Περί Μουσείων ο λόγος (1. Η Μουσειολογία και ο Μουσειολόγος)

"Αναδημοσιεύσεις από τον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας" http://www.kosmosnf.gr

Το Ταχυδρομικό Μουσείο στάθηκε η αφορμή που η διακεκριμένη και Δημοσιογράφος Ελένη Χαλκούση, Απόφοιτος του Ζάππειου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινουπόλεως, συναντήθηκε τον Μάρτιο του 1979 με την νεαρή τότε Μουσειολόγο Δέσποινα Αλάτση, Χιακής καταγωγής, η οποία ασχολείτο με την οργάνωση του Ταχυδρομικού Μουσείου – κι όπως στην δημοσιότητα δεν ήταν δυνατόν ακόμη να δοθούν τα του Ταχυδρομικού Μουσείου, η συζήτησή τους έγινε περί Μουσείων γενικά και η Ελένη Χαλκούση μετέφερε αυτή την κατατοπιστική και ενδιαφέρουσα συζήτηση στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” την Τετάρτη 21 Μαρτίου 1979.


Είναι χρήσιμο θαρρώ γενικότερα, μα και ιδιαίτερα για την Πόλη μας που διαθέτει ήδη ένα Μουσείο, το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού που στεγάζεται στο ΠΠΙΕΔ, και θα μπορούσε και άλλα, με άλλο αντικείμενο να αποκτήσει, να μεταφέρω και στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” αυτή τη συζήτηση, σε μερικές συνέχειες αρχής γενομένης από την σημερινή πρώτη αναφορά στην επιστήμη της Μουσειολογίας και στον θεράποντα αυτής, τον Μουσειολόγο.

Πιο πριν σημειώνω όσα η Ελένη Χαλκούση είχε γράψει τότε για την Δέσποινα Αλάτση: “… παρά την νεαρότατη ηλικία της έχει ένα παρελθόν φορτωμένο. Ύστερα από πέντε χρόνων εργασία στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο μας, Τελειόφοιτος της Σχολής Μουσειολογίας του Παρισινού Λούβρου και του Διεθνούς Κέντρου Επιστήμης της Συντηρήσεως της ΟΥΝΕΣΚΟ στην Ρώμη, έκανε δυο υπεύθυνες θητείες στο Παρίσι. Μια στο Στρατιωτικό Μουσείο της Γαλλίας (Μέγαρο των Απομάχων) και μια στο νέο Ταχυδρομικό Μουσείο της Γαλλίας”.

Ας διαβάσουμε τώρα τι ειπώθηκε τότε για την Μουσειολογία και τον Μουσειολόγο:

“Ρωτώ την δεσποινίδα Δέσποινα Αλάτση τι είναι η Μουσειολογία, που δεν θυμάμαι να έχω ξανακούσει το όνομά της. Λέει:

– Η Μουσειολογία διδάσκεται στην Σχολή του Παρισινού Λούβρου από τα τέλη του περασμένου αιώνα [δηλαδή του 19ου]. Ωστόσο θεωρείται μια νέα επιστήμη, αφότου εξελίχθηκε ραγδαία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: Η εξεύρεση νέων υλών […] που χρησιμοποιήθηκαν για την συντήρηση παλαιών αντικειμένων, η τελειοποίηση και η εφεύρεση επιστημονικών μεθόδων, όπως η στερεοποίηση υλών με ακτινοβολίες κλπ. […] και άλλα θέματα που αφορούν τα Μουσεία, όπως η οργάνωση και η ορθή λειτουργία τους, δημιούργησαν την νέα επιστήμη που λέγεται: Μουσειολογία.

Και ο Μουσειολόγος τι είναι ακριβώς;

-Ουσιαστικά είναι ο Ειδικός Σύμβουλος της Διοίκησης του Μουσείου. Ασχολείται με την ορθή παρουσίαση και διαφύλαξη των εκθεμάτων, με τις διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις (διαλέξεις, περιοδικές εκθέσεις, κλπ.) που πρέπει να οργανώνονται από το Μουσείο, γενικά με την προβολή και την ανάδειξη του Ιδρύματος στον πνευματικό χώρο με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν περιπτώσεις –προκειμένου για μεγάλα Μουσεία– που δυο και τρεις Μουσειολόγοι ασχολούνται με το ίδιο Μουσείο, όπως ενδέχεται ένας Διευθυντής Μουσείου να είναι και Μουσειολόγος”.

Τελειώνει εδώ το πρώτο μέρος της συζήτησης της Δημοσιογράφου Ελένης Χαλκούση με την Μουσειολόγο Δέσποινα Αλάτση – άλλη φορά πάλι εδώ, στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, θα καταχωρήσω ένα άλλο μέρος της συζήτησής τους – πάντοτε όμως περί Μουσείων ο λόγος…

Κώστας Π. Παντελόγλου