105 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 19 εως 25/5 στο ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (πληροφορίες και αναλυτικό πρόγραμμα)

Η New Star τιμώντας τα 105 χρόνια της μεξικανικής επανάστασης διοργανώνει στον ιστορικό κινηματογράφο τέχνης "Studio" φεστιβάλ κινηματογράφου, στο οποίο θα προβληθούν ταινίες μεξικάνικης και διεθνούς παραγωγής. Το φεστιβάλ θα διαρκέσει από τις 19 ως τις 25 Μαΐου, και θα προβάλλονται καθημερινά 2 ταινίες με ενιαίο εισιτήριο 5 ευρώ.

 

 

Η ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1910

«ΓΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!»-Εμιλιάνο Ζαπάτα. Ένα διάσημο σύνθημα, που ακόμα φωνάζουν όλοι οι στερημένοι και κατατρεγμένοι, ήταν αυτό που αντήχησε στη Μεξικάνικη Επανάσταση, που ξεκίνησε στις 20 Νοεμβρίου 1910. Σήμερα, το πνεύμα της Μεξικάνικης Επανάστασης παραμένει ζωντανό, κυρίως μέσα από τους θρυλικούς ηγέτες του, ΠΑΝΤΣΟ ΒΙΛΑ και ΕΜΙΛΙΑΝΟ ΖΑΠΑΤΑ, που πολέμησαν για δημοκρατία και δικαιοσύνη, υμνήθηκαν ως ήρωες και έγιναν πηγή έμπνευσης σε όλο τον κόσμο.

Στο Μεξικό του 1910, επικρατεί μεγάλος αναβρασμός. Η χρόνια εκμετάλλευση των αγροτών έχει φτάσει στο απροχώρητο: το 81% της γης ήταν ιδιοκτησία μιας χούφτας μεγάλων γαιοκτημόνων, που άρπαζαν τις γη των αγροτών και των Ινδιάνων. Τη χώρα κυβερνούσε επί 30 συνεχόμενα έτη, με στημένες εκλογές, ο Πορφύριο Ντιάζ, ο οποίος άφηνε τους γαιοκτήμονες να μετατρέπουν τους αγρότες σε κολίγους ή περιπλανώμενους εργάτες. Οι γαιοκτήμονες όμως ζούσαν πλουσιοπάροχα, με τα χρήματα που έβγαζαν από τα κτήματα, που αποτελούσαν τεράστιες επικερδείς επιχειρήσεις. Η παγκόσμια κρίση του 1907, χτύπησε σκληρά και την μεξικάνικη οικονομία, και τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο δύσκολα για τους φτωχούς εργάτες. Ο λαός άρχισε να αντιδρά. Αλλά αυτό που πυροδότησε την επανάσταση ήταν οι εκλογές του 1910: ένας γόνος πλούσιας οικογένειας -αλλά δημοκράτης και προοδευτικός-, ο Φρανσίσκο Μαδέρο, έβαλε υποψηφιότητα ενάντια στον Ντίας και έχασε στις εκλογές, που ήταν στημένες, ως συνήθως. Όταν μαθεύτηκαν τα νέα της στημένης επανεκλογής, οργή ξέσπασε σε όλη τη χώρα. Άρχισαν να συγκροτούνται αντάρτικες ομάδες και οι αγρότες προχώρησαν σε ένοπλη εξέγερση. Η εξέγερση ήταν σφοδρή και είχε για αρχηγούς τους θρυλικούς Πάντσο Βίλα στο Βορρά και Εμιλιάνο Ζαπάτα στο Νότο. Εκατοντάδες χρόνια καταπίεσης και εκμετάλλευσης ξέσπαγαν τώρα και ο λαός ζητούσε κάτι απλό και δίκαιο: αναδασμό της γης με απαλλοτρίωση των οργανωμένων κτημάτων, που είχαν οδηγήσει σε αναγκαστική πείνα εκατομμύρια κόσμο. Ο Μαδέρο φυλακίστηκε από τον Ντίας, όμως σύντομα δραπέτευσε, βρήκε καταφύγιο στις Ηνωμένες Πολιτείες και από κει άρχισε αγώνα κατά του Ντίας, με υποσχέσεις για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, που αφορούσαν τα μεσαία στρώματα, αλλά και τους φτωχούς αγρότες. Συνέταξε ένα κείμενο, το «Σχέδιο Σαιν Λούις ντε Ποτοσί», με το οποίο κήρυξε την επανάσταση, στις 20 Νοεμβρίου 1910. Το 1911 ο Μαδέρο θα ανατρέψει τον Ντίας και θα γίνει πρόεδρος, ύστερα από κανονικές εκλογές. 

Όταν ο Μαδέρο ήταν πλέον στην εξουσία φάνηκε ότι δεν είχε καμιά διάθεση να γίνει η διανομή γης, αλλά αυτό δεν σταμάτησε το κίνημα των αγροτών. Ο Ζαπάτα, απογοητευμένος από τον Μαδέρο, συνέταξε το «Σχέδιο της Αγιάλα», ένα ριζοσπαστικό μανιφέστο, που ζητούσε την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και την παράδοσή τους στους νόμιμους δικαιούχους, το λαό, ενώ ο ένοπλος στρατός του, οι «Ζαπατίστας», προχωρούσε σε καταλήψεις κτημάτων και μοίρασμα της γης. Ο -αδύναμος ως πολιτικός- Μαδέρο σύντομα ανατράπηκε από έναν πρώην στρατηγό του Ντίας, τον Χουέρτα. Έτσι, αρχίζει η δεύτερη, ακόμα πιο ριζοσπαστική φάση της Επανάστασης. Ο «Απελευθερωτικός Στρατός του Νότου», που είχε δημιουργήσει ο Ζαπάτα, γιγαντώθηκε και στο Βορρά, σχηματίστηκε η θρυλική «Μεραρχία του Βορρά» του Πάντσο Βίλα, που σημείωσε τις πιο σημαντικές νίκες απέναντι στον στρατό της κυβέρνησης. Το 1913 ο Χουέρτα δολοφονεί τον Μαδέρο και αρπάζει την εξουσία. Η κορύφωση της επανάστασης ήρθε ύστερα από την πτώση του καθεστώτος Χουέρτα. Ο Βίλα και ο Ζαπάτα κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη του Μεξικού και στις αρχές του Δεκέμβρη του 1914 σχημάτισαν την κυβέρνηση της Συντακτικής Συνέλευσης. Αλλά την εξουσία δεν την πήραν οι επαναστατικοί στρατοί του Βίλα και του Ζαπάτα, αλλά ο Βενουστιάνο Καράντσα, ο αρχηγός της «Συνταγματικής» κυβέρνησης, που πολεμούσε και αυτή τον σφετεριστή Χουέρτα. Το 1917, ο Καράντσα ανακηρύσσεται πρόεδρος και υπογράφει το νέο μεξικάνικο Σύνταγμα, που ενώ μιλούσε στο όνομα της επανάστασης φάνηκε ότι και πάλι τα σχέδια για μεταρρυθμίσεις και εργατικά δικαιώματα θα έμεναν στα χαρτιά. 

Οι μάχες των αγροτών δεν σταμάτησαν, καθώς δόθηκαν μάχες τόσο στο Βορρά όσο και στο Νότο και ειδικά στο Νότο, ο «απελευθερωτικός στρατός του Νότου» του Ζαπάτα, έφτιαξε την «Κομμούνα του Μορέλος», με τους αγρότες να καλλιεργούν τα χωράφια και να διοικούν τα εργοστάσια συλλογικά. Το 1919, ο Ζαπάτα έστειλε μια ανοιχτή επιστολή στον Καράντσα, ζητώντας αποζημίωση για τα δεινά των αγροτών και λίγο ύστερα ο Καράντσα δολοφόνησε τον Ζαπάτα, στήνοντάς του ενέδρα, στις 10 Απριλίου 1919. Όταν το 1920 δολοφονείται και ο Καράντσα η Μεξικάνικη Επανάσταση φτάνει πια στο τέλος της: ύστερα από χρόνια ανταρτοπόλεμου ενάντια στον κυβερνητικό στρατό, ο Βίλα υπογράφει συνθήκη ειρήνης με τον νέο πρόεδρο, Χουέρτα, και αποσύρεται στο αγρόκτημά του. Την ίδια χρονιά γίνεται πρόεδρος ο Ομπρεγκόν, ο οποίος αρχίζει με αργό ρυθμό να πραγματοποιεί κάποιες μεταρρυθμίσεις. Το 1923, τρία χρόνια μετά το τέλος της Επανάστασης, δολοφονείται και ο Βίλα σε ενέδρα, πιθανόν ύστερα από εντολή του Ομπρεγκόν.

«Καλύτερα να πεθάνεις όρθιος παρά να ζεις γονατιστός»

Εμιλιάνο Ζαπάτα

ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΜΑΔΕΡΟ: «ΣΧΕΔΙΟ ΣΑΙΝΤ ΛΟΥΙΣ ΝΤΕ ΠΟΤΟΣΙ»

20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1910

Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΣΗ:

«Οι λαοί, στις συνεχείς προσπάθειές τους να θριαμβεύσει το ιδανικό της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, αναγκάζονται σε συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές να κάνουν τις μεγαλύτερες θυσίες.

Η αγαπημένη μας χώρα έχει φτάσει σε μια από αυτές τις στιγμές. Μια δύναμη τυραννική, που εμείς, οι Μεξικανοί δεν έχουμε συνηθίσει να υπομένουμε αφότου κερδίσαμε την ανεξαρτησία μας, μας καταπιέζει με τέτοιο τρόπο που έχει γίνει ανυπόφορη. Σε αντάλλαγμα για αυτή την τυραννία μας προσφέρεται ειρήνη, αλλά ειρήνη γεμάτη ντροπή για το μεξικάνικο έθνος, γιατί η βάση της δεν είναι ο νόμος αλλά η βία. Επειδή το θέμα δεν είναι η βελτίωση και η ευημερία της χώρας αλλά ο πλουτισμός μιας μικρής ομάδας, που, κάνοντας κατάχρηση της επιρροής τους, έχοντας μετατρέψει τη δημόσια διαχείριση σε πηγή αποκλειστικά προσωπικού οφέλους, εκμεταλλεύονται αδίστακτα τον τρόπο επικερδών εκχωρήσεων και συμφωνιών.

Οι νομοθετικές και δικαστικές εξουσίες έχουν εντελώς υποταχθεί στις εκτελεστικές. Ο διαχωρισμός των εξουσιών, η κυριαρχία των πολιτειών, η ελευθερία των δημοτικών συμβουλίων και τα δικαιώματα των πολιτών ισχύουν μόνο στο χαρτί στο δικό μας μεγάλο καταστατικό χάρτη. Αλλά, στην πραγματικότητα, μπορούμε σχεδόν να πούμε ότι ένας στρατιωτικός νόμος ισχύει  συνεχώς το Μεξικό. Τα στελέχη της δικαιοσύνης, αντί να δίνουν προστασία στους φτωχούς, δρουν μόνο για να νομιμοποιήσουν το πλιάτσικο που γίνεται από τους δυνατούς. Οι δικαστές αντί να είναι εκπρόσωποι της δικαιοσύνης, είναι εντολοδόχοι των διοικητών, των οποίων τα συμφέροντα υπηρετούν πιστά. Τα κοινοβούλια των πολιτειών δεν έχουν καμία άλλη θέληση παρά εκείνη του δικτάτορα, οι κυβερνήτες των πολιτειών διορίζονται από αυτόν και αυτοί με τη σειρά τους διορίζουν και επιβάλλουν με ίδιο τρόπο τις τοπικές εξουσίες.

Από αυτό, το αποτέλεσμα είναι ότι ολόκληρος ο διοικητικός, δικαστικός και νομοθετικός μηχανισμός υπακούει σε μια μόνο θέληση, στο καπρίτσιο του Στρατηγού Πορφύριο Ντίας, που, στη διάρκεια της μακράς του διακυβέρνησης έχει δείξει ότι το κύριο κίνητρο που τον οδηγεί είναι να παραμείνει στην εξουσία με κάθε κόστος.

Για πολλά χρόνια βαθιά δυσαρέσκεια έχει νιώσει ο κόσμος σε όλη τη χώρα, εξαιτίας αυτού του συστήματος διακυβέρνησης αλλά ο στρατηγός Ντίας, με πολύ πανουργία και εμμονή, έχει καταφέρει να εξαλείψει όλα τα ανεξάρτητα στοιχεία, ώστε να μην είναι δυνατό να οργανωθεί κανενός είδους κίνηση που να του πάρει την εξουσία, της οποίας έχει κάνει τόσο κακή χρήση. Το κακό συνεχώς γινόταν χειρότερο και η σαφής προθυμία του στρατηγού Ντίας να επιβάλλει έναν διάδοχο στους λαούς με το πρόσωπο του κυρίου Ραμόν Κοράλ έφερε αυτό το κακό στα όριά του και προκάλεσε πολλούς από εμάς, τους Μεξικανούς, αν και μας λείπει το αναγνωρισμένο πολιτικό κύρος, αφού είναι αδύνατο να το αποκτήσουμε μέσα στα 36 αυτά χρόνια δικτατορίας, να ριχτούμε στον αγώνα για  να ανακτήσουμε την κυριαρχία του λαού και των δικαιωμάτων του με καθαρά δημοκρατικό σκεπτικό…

Στο Μεξικό, ως μια δημοκρατική χώρα, η δημόσια εξουσία δεν μπορεί να έχει καμιά άλλη προέλευση και καμιά άλλη βάση παρά τη θέληση του λαού και η τελευταία δεν μπορεί να υποταχτεί σε μεθόδους που εκτελούνται με δόλιο τρόπο…

Γι’ αυτό το λόγο ο Μεξικάνικος λαός έχει διαμαρτυρηθεί εναντίον της μη νομιμότητας των τελευταίων εκλογών και, επιθυμώντας να χρησιμοποιήσει όλες τις δυνατότητες που προσφέρονται από τους νόμους της δημοκρατίας, δικαιωματικά ζήτησε την ακύρωση των εκλογών από το σώμα των βουλευτών, αν και δεν αναγνώριζε νόμιμη εξουσία στο προκείμενο σώμα και ήξερε από πριν ότι, καθώς τα μέλη του δεν ήταν εκπρόσωποι του λαού, θα εκτελούσαν τη θέληση του στρατηγού Ντίας, στον οποίο αποκλειστικά οφείλουν τα αξιώματά τους.

Σε μια τέτοια κατάσταση, ο λαός, ο οποίος είναι ο μόνος κυρίαρχος, έχει επίσης διαμαρτυρηθεί ενεργητικά εναντίον των εκλογών με επιβλητικές εκδηλώσεις σε διαφορετικά μέρη της χώρας. Και, αν αυτές οι εκδηλώσεις δεν ήταν γενικές σε όλη την εθνική επικράτεια, αυτό οφειλόταν στην τρομερή πίεση που άσκησε η κυβέρνηση, που πάντα πνίγει στο αίμα κάθε δημοκρατική εκδήλωση, όπως συνέβη στα Πουέμπλα, Βέρα Κρουζ, Τιαχκάλα και σε άλλα μέρη. Αλλά αυτό το βίαιο και παράνομο σύστημα δεν μπορεί πια να συντηρηθεί.

Έχω καταλάβει πολύ καλά ότι αν οι άνθρωποι με έχουν ορίσει ως υποψήφιο για την προεδρία δεν είναι γιατί είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν σε μένα την αξία ενός πολιτικού ή ενός κυβερνήτη, αλλά την ανδρεία ενός πατριώτη αποφασισμένου να θυσιάσει τον εαυτό του, αν χρειαστεί, για να κερδίσει ελευθερία και να βοηθήσει το λαό να απελευθερωθεί από αυτή την απεχθή τυραννία που τον καταπιέζει.

Από την πρώτη στιγμή που ρίχτηκα σε αυτόν τον δημοκρατικό αγώνα ξέρω πολύ καλά ότι ο στρατηγός Ντίας δεν θα υποκύψει στη θέληση του λαού και ο ευγενής μεξικάνικος λαός, ακολουθώντας με στις ψηφοφορίες, ήξερε επίσης πολύ καλά την οργή που τον περίμενε. Αλλά παρ’ όλα αυτά, ο λαός έδωσε στο σκοπό της ελευθερίας έναν πολυάριθμο στρατό από μάρτυρες, όταν χρειάστηκε, και με υπέροχη στωικότητα πήγε να ψηφίσει και δέχτηκε κάθε είδους κακομεταχείριση.

Αλλά ήταν αναγκαίο να φερθεί έτσι ο λαός, για να δείξει σε όλο τον κόσμο ότι στον μεξικάνικο λαό ταιριάζει η δημοκρατία, ότι ο λαός είναι διψασμένος για ελευθερία και ότι οι τωρινοί κυβερνήτες δεν αντεπεξέρχονται στις προσδοκίες του. 

Εξάλλου, η συμπεριφορά του λαού πριν και κατά τη διάρκεια των εκλογών, όπως και μετά, δείχνει ξεκάθαρα ότι απορρίπτει ενεργά την κυβέρνηση Ντίας και ότι, αν τα εκλογικά του δικαιώματα είχαν γίνει σεβαστά, θα είχα εκλεγεί πρόεδρος της χώρας.

Γι’ αυτό, και ως ηχώ της εθνικής θέλησης, κηρύσσω τις τελευταίες εκλογές παράνομες και, αφού η χώρα είναι συνεπώς χωρίς κυβέρνηση, αναλαμβάνω προσωρινά την προεδρία, μέχρι ο λαός να ορίσει τους δικούς του κυβερνήτες σύμφωνους με το νόμο. Για να πετύχουμε αυτό τον σκοπό, είναι απαραίτητο να διώξουμε από την εξουσία τους αναιδείς σφετεριστές, που ο μόνος τίτλος νομιμότητάς τους, περιλαμβάνει μια σκανδαλώδη και ανήθικη απάτη.

Με όλη την ειλικρίνεια, δηλώνω ότι θα ήταν αδυναμία μου και προδοσία στο λαό, που έχει δείξει όλη την εμπιστοσύνη του σε μένα, να μην βάλω τον εαυτό μου στην πρώτη γραμμή για τους συμπολίτες μου, που με αγωνία με καλούν σε όλα τα μέρη της χώρας, να αναγκάσω τον στρατηγό Ντίας, με τη δύναμη τον όπλων να σεβαστεί την εθνική θέληση».

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

1910

-Ο Πορφίριο Ντίας κερδίζει τις στημένες εκλογές

-Ο Μαδέρο συλλαμβάνεται, δραπετεύει και καταφεύγει στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών

-Ο Μαδέρο συντάσσει το «Σχέδιο Σαιντ Λούις ντε Ποτοσί»

-20 Νοεμβρίου: Η επανάσταση ξεσπάει

1911

 -Ο Πασκουάλ Ορόσκο και ο Πάντσο Βίλλα καταλαμβάνουν την πόλη Χουάρεζ

-Ο Πορφίριο Ντίας παραιτείται

-Ο Μαδέρο γίνεται πρόεδρος

-25 Νοεμβρίου: ο Ζαπάτα, δυσαρεστημένος με τη δειλή πολιτική του Μαδέρο, συντάσσει το «Σχέδιο της Αγιάλα»

1912

-Ο Ορόσκο επαναστατεί εναντίον του Μαδέρο. Ο ανιψιός του Ντίας, Φελίξ Ντίας, και ο Μπερνάρντο Ρέγιες συλλαμβάνονται

-Ο Χουέρτα και ο Βίλα νικούν τον Ορόσκο. Ο Ορόσκο καταφεύγει στην Καλιφόρνια

1913

-Ο Ρέγιες και ο Φελίξ Ντίας δραπετεύουν από τη φυλακή

-Ο Ρέγιες, ο Φελίξ Ντίας και ο Χουέρτα σχεδιάζουν πραξικόπημα.

-Φεβρουάριος 9-19:οι «10 τραγικές μέρες». Ο Χουέρτα συλλαμβάνει τον Μαδέρο. Ύστερα, δολοφονεί τον Μαδέρο και τον Πίνο Σουάρεζ.

-Ο Χουέρτα προδίδει τους Ρέγιες και Φελίξ Ντίας και παίρνει την εξουσία. Ο Ορόσκο επιστρέφει για να γίνει ο γενικός διοικητής του Χουέρτα.

-Ο Βενουαστιάνο Καράντσα συντάσσει το «Σχέδιο της Γουαδελούπης», για να διώξει τον Χουέρτα.

-Ο Πάντσο Βίλα νικά τους «συνταγματικούς» στις πόλεις Χουάρεζ, Οχινάγα και Τσιουάουα.

-Ο Βίλα αναλαμβάνει την διακυβέρνηση της πολιτείας Τσιουάουα, ως προσωρινός κυβερνήτης

1914

-Ο Βίλα συναντά τον Βορειοαμερικανό στρατηγό Τζον Πέρσινγκ, στην Οχινάγα

-Ο στρατός του Ζαπάτα επιτίθεται στο Τιάχουακ. Ο Ζαπάτα συναντά τον Βορειοαμερικανό στρατηγό Χιού Σκοτ στο Ελ Πάσο. Οι σχέσεις μεταξύ Μεξικού-Ηνωμένων Πολιτειών εντείνονται

-Ο Βίλα καταλαμβάνει το Παλάτσιο Γκομές και το Τορεόν. Ο Ζαπάτα καταλαμβάνει την πολιτεία του Γκερέρο. Βορειοαμερικανικός στρατός καταλαμβάνει το λιμάνι της Βέρα Κρουζ

-Ο Ομπρεγκόν προελαύνει στην Γκουανταλαχάρα. Ο Βίλα καταλαμβάνει το Ζακατέκας, ο Χουέρτα παραιτείται και φεύγει στην εξορία μαζί με τον Ορόσκο.

-Ο Καράντσα καθαιρείται. Ο Γκουτιέρεζ ορίζεται πρόεδρος

-Ο Καράντσα και ο Ομπρεγκόν καταφεύγουν στη Βέρα Κρουζ

-Ο Βίλα και ο Ζαπάτα καταλαμβάνουν την πόλη του Μεξικό

1915

-Ο Ομπρεγκόν επιτίθεται στους «Ζαπατίστας» στο Πουέμπλα

-Ο Ομπρεγκόν και ο Καράντσα καταλαμβάνουν την πόλη του Μεξικό. Ο Ομπρεγκόν αρχίζει ξεσηκωμό εναντίον του Βίλα

-Ο Ομπρεγκόν νικά τον Βίλα στη μάχη του Κελάγια. Ο Βορειοαμερικανός πρέσβης αναγνωρίζει τον Καράντσα ως νόμιμο πρόεδρο του Μεξικό

-Χρησιμοποιώντας προβολείς των Βορειομερικανών, ο Ομπρεγκόν απωθεί τη νυχτερινή επίθεση του Βίλα στο Άγκουα Πριέτα

1916

-Οι άντρες του Βίλα σκοτώνουν 18 υπαλλήλους της Βορειοαμερικανικής εταιρείας US ASARCO, στην Τσιουάουα

-Οι «Συνταγματικοί» νικούν το στρατό του Βίλα στο Τιατιζαπάν

-Ο Βίλα εισβάλλει στο Κολόμπους, Νέο Μεξικό

-Ο βορειοαμερικανικός στρατός ξεκινά στην Τσιουάουα μια αποστολή καταδίωξης του Βίλα

-Οι «Ζαπατίστας» καταλαμβάνουν τον σταθμό ύδρευσης νότια της πόλης του Μεξικού, και ο Βίλα κάνει επιδρομή στην περιφέρεια Τορεόν

-Το κογκρέσο του Κουερετάρο συνεδριάζει για να ξεκινήσει να συντάσσει το νέο μεξικάνικο Σύνταγμα. Ο Ζαπάτα αρνείται να παρευρεθεί

1917

-Ο Καράντσα υπογράφει και αποδέχεται το νέο Σύνταγμα και ορκίζεται πρόεδρος. Ο Ζαπάτα αρνείται να τον αναγνωρίσει ως πρόεδρο

-Ο Ομπρεγκόν διακόπτει τις σχέσεις του με τον Καράντσα και παραιτείται από αρχηγός του στρατού

1918

-Ο στρατηγός Πάμπλο Γκονζάλες αρχίζει επιθέσεις εναντίον των Ζαπατίστας

-Δημιουργείται το πρώτο μεξικάνικο Εργατικό Συνδικάτο. Το συνδικάτο συνδέεται στενά με τον Ομπρεγκόν

1919

-Ο Ζαπάτα στέλνει ανοιχτή επιστολή στον Καράντσα ζητώντας αποζημίωση για τα αδικήματα εναντίον των αγροτών

-Ο συνταγματάρχης Γκουαζάρδο δολοφονεί τον Ζαπάτα στην Τσιναμέκα

-Η τελευταία μεγάλη επιδρομή του Βίλα στην πολιτεία του Χουάρεζ

1920

-Ο Ομπρεγκόν, με την υποστήριξη των εργατικών συνδικάτων και των Ζαπατίστας ανακοινώνει το «Σχέδιο Άγκουα Πριέτα» εναντίον του Καράντσα

-Ο Καράντσα το σκάει από το Μεξικό ύστερα από απόπειρα δολοφονίας του

-Ο Καράντσα δολοφονείται στο δρόμο για το Βέρα Κρουζ

-Ο Βίλα υπογράφει συμφωνία ειρήνης με το νέο πρόεδρο Χουέρτα και αποσύρεται στο αγρόκτημά του στο Ντουράνγκο

-Ο Ομπρεγκόν αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου

1923

-Ο Πάντσο Βίλα δολοφονείται στην πόλη Παράλ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

ΠΑΝΤΣΟ ΒΙΛΑ

Ο Πάντσο Βίλα γεννήθηκε το 1878 σε πολύ φτωχή αγροτική οικογένεια. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ντοροτέο Αρόγκο. Στα 16 έγινε φυγόδικος επειδή σκότωσε έναν κτηματία, που ήθελε να βιάσει την αδελφή του. Άλλαξε το όνομά του σε Πάντσο Βίλα και δούλεψε στα ορυχεία και σε άλλες δουλειές, ώσπου πήρε το μόνο δρόμο για επιβίωση: έγινε ληστής και ζούσε στα βουνά. Δεν ήταν όμως ένας συνηθισμένος ληστής. Μέχρι το 1909 είχε ήδη αποκτήσει τη φήμη του λαϊκού ήρωα, που έκλεβε μόνο πλούσιους και τα έδινε στους φτωχούς, σαν ένας σύγχρονος «Ρομπέν των Δασών». Αν και ήταν αγράμματος, ήταν έξυπνη και ηγετική φυσιογνωμία και σύντομα έγινε αρχηγός μεγάλης ομάδας εξαθλιωμένων και αγανακτισμένων ληστών. Το 1909 γνωρίζεται με τον Μαδέρο και γίνονται φίλοι και σύμμαχοι. Μαζί θα απάλλασσαν το Μεξικό από τα μεγάλα τσιφλίκια και τη δικτατορία. Έτσι, αρχίζει αγώνα εναντίον του δικτάτορα Ντίας, αναλαμβάνοντας στο Βόρειο Μεξικό. Η επιτυχία του είναι μεγάλη. Με τη βοήθεια του Ορόσκο στο Νότο, ρίχνει τον Ντίας από την εξουσία, την οποία αναλαμβάνει ο Μαδέρο. Μια δολοπλοκία από τον στρατηγό Χουέρτα θα φέρει τον Βίλα στη φυλακή και την καταδίκη σε θάνατο. Όμως, ο Βίλα θα δραπετεύσει στο Ελ Πάσο και από κει θα συνεχίσει τον αγώνα του, μαζί με τους αντάρτες του. Όταν ο στρατηγός Χουέρτα δολοφονεί τον πρόεδρο Μαδέρο, ο Βίλα εξοργίζεται. Ξεκινά από το Βορρά και μαζί με τον Εμιλιάνο Ζαπάτα και τους «Ζαπατίστας» του στο Νότο, θα μπει στην πόλη του Μεξικό και θα την καταλάβει, τρέποντας τον Χουέρτα σε φυγή. Ο επόμενος που αναλαμβάνει εξουσία, ο Καράντσα θα αρχίσει και αυτός πόλεμο εναντίον του Βίλα. Συνεργάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το 1916 ένα τεράστιο σώμα Βορειοαμερικανών στρατιωτών στέλνεται για να κυνηγήσει τον Βίλα. Όμως ο Βίλα, έμπειρος στον ανταρτοπόλεμο, συνεχώς τους διαφεύγει και, μετά από μεγάλες απώλειες, οι Βορειοαμερικανοί αποχωρούν άπραχτοι. Το 1923, ο Πάντσο Βίλα δολοφονείται σε ενέδρα, με 9 σφαίρες στο κεφάλι και στο θώρακα, πιθανότατα με εντολή του τότε προέδρου, Ομπρεγκόν. Σήμερα η μνήμη του τιμάται από εκατομμύρια Μεξικανούς, Αμερικανούς και άλλους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ πολλοί δρόμοι στο Μεξικό έχουν ονομαστεί προς τιμήν του.

ΕΜΙΛΙΑΝΟ ΖΑΠΑΤΑ

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο «τίγρης του Νότου», όπως τον αποκαλούσε ο λαός, γεννήθηκε στο χωριό Ανενκουίλκο, στην επαρχία Μορέλος, το 1879. Ήταν μιγάς στην καταγωγή και το 9^ο παιδί μιας δεκαμελούς οικογένειας. Οι γονείς του ήταν  κτηνοτρόφοι, με ένα δικό τους μικρό κομμάτι γης κι έτσι ο Ζαπάτα έζησε σχετικά πιο άνετα από τα υπόλοιπα παιδιά της κοινωνικής του τάξης. Όμως, από μικρή ηλικία ένιωσε τις δυσκολίες της αγροτικής ζωής και καταλάβαινε τις αγωνίες των άκληρων Ινδιάνων, αφού μιλούσε τη γλώσσα τους. Έλαβε κάποια μόρφωση αλλά στα 16 του έμεινε ορφανός και αναγκάστηκε να εργαστεί ως εκπαιδευτής αλόγων. Από πολύ νωρίς ανέπτυξε πολιτική δράση, στο πλευρό των φτωχών και αδικημένων χωρικών. Σε ηλικία μόλις 18 ετών, συνελήφθη για πρώτη φορά, όταν πήρε το μέρος των φτωχών αγροτών του Μορέλος, που αντιδρούσαν στην αρπαγή των μικροϊδιοκτησιών τους από τους πλούσιους γαιοκτήμονες. Το 1909, σε ηλικία 30 ετών, εξελέγη πρόεδρος μιας τοπικής ομάδας για τη διεκδίκηση γόνιμης γης, που είχε κατασχεθεί από τους μεγαλοκτηματίες και άρχισε να συγκροτεί το δικό του στρατό.

Τον Νοέμβριο του 1910 η εξαθλίωση των αγροτών οδήγησε σε επανάσταση,  που την κήρυξε ο Φρανσίσκο Μαδέρο, πολιτικός αντίπαλος του δικτάτορα Πορφύριου Ντίας. Ο Ζαπάτα τάχθηκε στο πλευρό του Μαδέρο και ηγήθηκε των επαναστατημένων αγροτών, καταλαμβάνοντας πολλά εδάφη. Το Μάιο του 1911, μαζί με τον Πάντσο Βίλα και τον Πασκουάλ Ορόσκο, ο Ζαπάτα βοήθησε τον Μαδέρο να νικήσει τον Ντίας. Ο Ντίας εκδιώχτηκε και ο στρατός του Ζαπάτα εξελισσόταν σε ένα μαζικό αντι-αμερικανικό, αντι-αποικιοκρατικό και εθνικο-απελευθερωτικό κίνημα, τους Ζαπατίστας. Όταν ο Ζαπάτα κατάλαβε ότι το αίτημα για αγροτικές μεταρρυθμίσεις είχε εγκαταλειφθεί από τον -πρόεδρο πια- Μαδέρο, σκέφτηκε ένα δικό του αγροτικό πρόγραμμα. Πριν προχωρήσει στη συγγραφή του, ο Ζαπάτα είχε έλθει σε επαφή με τις ιδέες του αναρχισμού, στον οποίο ήδη ανήκαν ιδεολογικά πολλοί σύντροφοί του, όπως ο Ρικάρντο Φλόρες Μαγκόν. Υπαγόρευσε το κείμενο στον δάσκαλο Οτίγιο Μοντάνο Σάντσεζ, που ήταν αναρχικός και θαυμαστής του Κροπότκιν. Το πρόγραμμα έγινε γνωστό ως «Σχέδιο Αγιάλα», και δημοσιεύτηκε στις 27 Νοεμβρίου 1911. Στο «Σχέδιο», ο Ζαπάτα δήλωσε ότι ο Μαδέρο ήταν ανίκανος να υλοποιήσει όσα υποσχέθηκε και κήρυξε επανάσταση με το θρυλικό σύνθημα «Γη και Ελευθερία» («Tierra y Libertad»). Το κείμενο ήταν επαναστατικό, πρωτοποριακό και γραμμένο σε απλή γλώσσα, για να το καταλαβαίνουν και οι πιο απλοί αγρότες. Δίνοντας υπόσχεση εκλογών, ανακατανομής της γης, κατάργησης των προνομίων των τσιφλικάδων, κατάσχεσης της γης από τους ξένους και επιστροφής των εδαφών στους ντόπιους, παροχής συντάξεων στις χήρες και τα ορφανά των πεσόντων στην επανάσταση, το κείμενο προκάλεσε ενθουσιασμό στον απλό λαό και έφερε πολυάριθμους νέους οπαδούς στο κίνημα των Ζαπατίστας. Για την εφαρμογή του προγράμματός του, ο Ζαπάτα με τους αντάρτες του απελευθέρωσε και μοίρασε καλλιεργήσιμα εδάφη και σύντομα αναγορεύθηκε στρατηγός της επαναστατικής στρατιάς του Μορέλος, η οποία ονομάστηκε «Απελευθερωτικός Στρατός του Νότου».

Ο Ζαπάτα συνεργαζόταν με τον Βίλα και μαζί κατέλαβαν την πόλη του Μεξικό τρεις φορές. Οι δύο επαναστάτες, οργάνωσαν τους πρώτους αγροτικούς συνεταιρισμούς του Μεξικού και αγωνίστηκαν μαζί ενάντια στις κυβερνητικές δυνάμεις από το 1914 μέχρι το 1919. Το αγροτικό επαναστατικό κίνημα στον Νότο κατόρθωσε να εφαρμόσει μεγάλο τμήμα του «Σχεδίου», σε εργοστάσια ζάχαρης και κοινότητες χωρικών.

Το 1917, ο Καράντσα, που είχε την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, κάλεσε τους αρχηγούς σε συνδιάσκεψη, για τη δημιουργία του μεξικάνικου Συντάγματος. Ο μόνος που δεν έλαβε πρόσκληση ήταν ο Ζαπάτα, για να μην εμποδίσει τον Καράντσα να γίνει πρόεδρος και να εφαρμόσει ένα σύνταγμα που δεν προέβλεπε αγροτική μεταρρύθμιση. Όμως και πάλι, ο Ζαπάτα αποτελούσε υπολογίσιμη δύναμη. Και ο Καράντσα αποφάσισε να τον εξοντώσει ύπουλα, στήνοντάς του παγίδα. Ένας στρατηγός του Καράντσα, ο Πάμπλο Γκονζάλες, προσποιήθηκε ότι ήθελε να ταχτεί στο πλευρό των Ζαπατίστας και ζήτησε να συναντήσει τον Ζαπάτα στη χασιένδα Τσιναμέκα. Με την άφιξή του, ο Εμιλιάνο Ζαπάτα δολοφονήθηκε με πολλές σφαίρες, στις 10 Απριλίου, 1919.

Για το λαό, ο Ζαπάτα ήταν σωτήρας και ήρωας της επανάστασης. Πριν ακόμα δολοφονηθεί ήταν θρύλος. Ακόμα και σήμερα, άπειρες ιστορίες και τραγούδια γράφονται γι’ αυτόν, ενώ ο τάφος είναι ένα από τα πιο σεβάσμια μνημεία, για τους ιθαγενείς του Νότιου Μεξικού.

ΦΡΑΝΣΙΚΟ Ι. ΜΑΔΕΡΟ

Ο Μαδέρο γεννήθηκε το 1873 σε μια πολύ πλούσια οικογένεια. Το 1903 αποφασίζει να ασχοληθεί με την πολιτική. Δημοκρατική προσωπικότητα, έφερε ανάσα ελπίδας στους φτωχούς αγρότες, καθώς πρέσβευε τη δίκαιη αναδιανομή της γης. Η ήττα του στις στημένες εκλογές του Ντίας, τον έκανε να καταγγείλει τη δικτατορία του Ντίας. Ο Ντίας τον φυλάκισε αλλά ο Μαδέρο δραπέτευσε και κάλεσε το λαό σε γενική εξέγερση. Με ένα κείμενο που συνέταξε όσο ήταν στη φυλακή, το «Σχέδιο Σαιντ Λούις Ντε Ποτοσί», κήρυξε την Επανάσταση, στις 20 Νοεμβρίου 1910. Έγινε πρόεδρος του Μεξικού το 1911. Όμως, η μετριοπάθειά του ως πολιτικός, δεν τον άφησε να προχωρήσει στις αλλαγές που είχε υποσχεθεί και θεωρείται ότι πρόδωσε τελικά τις αρχές της Επανάστασης. Το 1913, συνελήφθηκε και δολοφονήθηκε από τον Χουέρτα, πρώην στρατηγό του Ντίας.

 
 

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡ0ΒΟΛΩΝ

 

ΠΕΜΠΤΗ 19/5

18.30  Mexican Fantasy - Oleg Kovalov, (1998), 100’

20:15 Vamonos con Pancho Villa! / Let's Go with Pancho Villa!

Fernando de Fuentes, (1936), 92’

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20/5

18.30 El compadre Mendoza / Godfather Mendoza

Fernando de Fuentes - Juan Bustillo Oro, (1934), 85’

20.00 Los ultimos zapatistas, heroes olvidados

The Last Zapatistas, Forgotten Heroes

Francesco Taboada Tabone, (2002), ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ, 70’

ΣΑΒΒΑΤΟ 21/5

18.00 Companeros - Sergio Corbucci, (1970), 118’

20:00 Viva Zapata! - Elia Kazan, (1952)

ΚΥΡΙΑΚΗ 22/5

18.15  Enamorada - Emilio Fernández, (1946), 99

20,00  La cucaracha - Ismael Rodríguez, (1959), 97’

ΔΕΥΤΕΡΑ 23/5

18.30 Que Viva Mexico! - Sergei M. Eisenstein, (1979), 90’

20:00 Pancho Villa Y La Valentina / Pancho Villa And Valentina

Ismael Rodriguez, (1960), 87’

ΤΡΙΤΗ 24/5

18.30 El Prisionero 13 / Prisoner 13 - Fernando de Fuentes, (1933), 76’

20.00 Pancho Villa / Villa Rides - Buzz Kulik, (1968), 125’

ΤΕΤΑΡΤΗ 25/5

18.30 Asi era Pancho Villa/This Was Pancho Villa - Ismael Rodríguez (1957), 90’

20:00 La soldadera / The Female Soldier - Jose Bolanos (1966), 88’