Το αποκρουστικό πρόσωπο της «εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης»

Απανωτές συνεντεύξεις έδωσε το τελευταίο διάστημα, μετά τις προγραμματικές του δηλώσεις, ο υπουργός Παιδείας, «εκλαϊκεύοντας» τις κατευθύνσεις που θα ακολουθήσει η «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Μέσα από τα λεγόμενα του Γαβρόγλου αποκαλύπτεται το αποκρουστικό πρόσωπο των αλλαγών, που υλοποιούν τις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ και τις «καλές πρακτικές» των χωρών της ΕΕ. (Αναμένεται η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ύστερα από συμφωνία με την κυβέρνηση, το πλαίσιο, όμως, το έχει βάλει και η προηγούμενη έκθεση. Την έκθεση αυτή οι συριζαίοι τη θεωρούν «ευαγγέλιο» για τις αλλαγές που σχεδιάζουν.)

Σταχυολογούμε:

Για τους διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών

Κ. Γαβρόγλου: «Πρόκειται για ένα σύστημα παιδαγωγικά αλλά και εργασιακά απαράδεκτο (σ.σ.: ο διορισμός ωρομίσθιων εκπαιδευτικών). Μέσω των διορισμών που προσπαθούμε να διασφαλίσουμε πιστεύουμε ότι θα καταφέρουμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Σε αυτό το ζήτημα ομολογώ πως αντιμετωπίζουμε τη σθεναρή αντίσταση των θεσμών. Ομως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποχωρήσουμε σε αυτή τη διεκδίκηση» (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Συμπέρασμα: Ο υπουργός Παιδείας, παρά τις φιοριτούρες της δήθεν αντίστασης, ομολογεί ότι δεν πρόκειται να γίνουν μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών, γιατί έτσι απαιτούν οι «θεσμοί» και, ως γνωστόν, η συγκυβέρνηση αποτελεί τον πυρήνα των «προθύμων», προκειμένου να κρατηθεί στην εξουσία.

Για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Κ. Γαβρόγλου: «Μίλησα κατ' αρχήν όχι για αξιολόγηση, αλλά για αυτο-αξιολόγηση της σχολικής μονάδας… Θα συμπεριλαμβάνει δηλαδή όχι μόνο τον σύλλογο διδασκόντων, αλλά μ' έναν τρόπο και τους μαθητές, τους γονείς και την τοπική κοινωνία. Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι είναι μια πρωτοβουλία που αναλαμβάνουμε όχι με τιμωρητική λογική, αλλά σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια διαδικασία που θα δίνει τη δυνατότητα στις σχολικές μονάδες να βελτιώσουν οι ίδιες το έργο τους…

Θα αναδείξει τις πρωτοποριακές πρακτικές που έχουν ήδη καθιερώσει πολλοί εκπαιδευτικοί στα σχολεία. Σημαντικό, επίσης, είναι ότι, όπως συμβαίνει και κατά την αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης, θα ζητείται η καταγραφή και των ελλείψεων, των υποχρεώσεων τις πολιτείας προς τα σχολεία».

«Το τι θα γίνει με την αξιολόγηση του  υπόλοιπου εκπαιδευτικού προσωπικού -πλην των 20.000 στελεχών- δεν είναι θέμα που το συζητάμε. Δεν είναι θέμα. Το υπόλοιπο εκπαιδευτικό προσωπικό θα πάρει μέρος στην αξιολόγηση των στελεχών, θα πάρει μέρος στην αυτοαξιολόγηση του σχολείου. Ας δούμε όλα αυτά τα αποτελέσματα, ας τα μελετήσουμε κλπ και θα δούμε ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Δεν ξέρουμε. Δεν σημαίνει ότι όταν ολοκληρωθούν αυτά πάμε στους εκπαιδευτικούς. Δεν είναι αυτή η σειρά. Μπορεί να ξαναπάμε στις αυτοαξιολογήσεις (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Συμπέρασμα: Η «αυτοαξιολόγηση» είναι ο φερετζές της αξιολόγησης που έπεται και θα έχει στο «μενού» και μισθολογικές κατατάξεις-διαφοροποιήσεις και απολύσεις. Απλώς, τώρα δεν είναι σκόπιμο να αποκαλυφθεί ολόκληρη η διαδικασία. Ο Γαβρόγλου ήδη αφήνει με φανερό τρόπο πονηρά υπονοούμενα για το «επόμενο βήμα», το οποίο δήθεν το υπουργείο δεν το ξέρει ακόμη. Θυμίζουμε ότι το Μνημόνιο αναφέρει ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών πρέπει να είναι στο πλαίσιο της αξιολόγησης όλων των δημόσιων υπάλληλων.

Η δε συμπερίληψη στην «αυτοαξιολόγηση» της «καταγραφής και των ελλείψεων, των υποχρεώσεων τις πολιτείας προς τα σχολεία» γίνεται για ξεκάρφωμα. Το αστικό κράτος είναι το μόνο υπεύθυνο διαχρονικά για τις ελλείψεις στα σχολεία και την άθλια κρατική χρηματοδότηση. Δε χρειάζονται ιδιαίτερες διαδικασίες αξιολόγησης για να διαπιστωθούν αυτές οι ελλείψεις και να χρηματοδοτηθούν τα σχολεία, ώστε να καλύπτουν όλες τις πραγματικές τους ανάγκες.

Η «αυτοαξιολόγηση» της σχολικής μονάδας θα δείχνει ως υπεύθυνους όχι μόνο το σύλλογο διδασκόντων , αλλά και τους μαθητές και τους γονείς. Η κατεύθυνση αυτή από μόνη της, καθώς και η «ανάδειξη των πρωτοποριακών πρακτικών που έχουν ήδη καθιερώσει πολλοί εκπαιδευτικοί στα σχολεία» θα σηματοδοτήσει την κατηγοριοποίηση  των σχολείων με βάση όχι μόνο τα «καινοτόμα προγράμματα» που αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί, αλλά και την «απόδοση» των μαθητών και τη συνεισφορά (οικονομική και μη) των γονιών τους στη λειτουργία της σχολικής μονάδας.

Για την «αυτονομία» της σχολικής μονάδας

Κ. Γαβρόγλου: «Δεν αναφέρεται σε οικονομική αυτονομία ούτε σε αυτονομία επί της εκπαιδευτικής διαδικασίας – πολιτικής (π.χ. την επιλογή των βιβλίων που θα διδαχθούν) αλλά σε μια διαδικασία διοικητικής αυτονομίας που θα περιορίσει τη γραφειοκρατία».

Συμπέρασμα: Ο υπουργός Παιδείας κρύβει τα χαρτιά του, την πραγματική ουσία της «αυτονομίας», που είναι κυρίως η οικονομική αυτονομία, δηλαδή η απαλλαγή του αστικού κράτους από τις υποχρεώσεις του απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση και η ιδιωτικοποίηση της λειτουργίας της και η διοικητική αυτονομία, που «σχετίζεται με την έννοια της αποκέντρωσης» και οδηγεί στην παρέμβαση των τοπικών παραγόντων και των επιχειρηματιών της κάθε περιοχής στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι με το αζημίωτο.

Στο πόρισμα της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής (πρόεδρος Γαβρόγλου), αναφέρονται τα εξής: «Βασική αρχή» της μεταρρύθμισης και «κεντρική πολιτική επιλογή» είναι η «αυτονομία της σχολικής μονάδας», η οποία διακρίνεται σε παιδαγωγική, διοικητική και οικονομική.

«Η παιδαγωγική αυτονομία αφορά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα προγράμματα σπουδών, στις διδακτικές μεθόδους, στην επιλογή του εκπαιδευτικού υλικού, την επιλογή του τρόπου αξιολόγησης των μαθητών, κ.λπ. Η διοικητική αυτονομία, σχετίζεται με την έννοια της αποκέντρωσης, όπου οι διαφορετικές εκπαιδευτικές περιφέρειες έχουν την υποχρέωση να προσαρμόσουν, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό ανάλογα με το επίπεδο αυτονομίας που τους προσφέρεται, τις βασικές εκπαιδευτικές πολιτικές οι οποίες εκπορεύονται από το Υπουργείο Παιδείας. Η οικονομική αυτονομία, αναφέρεται στη δυνατότητα που δίνεται στη σχολική μονάδα να διαχειριστεί τους πόρους της ή να αναζητήσει πρόσθετους».

Για αρχή θα δοθεί στην παρέμβαση των εκπαιδευτικών ένας περιορισμένος και  διακοσμητικός ρόλος, που θα δημιουργεί μια ατμόσφαιρα δημοκρατίας, χωρίς σε καμιά περίπτωση να αμφισβητείται το περιεχόμενο και ο ρόλος του αστικού σχολείου και οι κατευθύνσεις που θα ορίζονται άνωθεν σε κεντρικό επίπεδο.

Για την περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών

Κ. Γαβρόγλου: «Η περιγραφική αξιολόγηση δεν σημαίνει ότι θα καταργηθούν οι βαθμοί. Η περιγραφική αξιολόγηση λειτουργεί πειραματικά από φέτος και σχεδιάζουμε να γενικευτεί από το επόμενο σχολικό έτος. Στόχος είναι να μετακινηθεί η έμφαση από το κυνήγι των βαθμών στην ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας που είναι η ανάπτυξη πολύπλευρων προσωπικοτήτων» (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Συμπέρασμα: Περιγραφική αξιολόγηση δε σημαίνει και κατάργηση της βαθμολογίας, που κατατάσσει τους μαθητές σε κατηγορίες, καθορίζοντας τη μετέπειτα εξέλιξή τους, δημιουργώντας ανταγωνιστικές νοοτροπίες και ενισχύοντας φαινόμενα έλλειψης αυτοσεβασμού. Θα πρόκειται, δηλαδή, για ένα μεικτό σύστημα, που δεν καταργεί τις αξιολογικές κρίσεις των μαθητών, που βαραίνουν κυρίως τις πλάτες των μαθητών των προερχόμενων από φτωχά λαϊκά στρώματα.

Για τις πανελλαδικές εξετάσεις και τις αλλαγές στο Λύκειο

Κ. Γαβρόγλου: «Είναι απαραίτητο να αλλάξει όλο το σύστημα πρόσβασης και μαζί και τα μαθήματα στα οποία θα εξετάζονται οι μαθητές».
«Το σχολείο θα μπορεί να σταθεί ακόμη περισσότερο στα πόδια του, διότι οι τελευταίες δύο τάξεις του λυκείου δεν θα είναι ακυρωμένες, ορισμένες εξετάσεις για ορισμένα μαθήματα θα είναι πανελλαδικού χαρακτήρα, ορισμένα θα είναι σχολικές εξετάσεις».

«Το σχέδιό μας είναι το τετράπτυχο: αναβάθμιση των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, απόκτηση ενός έγκυρου Εθνικού Απολυτηρίου, κατάργηση των πανελληνίων εξετάσεων, και αναμόρφωση των πρώτων ετών του πανεπιστημίου».

«Η προοπτική της ελεύθερης πρόσβασης σε όσες σχολές είναι δυνατόν είναι βεβαίως κάτι που και αντιμετωπίζουμε θετικά ως υπουργείο και σκεφτόμαστε ως προς τη δυνατότητα υλοποίησής του» (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Συμπέρασμα: Οι πανελλαδικές εξετάσεις δεν καταργούνται, αλλά αποκτούν άλλη μορφή. Κάποια μαθήματα θα έχουν εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα και κάποια θα εξετάζονται ενδοσχολικά.

Το Λύκειο αυστηροποιείται, μετατρέπεται σε ένα σχολείο για λίγους κι εκλεκτούς και καθιερώνονται πολλαπλές αξιολογικές διαδικασίες (πόρισμα Λιάκου) που θα οδηγούν σε ένα «έγκυρο» Εθνικό Απολυτήριο. Οι λεπτομέρειες αναφέρονται στο πόρισμα Λιάκου.

Η ελεύθερη πρόσβαση είναι ένα όνειρο απατηλό. Μετά την απόκτηση του Εθνικού Απολυτήριου, που θα είναι μια σκληρή δοκιμασία, «μελετάται» η ελεύθερη πρόσβαση σε κάποιες σχολές, κυρίως των ΤΕΙ, που είναι «στα αζήτητα». Για τις σχολές υψηλής ζήτησης προβλέπονται εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα και επιπλέον αξιολογικά κριτήρια (π.χ. συντελεστές βαρύτητας σε κάποια μαθήματα, συνέντευξη, πολύ καλή γνώση αγγλικής γλώσσας).

Γιούλα Γκεσούλη
  

πηγή: eksegersi.gr