιρροή» ή «διαμόρφωση» ή «πίεση» στις ποινικές πρακτικές αλλά λειτουργούν μέσα απ’ αυτές και εγγράφονται υλικά μέσα σ’ αυτές» (D.Garland & P.Young).

Απ’ αυτή την άποψη, το πρόταγμα της κοινωνικής επανένταξης των κρατουμένων και, ευρύτερα, της μεταχείρισης των προσώπων που τελούν υπό ποινικό έλεγχο εντός ή εκτός χώρων εγκλεισμού, καθίσταται κεντρικό μέγεθος της ποινολογικής ανάλυσης - αφού προβάλλεται άλλοτε ως ζητούμενο και άλλοτε ως άλλοθι της ποινικής μεταχείρισης - ενώ οι άτυπες και τυπικές συνέπειες της εξόδου από το ποινικό σύστημα (ιδρυματισμός, στιγματισμός, δικαστικές εκκρεμότητες) αναδεικνύουν όλη την αντιφατικότητα που εμπεριέχεται μέσα στην ίδια τη λογική της ποινικής καταστολής και ειδικά της επανένταξης των αποφυλακισμένων ως ισότιμων πολιτών μιας δημοκρατικής πολιτείας.

Το εργαστήριο θα επιχειρήσει να περιηγηθεί στο δαιδαλώδες περιβάλλον των ποινικών πρακτικών, αναδεικνύοντας την «επιχειρησιακή λειτουργία» («operative function») που επιτελούν, τα «στρατηγικά αποτελέσματα» («strategic effects») που παράγουν (ιδίως σε σχέση με τη δημιουργία «κοινωνικών αναπαραστάσεων»), καθώς και τις προϋποθέσεις εκείνες που επιτρέπουν να υπερισχύει ένας συγκεκριμένος τύπος γνώσης παραμερίζοντας άλλους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται η εκπόνηση τόσο ενός προγραμματικού λόγου όσο και ενός σχεδίου δράσης στο ποινικό πεδίο, συνδυάζοντας τη θεωρητική ανάλυση, την εμπειρική έρευνα και την κοινωνική πρακτική.

Ενδεικτικά, τα επιμέρους ζητήματα που θα απασχολήσουν συντονιστές και εισηγητές είναι:

- Πρότυπα αντεγκληματικής πολιτικής και σκοποί της ποινής. Η συμβατική θεώρηση και η αναθεωρητική κριτική. Ωφελιμισμός, ουδετερότητα και «επιτυχής αποτυχία» του ποινικού κολασμού. Από την παραγωγή πειθαρχημένων ανθρώπων ή κοινωνικών απορριμμάτων στην κοινωνική επανένταξη ισότιμων πολιτών και αντιστρόφως.

- Η ποινικοσωφρονιστική μεταρρύθμιση. Από την αρχή της «αποστροφής του δυσμενέστερου» (less eligibility) στην αρχή της «ομαλοποίησης» (normalization) των καθεστώτων κράτησης και του ποινικού ελέγχου. Τα δεινά του εγκλεισμού, η θέσπιση θεμελιωδών κανόνων ιδρυματικής και εξωιδρυματικής μεταχείρισης του ποινικά ελεγχόμενου πληθυσμού, η σύγκλιση των συνθηκών κράτησης με τις συνθήκες διαβίωσης σε ελευθερία και οι εναλλακτικές / μη φυλακτικές κυρώσεις.

πηγή: eemeke.org