 |
| Από τους τελευταίους μήνες λειτουργίας της Αγοράς (2005): η σκόπιμη εγκατάλειψη έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς | MOTIONTEAM/ ΒΕΡΒΕΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ |
Να σωθεί ό,τι έχει απομείνει...
Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης *
Η Δημοτική Αγορά Χαλκίδας
κτίστηκε στη θέση του παλιού παζαριού το 1893 σε σχήμα Π και σε
νεοκλασικό ρυθμό. Το 1930, με σχέδια του γνωστού αρχιτέκτονα, καθηγητή
του ΕΜΠ και ακαδημαϊκού, Σόλωνα Κυδωνιάτη, και του συνεργάτη του Γαβριήλ
Βαγιανού, επίσης πολύ γνωστού αρχιτέκτονα του Μεσοπολέμου, προστέθηκε
μια πτέρυγα ακόμη, κλείνοντας το Π σε τετράγωνο, που αποτελούσε και την
είσοδο στην Αγορά, από τα λίγα παραδείγματα επιτυχούς ταιριάσματος δύο
επάλληλων ρυθμών.
Ο δήμος προσπάθησε να την κατεδαφίσει, για να οικοδομήσει πολυώροφο εμπορικό κέντρο –ήδη έχει καταστραφεί η πλατεία του παζαριού που ήταν μπροστά από την Αγορά, η οποία μετατράπηκε σε υπόγειο πάρκινγκ και επάνω «διαμορφώθηκε» με πεζούλια, σκαλίτσες και άλλα αρχιτεκτονήματα, καταστρέφοντας τον ενιαίο χώρο της πλατείας. Στη συνέχεια το 1990 δεν κρίθηκε διατηρητέα η Αγορά, όμως ξεσηκώθηκε ο κόσμος, και το θέμα ξανάρθε το 2006 στο ΥΠΠΟΤ, όπου ομόφωνα αποφασίστηκε η κήρυξή της σε μνημείο.
Προσφυγή στο ΣτΕ
Από τον δήμο ασκήθηκε προσφυγή στο ΣτΕ με το γνωστό αιτιολογικό, ότι «είναι ερείπιο», «αποτελεί εστία μόλυνσης» κ.λπ. Δεν ξέρουμε, αν προστέθηκε «στον δρόμο» ή ήταν στην αρχική προσφυγή και το αιτιολογικό ότι ένα μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) δεν κλήθηκε. Μέλη της Ομάδας Πρωτοβουλίας έχουν δει το φαξ με το όνομα του μέλους που ισχυρίζονται ότι «δεν εκλήθη», πακέτο με τις άλλες προσκλήσεις και με την ημερήσια διάταξη, πράγμα το οποίο παραδέχεται και το υπουργείο, αλλά με την αιτιολογία ότι ήταν... άλλο φαξ για άλλη υπόθεση.
Ομως σε δύο αιτήσεις μας, και σε τρίτη με εισαγγελική παραγγελία, και σε μια ακόμη από τον Συνήγορο του Πολίτη, το υπουργείο αρνείται με προσχηματικές δικαιολογίες την πρόσβαση στον φάκελο. Και η συνέχεια: το Συμβούλιο Επικρατείας ζητά από το υπουργείο στοιχεία ότι εκλήθη το μέλος του Συμβουλίου, το υπουργείο απαντά αορίστως χωρίς να δίνει σαφή απάντηση και το ΣτΕ κατόπιν τούτου ακυρώνει την ομόφωνη απόφαση του 2006.
Δύο προτάσεις
Στις 13/3/2014 ξανασυνεδριάζει το ΚΣΝΜ, αυτή τη φορά μαζί με το ΚΑΣ και καταλήγουν σε δύο προτάσεις, η μία για ολική κήρυξη και η άλλη μόνο του κτιρίου του Κυδωνιάτη. Ψηφίζεται η ολική κήρυξη, όπως και το 2006, με ψήφους 9 έναντι 8. Το υπουργείο αρνείται να μας δώσει τα πρακτικά, στηριζόμενο σε μια εντελώς αντισυνταγματική εγκύκλιο του τότε υπουργού Πολιτισμού, Ευάγγ. Βενιζέλου, σύμφωνα με την οποία πρακτικά δίνονται μόνον μετά την έκδοση της απόφασης!
Ο τότε υπουργός Π. Παναγιωτόπουλος δεν εκδίδει την απόφαση, ο νέος με εισήγηση της γ.γ. στέλνει ξανά το θέμα στο Συμβούλιο, με την αιτιολογία της «ισχνής πλειοψηφίας» των 9-8. Αραγε, αν ήταν 8-8 με την ψήφο της προέδρου υπέρ της ημικατεδάφισης (έκανε αγώνα η κ. Μενδώνη υπέρ του δήμου...), θα δεχόταν τη νόμιμη πλειοψηφία των 8-8 συν διπλή της προέδρου; Εν πάση περιπτώσει, τώρα πάμε (πάντα με προφορική ενημέρωση, το υπουργείο δεν δίνει κανένα έγγραφο!) για νέα συζήτηση στο ΚΑΣ-ΚΣΝΜ σε λίγες μέρες, χωρίς να ξέρουμε ποια είναι η εισήγηση της υπηρεσίας, ποια επιχειρήματα αναπτύχθηκαν, τίποτα. Απόλυτο... δημοκρατικό σκοτάδι!
Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι την πρόταση της ημικατεδάφισης την έκανε ο καθηγητής του Ε. Μ. Πολυτεχνείου, μη λαμβάνοντας υπόψη τις επανειλημμένες αποφάσεις της Σχολής Αρχιτεκτόνων υπέρ της καθολικής προστασίας του μνημείου. Επόμενο είναι, από τη στιγμή που τους εκπροσώπους του Πολυτεχνείου δεν τους ορίζει το Πολυτεχνείο αλλά ο υπουργός, μετατρέποντας το επιστημονικό δυναμικό που στηρίζει ένα ανώτατο επιστημονικό Συμβούλιο, σε απλό πολιτικό πρόσωπο.
Συμμαχία «προθύμων»
Παράλληλα, οι Δημοτικές Αρχές (προηγούμενη και σημερινή) ακολουθούν μια πολιτική, όπου σωματεία, ακόμη και επιστημονικά (σύμφωνα τουλάχιστον με το καταστατικό τους...), όπως το τοπικό ΤΕΕ και ο τοπικός Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, «συντάσσονται» με τις θέσεις της Δημοτικής Αρχής, προφανώς επειδή συντάσσονται πολιτικά με αυτήν.
Το ότι έχουν συλλεγεί πάνω από 3.000 υπογραφές Χαλκιδαίων και ακόμη πάνω από 50 επώνυμοι, καθηγητές ΑΕΙ, φορείς όπως η Σχολή Αρχιτεκτόνων, το ICOMOS, το περιοδικό Monumenta κ.ά. υπέρ της προστασίας της Δημοτικής Αγοράς, αυτό δεν μετρά: άλλωστε τη γραμμή πλεύσης έδωσε η ίδια η γ.γ. του ΥΠΠΟΤ, «επισημαίνοντάς» μας μέσα στο Συμβούλιο της 13/3/2014 ότι «η κοινή γνώμη είναι υπέρ της κατεδάφισης και δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε», εννοώντας τη μία και συγκεκριμένη πλευρά της «κοινής γνώμης», μετατρέποντας έτσι και επισήμως πλέον το υπουργείο, από υπουργείο Πολιτισμού με αντικείμενο την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σε υπηρεσία εξυπηρέτησης οποιωνδήποτε συμφερόντων των πολιτών με αδιευκρίνιστα κριτήρια.
Στο διαρρεύσαν διάστημα, η Δημοτική Αρχή ακολουθεί την πεπατημένη: αφήνει την Αγορά να ερειπώνεται, έχουν καταγγελθεί κατά συρροή εισβολές «αγνώστων» που με φορτηγάκια και κασμάδες κατεδαφίζουν τμήματά της, αφαιρούν περίτεχνα μεταλλικά στοιχεία στεγάστρων και κιγκλιδωμάτων.
Η Αστυνομία δεν έχει κάνει τίποτα, παρ’ όλο που έχει στα χέρια της τους αριθμούς κυκλοφορίας των οχημάτων τους, ο εισαγγελέας επίσης, το δε υπουργείο στέλνει κάποια έγγραφα, συστήνοντας στον δήμο την προστασία του κτιρίου. Επειτα από έγγραφό μας, στο οποίο επισημαίναμε τις ευθύνες όλων, έστειλε ένα έντονο έγγραφο η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων στον δήμο, θυμίζοντάς του τον νόμο και τις ευθύνες του.
Και βεβαίως το μεγάλο επιχείρημα είναι ότι είναι «βρομιά, ποντικώνας, ερείπιο» και ζητά την κατεδάφισή του και αντικατάστασή του με άλλη Αγορά. Λογική του παραλόγου, άγνοια και υπανάπτυξη, ή προσπάθεια να περάσουν τα παλιά σχέδια του Mall (του οποίου η μακέτα υπάρχει ακόμη στο δημαρχείο);
Δεν του επισημαίνει η Νομική του Υπηρεσία ότι υπάρχουν πολλές αποφάσεις του ΣτΕ (οι τελευταίες πολύ πρόσφατες, 4915/2013 και 4916/2013), όπου, ακόμη και αν έχει κατεδαφιστεί με νόμιμη άδεια μεγάλο μέρος ενός κτιρίου, ακόμη και πριν από την κήρυξή του ως μνημείου, αφενός η ερείπωση δεν εμποδίζει ουδόλως την κήρυξη και αφετέρου υποχρεούται ο ιδιοκτήτης στην ανακατασκευή του –και η Δημοτική Αγορά νομικά είναι ακόμη κηρυγμένο μνημείο –και θα παραμείνει.
* Ομότιμος καθηγητής Ε. Μ. Πολυτεχνείου
πηγή: efsyn.gr
Ο δήμος προσπάθησε να την κατεδαφίσει, για να οικοδομήσει πολυώροφο εμπορικό κέντρο –ήδη έχει καταστραφεί η πλατεία του παζαριού που ήταν μπροστά από την Αγορά, η οποία μετατράπηκε σε υπόγειο πάρκινγκ και επάνω «διαμορφώθηκε» με πεζούλια, σκαλίτσες και άλλα αρχιτεκτονήματα, καταστρέφοντας τον ενιαίο χώρο της πλατείας. Στη συνέχεια το 1990 δεν κρίθηκε διατηρητέα η Αγορά, όμως ξεσηκώθηκε ο κόσμος, και το θέμα ξανάρθε το 2006 στο ΥΠΠΟΤ, όπου ομόφωνα αποφασίστηκε η κήρυξή της σε μνημείο.
Προσφυγή στο ΣτΕ
Από τον δήμο ασκήθηκε προσφυγή στο ΣτΕ με το γνωστό αιτιολογικό, ότι «είναι ερείπιο», «αποτελεί εστία μόλυνσης» κ.λπ. Δεν ξέρουμε, αν προστέθηκε «στον δρόμο» ή ήταν στην αρχική προσφυγή και το αιτιολογικό ότι ένα μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) δεν κλήθηκε. Μέλη της Ομάδας Πρωτοβουλίας έχουν δει το φαξ με το όνομα του μέλους που ισχυρίζονται ότι «δεν εκλήθη», πακέτο με τις άλλες προσκλήσεις και με την ημερήσια διάταξη, πράγμα το οποίο παραδέχεται και το υπουργείο, αλλά με την αιτιολογία ότι ήταν... άλλο φαξ για άλλη υπόθεση.
Ομως σε δύο αιτήσεις μας, και σε τρίτη με εισαγγελική παραγγελία, και σε μια ακόμη από τον Συνήγορο του Πολίτη, το υπουργείο αρνείται με προσχηματικές δικαιολογίες την πρόσβαση στον φάκελο. Και η συνέχεια: το Συμβούλιο Επικρατείας ζητά από το υπουργείο στοιχεία ότι εκλήθη το μέλος του Συμβουλίου, το υπουργείο απαντά αορίστως χωρίς να δίνει σαφή απάντηση και το ΣτΕ κατόπιν τούτου ακυρώνει την ομόφωνη απόφαση του 2006.
Δύο προτάσεις
Στις 13/3/2014 ξανασυνεδριάζει το ΚΣΝΜ, αυτή τη φορά μαζί με το ΚΑΣ και καταλήγουν σε δύο προτάσεις, η μία για ολική κήρυξη και η άλλη μόνο του κτιρίου του Κυδωνιάτη. Ψηφίζεται η ολική κήρυξη, όπως και το 2006, με ψήφους 9 έναντι 8. Το υπουργείο αρνείται να μας δώσει τα πρακτικά, στηριζόμενο σε μια εντελώς αντισυνταγματική εγκύκλιο του τότε υπουργού Πολιτισμού, Ευάγγ. Βενιζέλου, σύμφωνα με την οποία πρακτικά δίνονται μόνον μετά την έκδοση της απόφασης!
Ο τότε υπουργός Π. Παναγιωτόπουλος δεν εκδίδει την απόφαση, ο νέος με εισήγηση της γ.γ. στέλνει ξανά το θέμα στο Συμβούλιο, με την αιτιολογία της «ισχνής πλειοψηφίας» των 9-8. Αραγε, αν ήταν 8-8 με την ψήφο της προέδρου υπέρ της ημικατεδάφισης (έκανε αγώνα η κ. Μενδώνη υπέρ του δήμου...), θα δεχόταν τη νόμιμη πλειοψηφία των 8-8 συν διπλή της προέδρου; Εν πάση περιπτώσει, τώρα πάμε (πάντα με προφορική ενημέρωση, το υπουργείο δεν δίνει κανένα έγγραφο!) για νέα συζήτηση στο ΚΑΣ-ΚΣΝΜ σε λίγες μέρες, χωρίς να ξέρουμε ποια είναι η εισήγηση της υπηρεσίας, ποια επιχειρήματα αναπτύχθηκαν, τίποτα. Απόλυτο... δημοκρατικό σκοτάδι!
Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι την πρόταση της ημικατεδάφισης την έκανε ο καθηγητής του Ε. Μ. Πολυτεχνείου, μη λαμβάνοντας υπόψη τις επανειλημμένες αποφάσεις της Σχολής Αρχιτεκτόνων υπέρ της καθολικής προστασίας του μνημείου. Επόμενο είναι, από τη στιγμή που τους εκπροσώπους του Πολυτεχνείου δεν τους ορίζει το Πολυτεχνείο αλλά ο υπουργός, μετατρέποντας το επιστημονικό δυναμικό που στηρίζει ένα ανώτατο επιστημονικό Συμβούλιο, σε απλό πολιτικό πρόσωπο.
Συμμαχία «προθύμων»
Παράλληλα, οι Δημοτικές Αρχές (προηγούμενη και σημερινή) ακολουθούν μια πολιτική, όπου σωματεία, ακόμη και επιστημονικά (σύμφωνα τουλάχιστον με το καταστατικό τους...), όπως το τοπικό ΤΕΕ και ο τοπικός Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, «συντάσσονται» με τις θέσεις της Δημοτικής Αρχής, προφανώς επειδή συντάσσονται πολιτικά με αυτήν.
Το ότι έχουν συλλεγεί πάνω από 3.000 υπογραφές Χαλκιδαίων και ακόμη πάνω από 50 επώνυμοι, καθηγητές ΑΕΙ, φορείς όπως η Σχολή Αρχιτεκτόνων, το ICOMOS, το περιοδικό Monumenta κ.ά. υπέρ της προστασίας της Δημοτικής Αγοράς, αυτό δεν μετρά: άλλωστε τη γραμμή πλεύσης έδωσε η ίδια η γ.γ. του ΥΠΠΟΤ, «επισημαίνοντάς» μας μέσα στο Συμβούλιο της 13/3/2014 ότι «η κοινή γνώμη είναι υπέρ της κατεδάφισης και δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε», εννοώντας τη μία και συγκεκριμένη πλευρά της «κοινής γνώμης», μετατρέποντας έτσι και επισήμως πλέον το υπουργείο, από υπουργείο Πολιτισμού με αντικείμενο την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σε υπηρεσία εξυπηρέτησης οποιωνδήποτε συμφερόντων των πολιτών με αδιευκρίνιστα κριτήρια.
Στο διαρρεύσαν διάστημα, η Δημοτική Αρχή ακολουθεί την πεπατημένη: αφήνει την Αγορά να ερειπώνεται, έχουν καταγγελθεί κατά συρροή εισβολές «αγνώστων» που με φορτηγάκια και κασμάδες κατεδαφίζουν τμήματά της, αφαιρούν περίτεχνα μεταλλικά στοιχεία στεγάστρων και κιγκλιδωμάτων.
Η Αστυνομία δεν έχει κάνει τίποτα, παρ’ όλο που έχει στα χέρια της τους αριθμούς κυκλοφορίας των οχημάτων τους, ο εισαγγελέας επίσης, το δε υπουργείο στέλνει κάποια έγγραφα, συστήνοντας στον δήμο την προστασία του κτιρίου. Επειτα από έγγραφό μας, στο οποίο επισημαίναμε τις ευθύνες όλων, έστειλε ένα έντονο έγγραφο η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων στον δήμο, θυμίζοντάς του τον νόμο και τις ευθύνες του.
Και βεβαίως το μεγάλο επιχείρημα είναι ότι είναι «βρομιά, ποντικώνας, ερείπιο» και ζητά την κατεδάφισή του και αντικατάστασή του με άλλη Αγορά. Λογική του παραλόγου, άγνοια και υπανάπτυξη, ή προσπάθεια να περάσουν τα παλιά σχέδια του Mall (του οποίου η μακέτα υπάρχει ακόμη στο δημαρχείο);
Δεν του επισημαίνει η Νομική του Υπηρεσία ότι υπάρχουν πολλές αποφάσεις του ΣτΕ (οι τελευταίες πολύ πρόσφατες, 4915/2013 και 4916/2013), όπου, ακόμη και αν έχει κατεδαφιστεί με νόμιμη άδεια μεγάλο μέρος ενός κτιρίου, ακόμη και πριν από την κήρυξή του ως μνημείου, αφενός η ερείπωση δεν εμποδίζει ουδόλως την κήρυξη και αφετέρου υποχρεούται ο ιδιοκτήτης στην ανακατασκευή του –και η Δημοτική Αγορά νομικά είναι ακόμη κηρυγμένο μνημείο –και θα παραμείνει.
* Ομότιμος καθηγητής Ε. Μ. Πολυτεχνείου
πηγή: efsyn.gr
Θα είναι μεγάλη ντροπή!
ΑπάντησηΔιαγραφή