Ο Κώστας Βάρναλης, οι λόγιοι και οι απλοί άνθρωποι

"Αναδημοσιεύσεις από τον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας" http://www.kosmosnf.gr

Του Τάσου Βουρνά τα παρακάτω, από το κείμενό του στο αφιέρωμα του περιοδικού Διαβάζω στον Βάρναλη (τεύχος 88, 22 Φεβρουαρίου 1984):

«Μίλησα παραπάνω για τον ουμανισμό του. Ήταν γνήσιος … Του άρεσαν πιο πολύ από τους λόγιους οι απλοί άνθρωποι. Μ’ αυτούς έκανε παρέα. Οι τακτικοί του ήταν ο κυρ Μιχάλης ο Σαρδέλης, υπάλληλος τότε στο βιβλιοπωλείο της «Εστίας» και ένας τσαγκάρης στη γωνία Σόλωνος και Σίνα όπου σήμερα το βιβλιοπωλείο «Ενδοχώρα». Είχε επίσης τα στέκια του στην Κεντρική Αγορά, όπου γνώριζε όλους τους μαγαζάτορες. Στα ψώνια του ήταν μοναδικός! Ήξερε να ξετρυπώνει το καλύτερο κρέας, το ψάρι, το ζαρζαβατικό, το φρούτο. Η μέρα του άρχιζε τα χαράματα. Πήγαινε στην εφημερίδα μαζί με την κυρά Λένη την καθαρίστρια, με την οποία είχε φιλίες, και έφευγε πριν έρθουν οι κλητήρες της βάρδιας, αφού στο μεταξύ είχε γράψει το χρονογράφημα. Πάντα καθαρός, ατσαλάκωτος, το καλοκαίρι μάλιστα ασπροφορεμένος, με λινό κοστούμι. Για να μη το λερώσει από το μολύβι της μελάνης, με το οποίο συνήθιζε να γράφει, φορούσε μπροστά του μια ποδιά.


Ήταν αφάνταστη η στοργή του για την κυρά Λένη, καθαρίστρια της Αυγής, την βασανισμένη αυτή γυναίκα που είχε χάσει τον άντρα της στον αγώνα της Αντίστασης. …

Επίσης, απέραντος ήταν ο σεβασμός του προς τις ηλικιωμένες και απόμαχες γυναίκες του οικογενειακού ή του επαγγελματικού μόχθου. Για παράδειγμα όταν πηγαίναμε στην «Κόκκινη Βάρκα» στο Τουρκολίμανο, δεν παρέλειπε ποτέ ν’ ανέβει στο σπίτι του ιδιοκτήτη του κέντρου, παλαιού φίλου του, και να επισκεφτεί τη γριά μάνα του, που τα γεράματα την είχαν πια καθηλώσει στο κρεβάτι.

Όπου κι αν πέρασε είχε αφήσει τη σφραγίδα της προσωπικότητάς του και της καλοσύνης του. Ήταν αφάνταστη η ευκολία που έριχνε τις γέφυρες επικοινωνίας με τους απλούς ανθρώπους. Στα Μέγαρα, όπου είχε κάνει Σχολάρχης, … είχε ολόκληρο κύκλο γνωριμιών. Ταβερνιάρηδες και ψαράδες στην Πάχη, το επίνειο των Μεγάρων, που ήταν όλοι μαθητές του στο παρελθόν στο «Ελληνικό Σχολείο» της κωμόπολης, σκοτώνονταν να τον περιποιηθούν. …».