«Τον φωνάζαμε Ατσίδα…»

"Αναδημοσιεύσεις από τον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας" http://www.kosmosnf.gr

Από μια αφήγηση του Σάββα Σταματιάδη για το Δεκέμβρη του 1944, σε συσχετισμό με γραφόμενα στο λεύκωμα του 8ου Τομέα του ΕΑΜ

Στη σελίδα 16 του λευκώματος του 8ου Τομέα του ΕΑΜ διαβάζουμε, μεταξύ άλλων, και τούτο:

«Η μάχη της Σχολής Ευελπίδων κορυφώνεται με τον ηρωισμό του ανθρακωρύχου Βασίλη της Καλογρέζας. Είναι ένα παιδί με γελαστό πρόσωπο που του αρέσει να παίζει με το θάνατο. Οι συναγωνιστές του τον αγαπούν, τον φωνάζουν «Ατσίδα» και τον ακολουθούν πιστά. Πλησιάζει με την ομάδα του τα πυροβολεία με το δυναμίτη στο χέρι. Τότε οι Άγγλοι και τσολιάδες τρομοκρατημένοι ζητάνε επιτακτικά άμεση αντικατάσταση σκούζοντας «θα μας φάνε». Μα την ίδια στιγμή ο δυναμίτης του Βασίλη τούς πετάει μαζί με το φρούριό τους στον αέρα.

Και ο Σάββας τι λέει;


Ο Σάββας Σταματιάδης, που το Δεκέμβρη του 1944 ήταν Γραμματέας της 8ης αχτίδας και Μέλος της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, έχει αφηγηθεί κι αυτός σχετικά με τα Δεκεμβριανά – κι όσον αφορά τον Ατσίδα, έχει πει τα παρακάτω:

«Ο ηρωισμός, ο ενθουσιασμός του λαού, η αυταπάρνηση, αλλά και η πρωτοβουλία και η ευρηματικότητα που έδειξε στις μάχες του Δεκέμβρη για ν’ αντιμετωπίσει την Εγγλέζικη υπεροχή στον οπλισμό ήταν κάτι το καταπληκτικό. Μπορεί κανείς να μιλά μέρες ολόκληρες γι’ αυτά. Ποιος, για παράδειγμα, μπορεί να ξεχάσει τους θρυλικούς δυναμιτιστές, τους ανθρακωρύχους της Καλογρέζας, που, παίζοντας τη ζωή τους κορώνα-γράμματα, έφταναν στις Εγγλέζικες φωλιές πολυβόλων, κουβαλώντας ολόκληρο κασόνι με δυναμίτες, τους πυροδοτούσαν με το τσιγάρο τους και τους πετούσαν στις εχθρικές θέσεις, ανατινάζοντάς τις στον αέρα;

Μια από τις χαρακτηριστικότερες, τις πιο ηρωικές μορφές δυναμιτιστών ήταν ο λεγόμενος Ατσίδας. Καταγότανε από τη Εύβοια και δούλευε στα ανθρακωρυχεία της Καλογρέζας. Μικροκαμωμένος καθώς ήτανε, με τσιμπλιασμένα μάτια, με την πρώτη ματιά δε σου γέμιζε το μάτι… Κι όμως. Δεκαέξη ή δεκαεπτά φορές είχε κατορθώσει, παίζοντας τη ζωή του κορώνα-γράμματα, να φτάσει σιμά στις εχθρικές φωλιές πολυβόλων και να τις τινάξει, με το δυναμίτη που κουβαλούσε, στον αέρα. Τις περισσότερες φορές μέσα σε πραγματική καταιγίδα πολυβολισμών.

Αυτό το παλικάρι, λίγες μέρες πριν την υποχώρηση δεν απόφυγε το μοιραίο. Γαζώθηκε από Εγγλέζικο πολυβόλο, ενώ προσπαθούσε να το πλησιάσει. Δεκαέξη με δεκαεπτά σφαίρες δέχτηκε στο σώμα του. Κι όμως δεν ξεψύχησε. Τον πήραμε και τον πήγαμε στο νοσοκομείο της Αγίας Όλγας.

Κατά την υποχώρηση, η πρώτη μας φροντίδα ήταν να ζητήσουμε να πάρουμε τον Ατσίδα στα μετόπισθεν, ώστε να τον περιποιηθούμε με ασφάλεια. Δεν θέλαμε να εγκαταλείψουμε την ηρωική αυτή μορφή σε χέρια, όπως αποδείχτηκε, καννιβάλων. Δυστυχώς οι γιατροί μάς απαγόρευσαν αυστηρά τη μετακίνησή του. Τα τραύματά του ήσαν πολλά και σε επικίνδυνα σημεία, και αν τον παίρναμε θα πέθαινε από αιμορραγία. Έτσι με σφιγμένη την καρδιά τον αφήσαμε στο νοσοκομείο.

Μόλις οι Εθνοφύλακες μπήκαν στην περιοχή της Νέας Ιωνίας, πήγαν στο νοσοκομείο και το πρώτο που ρώτησαν ήταν: «πού είναι ο Ατσίδας». Από τότε χάθηκαν τα ίχνη του. Κανείς δεν ξέρει, όλοι μας όμως καταλαβαίνουμε το τι τύχη είχε η ηρωική αυτή μορφή».

Χωρά καμιά αμφιβολία ότι ο συσχετισμός των του λευκώματος με τα του Σάββα, εν προκειμένω, μπορεί να μας δώσει ένα πληρέστερο, ένα καλύτερο αποτέλεσμα εξιστόρησης;

Κώστας Π. Παντελόγλου